Những lần sai của Einstein

Là biểu tượng đối với đại chúng, nhà vật lý thiên tài vẫn có những sai sót rất con người và đó là điều hoàn toàn bình thường trong nghiên cứu khoa học.

Theo Astronomy, thời gian qua, những ý kiến xét lại về độ chính xác các thuyết, ý tưởng nền tảng của Einsteins xuất hiện ngày càng nhiều. Vẫn chưa có ai thành công, nhưng thực tế, nhà vật lý thiên tài vẫn có lúc mắc sai lầm. Đây là điều hoàn toàn bình thường trong nghiên cứu khoa học. Các khoa học gia dù lỗi lạc đến đâu cũng đều phải dùng các phép thử đúng-sai, hoặc đi từ nhiều cái sai để tìm ra cái đúng.

Hằng số vũ trụ

Trong suốt thời gian dài, các nhà khoa học, kể cả Einstein đều cho rằng vũ trụ đứng yên và không thay đổi. Thế nhưng, phương trình của Einsteins tạo ra lại đi ngược với nhận định trên. Để giúp thuyết tương đối phù hợp, Einsteins thêm hệ số hiệu chỉnh toán học vào trong các phương trình của mình gọi là hằng số vũ trụ, hay lambda (λ).


Einstein quyết định loại hằng số vũ trụ khỏi phương trình của mình, thừa nhận đây là “sai lầm lớn nhất của cuộc đời ông”. (Ảnh: Zmescience).

Thế nhưng, trong vài thập kỷ tiếp theo, chúng ta đều được biết rằng vũ trụ vốn không hề tĩnh, mà thực sự đang giãn nở. Dù được coi là sai lầm lớn nhất của Einsteins, hằng số vũ trụ vẫn là sai số (fudge factor) thay đổi cách không thời gian tương tác với năng lượng tối, dạng năng lượng khiến các thiên hà phát triển nhanh hơn, làm tăng tốc độ giãn nở của vũ trụ.

Sóng hấp dẫn

Năm 2016, các nhà khoa học tuyên bố đã trực tiếp phát hiện những gợn sóng trong kết cấu không thời gian, gọi là sóng hấp dẫn. Phát hiện trên là bước đột phá trong ngành thiên văn, thay đổi cách ta nghiên cứu vũ trụ, vừa là sự xác nhận rất lớn cho những nỗ lực của Einsteins. 100 năm trước, ông đã dự đoán sự hiện diện của sóng hấp dẫn.

Song đã có khoảng thời gian, chính bản thân Einsteins cũng nghi ngờ về sự tồn tại của chúng. Năm 1930, hai thập kỷ sau khi công bố thuyết tương đối rộng, Einsteins từng có ý định bác bỏ sóng hấp dẫn. Cuối cùng, chúng thực sự tồn tại, và dĩ nhiên nhận định trước đó của ông đã đúng.


100 năm trước, Einstein dự đoán sự hiện diện của sóng hấp dẫn, nhưng sau đó lại nghi ngờ. (Ảnh: Zmescience).

Hệ quả của những lý thuyết

Nhiều người cho rằng những nỗ lực cách mạng hóa vật lý của Einsteins là kết quả của hàng loạt quá trình tư duy vô cùng sâu sắc. Từ nền tảng do ông kiến tạo, các nhà khoa học khác có thể tiếp nối để đưa ra những hệ quả sau đó.

Thế nhưng đã có vài lần, ông bác bỏ các hệ quả được suy ra từ chính lý thuyết của mình vì cho rằng chúng thật kỳ lạ.

Là người tiên phong trong lĩnh vực vật lý lượng tử, bộ môn khoa học giải thích các hiện tượng ở quy mô nguyên tử, Einsteins không bao giờ để tâm đến ý nghĩ vũ trụ là ngẫu nhiên. “Chúa không chơi xúc xắc với vũ trụ”, ông nói.

Ngoài ra, ông cũng không quan tâm đến lỗ đen, hệ quả từ chính thuyết tương đối rộng của mình. Thay vào đó, ông tin vào một hệ quả khác, rằng các vật thể to lớn sẽ kéo dài không thời gian đủ rộng để hoạt động như thấu kính, đồng thời chuyển hướng ánh sáng từ những nguồn ở khoảng cách xa hơn.

