Nobel Hòa bình 2018 cho bác sĩ và nhà hoạt động chống bạo lực tình dục
Giải thưởng gây chú ý bậc nhất trong hệ thống giải Nobel đã thuộc về bác sĩ Denis Mukwege người Congo và cô Nadia Murad, nạn nhân của IS, vì những nỗ lực chấm dứt bạo lực tình dục.
Giải thưởng Nobel Hòa bình đã thuộc về Denis Mukwege và Nadia Murad vì những nỗ lực chấm dứt việc sử dụng bạo lực tình dục như một vũ khí chiến tranh và xung đột vũ trang, theo tuyên bố của Ủy ban Nobel Na Uy hôm 5/10.
"Cả hai đều đã liều lĩnh với tính mạng của mình khi dũng cảm đấu tranh với tội ác chiến tranh và giành lại công lý cho nạn nhân", đại diện Ủy ban Nobel Na Uy nói trong lễ công bố giải thưởng.
Việc sử dụng bạo lực tình dục như vũ khí chiến tranh đã diễn ra trong nhiều thế kỷ, nhưng gần đây mới được thừa nhận là tội ác chống lại loài ngoài với Nghị quyết 1820 của Liên Hợp Quốc năm 2008.
Giải thưởng được công bố vào lúc phong trào #MeToo, phong trào chống lạm dụng tình dục trên toàn thế giới, đánh dấu một năm ra đời. Một năm qua, liên tiếp những cáo buộc về lạm dụng tình dục, hiếp dâm và quấy rối đã "hạ bệ" nhiều người đàn ông quyền lực.
Hai chủ nhân giải Nobel Hòa bình 2018. (Ảnh: Ủy ban Nobel Na Uy).
Lên tiếng thay các nạn nhân khác
Bác sĩ Denis Mukwege đã dành phần lớn cuộc đời trưởng thành của ông để giúp đỡ các nạn nhân của tình trạng bạo lực tình dục tại Cộng hòa Dân chủ Congo. Ông và đội ngũ của mình đã chữa trị cho hàng nghìn bệnh nhân là nạn nhân trong các vụ bạo hành.
Vị bác sĩ được biết đến với biệt danh "Bác sĩ Phép màu" đã nhiều lần lên án việc một người không bị trừng phạt vì hiếp dâm tập thể và chỉ trích chính phủ Congo và nhiều nước vì không nỗ lực đủ để chấm dứt việc sử dụng bạo lực tình dục nhằm vào phụ nữ như chiến lược và vũ khí chiến tranh.
Bác sĩ Mukwege đã được dự đoán đoạt giải Nobel Hòa bình trong suốt nhiều năm và cũng đã nằm trong danh sách cuối cùng khoảng 10 năm. Biên tập viên Katharine Viner của báo Guardian nói ông là "một trong những người đàn ông vĩ đại nhất còn sống".
Cô Nadia Murad, 25 tuổi, là nhân chứng kể lại những vụ lạm dụng xảy ra với bà và những người khác. Cô đã cho thấy lòng dũng cảm phi thường trong việc kể lại những gì mình đã hứng chịu cũng như lên tiếng thay những nạn nhân khác.
Murad là một trong khoảng 3.000 phụ nữ và bé gái người Yazidi trở thành nạn nhân của những vụ hiếp dâm và những hình thức lạm dụng khác mà phiến quân của Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) gây ra. Những vụ lạm dụng này diễn ra có hệ thống và là một phần trong một chiến lược quân sự. Chúng được xem như là vũ khí trong cuộc chiến chống lại người Yazidi và những nhóm thiểu số tôn giáo khác.
Chủ nhân trẻ tuổi thứ 2 của Nobel Hòa bình
Nhà hoạt động Murad cũng là đồng chủ nhân của giải thưởng danh giá về nhân quyền Sakharov do Liên minh Châu Âu trao tặng năm 2016. Cùng năm, cô giành thêm giải thưởng về nhân quyền Vaclav Havel của Hội đồng Châu Âu.
Murad bị bắt đi cùng với những chị em gái của mình vào tháng 8/2014 khi ngôi làng của họ ở miền Bắc Iraq bị quân IS tấn công. Cô đã mất đi 6 anh em trai cũng như người mẹ vì IS giết những người đàn ông và bất cứ phụ nữ nào được cho là quá lớn tuổi để lạm dụng tình dục.