Những sai sót khác

Dù là một người trọng tiểu tiết, Einsteins vẫn mắc sai sót nhỏ trong quá trình chứng minh các lý thuyết của mình. Từ những lỗi sai trong phương trình E = mc2 đến thất bại trong việc xem xét các thí nghiệm có sức ảnh hưởng. Einsteins cũng thừa nhận mình đã mắc sai sót trong nhiều lỗi toán học cơ bản.


Einstein đã ngoại tình với em họ của mình, bà Elsa Löwenthal. (Ảnh: Muy Historia).

Ngoài ra, dù không mấy liên quan đến khoa học, người đàn ông có chỉ số IQ nằm trong khoảng 160-190 đã từng kết hôn với người em họ đầu tiên của mình, Elsa Löwenthal. Tuy là cuộc hôn nhân đã khá hạnh phúc cho đến khi bà qua đời vào năm 1936, việc kết hôn cận huyết về mặt sinh học vẫn không phải là quyết định đúng đắn.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Truyền thuyết và ý nghĩa của hoa Tulip

Truyền thuyết và ý nghĩa của hoa Tulip

Hoa Tulip tượng trưng cho sự nổi tiếng, giàu có và tình yêu hoàn hảo. Có lẽ vì nó nở vào mùa xuân, khi bóng tối của những ngày đông đã bị xóa nhòa, Tulip còn trở thành biểu tượng cho cuộc sống vĩnh hằng.

Đăng ngày: 21/04/2025
Những cấm kị nên biết khi tặng tiền lì xì

Những cấm kị nên biết khi tặng tiền lì xì

Lì xì là một tục lệ đẹp trong dịp Tết Nguyên đán ở nhiều nước châu Á. Tuy nhiên, không ít người chú ý đến những việc nên và không nên khi tặng bao lì xì.

Đăng ngày: 21/04/2025
12 mưu kế nổi tiếng nhất thời đại Gia Cát Lượng vẫn còn giá trị đến ngày nay (Phần 3)

12 mưu kế nổi tiếng nhất thời đại Gia Cát Lượng vẫn còn giá trị đến ngày nay (Phần 3)

Sau đây là những mưu kế nổi bật nhất được đời đời truyền tụng, như những giai thoại có một không hai trong sử sách.

Đăng ngày: 20/04/2025
Pháo hoa hoạt động như thế nào?

Pháo hoa hoạt động như thế nào?

Vào những dịp lễ lớn trên khắp thế giới thì pháo hoa luôn được mang ra trình diễn ở những nơi công cộng với những cảnh quan hoành tráng đầy màu sắc và âm thanh.

Đăng ngày: 20/04/2025
Dầu chống rỉ sét RP7 là gì?

Dầu chống rỉ sét RP7 là gì?

Dầu chống rỉ sét RP7 là loại dầu được đóng gói dưới dạng chai xịt đa dụng, có nhiều tác dụng chống rỉ (gỉ) sét, bôi trơn, bảo vệ kim loại chống ăn mòn,… cho các động cơ.

Đăng ngày: 20/04/2025
Bộ lạc cho phụ nữ

Bộ lạc cho phụ nữ "quan hệ" thoải mái trước khi lấy chồng

Trong nhiều thế kỷ qua, bộ lạc du mục Tuareg đã đi khắp sa mạc Sahara, sống rải rác từ Libya cho đến Algeria, Niger và Mali của châu Phi, theo trang Every Culture.

Đăng ngày: 20/04/2025
Bộ tộc sống giữa rừng sâu nhưng biết hết mọi việc diễn ra khắp thế giới

Bộ tộc sống giữa rừng sâu nhưng biết hết mọi việc diễn ra khắp thế giới

Mặc dù sống giữa núi thẳm rừng sâu, nhưng tộc người đặc biệt này khiến thế giới phải kinh ngạc khi họ có thể biết được mọi chuyện đã và đang diễn ra trên khắp Trái đất.

Đăng ngày: 19/04/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News