Ở tuổi 25, cô trở thành chủ nhân trẻ tuổi thứ hai của giải Nobel Hòa bình, sau Malala Yousafzai, người mới 17 tuổi khi nhận giải vào năm 2014.
Giải Nobel Hòa bình là một trong những giải thưởng gây chú ý và cũng gây tranh cãi nhất trong hệ thống giải Nobel. Từ năm 1901 đến năm 2017, giải thưởng này đã được trao 98 lần cho 104 cá nhân và 24 tổ chức.
Tổng cộng 331 cá nhân và tổ chức được đề cử cho giải Nobel Hòa bình năm nay. Lễ trao giải sẽ diễn ra tại Oslo, thủ đô Na Uy, vào ngày 10/12, nhân kỷ niệm ngày mất của "cha đẻ" giải thưởng Alfred Nobel.
Gần nhất, giải Nobel Hòa bình 2017 được trao cho Chiến dịch Quốc tế nhằm Bãi bỏ Vũ khí Hạt nhân (ICAN) vì "nỗ lực của họ nhằm thu hút sự chú ý đối với các thảm họa do sử dụng vũ khí hạt nhân và thành công đột phá để đạt được hiệp ước cấm phổ biến loại vũ khí hủy diệt này".
Mùa giải không có Nobel Văn học
Mùa giải Nobel 2018 khởi động hôm 1/10 với giải thưởng đầu tiên được trao trong lĩnh vực y học. Hai nhà khoa học James P. Allison (Mỹ) và Tasuku Honjo (Nhật) được vinh danh vì công trình nghiên cứu điều trị ung thư bằng cơ chế ức chế miễn dịch âm tính.
Giải Nobel Vật lý được trao hôm 2/10 cho 3 nhà khoa học Arthur Ashkin (Mỹ), Gerard Mourou (Pháp) và Donna Strickland (Canada) vì những phát minh đột phá trong lĩnh vực vật lý laser.
Nhà khoa học Frances H. Arnold (Mỹ) cùng nhà khoa học George P. Smith (Mỹ) và nhà nghiên cứu Gregory P. Winter (Anh) cùng chia sẻ giải Nobel Hóa học hôm 3/10 với những phương pháp sử dụng nguyên tắc biến đổi và chọn lọc gene, mang tính ứng dụng cao.
Năm nay, giải Nobel Văn học không được trao vì bê bối liên quan đến cáo buộc quấy rối tình dục tại Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển.
Người cao nhất và người thấp nhất thế giới gặp nhau
Người đàn ông cao nhất thế giới và thấp nhất thế giới vừa có cơ hội gặp mặt nhau lần đầu tiên hôm 13/11 nhân dịp kỷ niệm ngày Kỷ lục Thế giới Guinness lần thứ 10 hàng năm tại London, Anh.
7 hành vi xấu trong nghiên cứu khoa học
Ngày 23/3, Hiệp hội Khoa học Trung Quốc đã ban bố một bản "Quy phạm đạo đức khoa học của người làm công tác khoa học". Bản "Quy phạm..." này đưa ra định nghĩa 7 hành vi xấu trong nghiên cứu khoa học...
50 phát minh làm thay đổi thế giới
Bàn tính – 190 sau CN. Việc sử dụng bàn tính được ghi vào sử sách Trung Quốc (TQ) lần đầu tiên vào năm 190 sau CN. Công cụ của người TQ được coi là phương pháp tính nhanh nhất trong nhiều thế kỷ, và dưới bàn tay sử dụng thành thạ
Những ngôi nhà kỳ lạ nhất thế giới
Kiến trúc vốn là một nghệ thuật, không phải là một công việc cơ khí giản đơn. Nếu thiết kế lãng mạn, sáng tạo sẽ hình thành những toà nhà độc đáo.
Làm thế nào máy bay có thể bay trên bầu trời?
Không phải động cơ, mà là luồng khí trên cánh máy bay, vành thân và bánh đỗ là thủ phạm chính khiến máy bay trở nên ồn ào như vậy. Chúng tạo ra âm thanh u u rền rĩ k&
Hé lộ một phần cuốn sách bí ẩn nhất thế giới
Cuốn sách chứa thứ ngôn ngữ mà không ai trên hành tinh có thể đọc đã ra đời từ đầu thế kỷ 15, các nhà khoa học Mỹ tuyên bố.
