Phát hiện cơ chế phục hồi mở ra khả năng tái sinh tứ chi ở người

Từ trước đến nay, khoa học vẫn chấp nhận rằng các mô của người không thể được tái sinh một cách hiệu quả như cơ thể của một con kỳ giông và một số loài cá. Nhưng mới đây, các nhà khoa học Mỹ phát hiện ở người cũng có cơ chế phục hồi tương tự, ít nhất là cơ chế hoạt động trong sụn khớp chân, mở khả năng, mặc dù có giới hạn, trong việc khai thác sự tái sinh để tăng cường điều trị các khớp và thiết lập một cơ sở cho sự tái sinh chân tay của người.

Theo Science Advances, các nhà khoa học ở Đại học Duke (Mỹ) đã thực hiện một khám phá tuyệt vời.


Cũng như cá ngựa vằn (Danio rerio), cá cửu sừng (Polypteridae), Kỳ giông Mexico – (axolotl - Ambystoma mexicanum; trong hình) có thể tái tạo toàn bộ chi - (Ảnh: European Scientist).

Người ta thường chấp nhận rằng các mô của người không thể được tái sinh một cách hiệu quả như cơ thể của một con kỳ giông và một số loài cá. Nhưng các nghiên cứu gần đây cho biết ở người cũng có cơ chế phục hồi tương tự, ít nhất là cơ chế hoạt động trong sụn khớp chân, mặc dù con người có khả năng tái sinh tự nhiên hạn chế. Không giống như con kỳ giông và một số loài cá, con người không thể tái tạo toàn bộ chi. Con người cũng được cho là không thể khắc phục tổn thương khớp lặp đi lặp lại hoặc một chấn thương trầm trọng, thường liên quan đến thể thao hoặc chấn thương dẫn đến phá vỡ sụn và sự phát triển của viêm xương khớp (OA) gây tàn tật.

Các nhà khoa học đã xác định tuổi của protein (thời gian trôi qua kể từ khi tổng hợp protein đó) trong các mô của người. Đó là những protein của sụn, bao gồm collagen. Tuổi protein cho thấy một tốc độ đổi mới của mô sụn. Hóa ra, tốc độ tái sinh đó phụ thuộc phần lớn vào vị trí của sụn. Sụn ở khớp mắt cá chân (ankle cartilage) đã được tái sinh thường xuyên hơn. Sụn ​​ở khớp gối (cartilage in the knee) có tuổi trung bình và mô sụn nhiều tuổi nhất nằm ở khớp hông (cartilage in the hips). Điều này có thể giúp giải thích tại sao chấn thương mắt cá chân thường lành nhanh hơn các khớp ở xa chân. Thật vậy, chấn thương hông mất nhiều thời gian hơn để giải quyết và thường dẫn đến viêm khớp.

Đồng thời, một mô hình tương tự được quan sát thấy ở các sinh vật khác với khả năng tái sinh. Ở loài thằn lằn, các mô của đầu móng chân và đuôi phát triển đặc biệt nhanh chóng. Theo các nhà khoa học, điều đó giải thích tại sao chấn thương ở đầu gối và hông ở người thường dẫn đến viêm khớp và hậu quả khó chịu, còn chấn thương khớp cổ chân lành nhanh hơn và không gây trục trặc gì.

Các chuyên gia khẳng định rằng quá trình tái tạo mô ở người, các loài động vật lưỡng cư, bò sát và cá được điều chỉnh bởi cùng các phân tử mRNA. Nhưng ở người các phân tử đó ít hoạt động hơn. Các hoạt động lớn nhất là của các phân tử ở trong khớp mắt cá chân.

Phát hiện của các nhà khoa học mà tiến sĩ Ming-Feng Hsueh, tác giả chính của công trình nghiên cứu ở Đại học Duke, gọi là “salamander bên trong” con người chúng ta, mở khả năng, mặc dù có giới hạn, trong việc khai thác sự tái sinh để tăng cường điều trị các khớp và thiết lập một cơ sở cho sự tái sinh chân tay của người.

TIN CŨ HƠN
Hướng dẫn các nghi thức cúng trong đêm giao thừa

Hướng dẫn các nghi thức cúng trong đêm giao thừa

Cúng giao thừa là nghi thức cúng không thể thiếu trong mỗi đêm 30 tết. Gia đình nào cũng muốn chuẩn bị thật tốt, đầy đủ các nghi thức cúng lễ trong đêm giao thừa để tiễn năm cũ và chào đón năm mới.

Đăng ngày: 03/12/2025
Lý do bạn nên ăn lê hàng ngày

Lý do bạn nên ăn lê hàng ngày

Trái lê giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất giúp phòng tránh nhiều loại bệnh như táo bón, ung thư, tim mạch, thoái hóa điểm vàng.

Đăng ngày: 02/12/2025
Những lợi ích thầm lặng của Yoga với sức khỏe

Những lợi ích thầm lặng của Yoga với sức khỏe

Yoga đã được chứng minh là củng cố tổng trạng cơ thể, giảm căng thẳng, tăng ham muốn, giảm huyết áp, chữa đau lưng mãn tính…

Đăng ngày: 02/12/2025
Các bệnh dễ mắc khi bơi lội và biện pháp phòng tránh

Các bệnh dễ mắc khi bơi lội và biện pháp phòng tránh

Khi bơi, nếu không đảm bảo các điều kiện an toàn sẽ dễ mắc bệnh về tai mũi họng do uống phải nước hoặc sặc nước hồ bơi đưa vi trùng vào mũi, họng, xoang, đặc biệt vi trùng não mô cầu.

Đăng ngày: 01/12/2025
8 nguyên nhân gây ra hội chứng

8 nguyên nhân gây ra hội chứng "sương mù não"

Tuy trông như là một tình trạng bệnh riêng, hội chứng sương mù não (brain fog) thực chất là một tình trạng bệnh gây ra bởi một loạt các vấn đề về sức khỏe.

Đăng ngày: 01/12/2025
Sai lầm khi rửa bát chỉ làm gia tăng thêm vi khuẩn mà bạn không hề hay biết

Sai lầm khi rửa bát chỉ làm gia tăng thêm vi khuẩn mà bạn không hề hay biết

Hãy sửa ngay những việc làm sai lầm dưới đây khi rửa bát để vi khuẩn không có cơ hội phát triển và gây hại sức khỏe của bạn.

Đăng ngày: 26/11/2025
Hướng dẫn sơ cứu và phòng tránh say nắng

Hướng dẫn sơ cứu và phòng tránh say nắng

Nếu gặp một người bị say nắng, hãy đưa họ vào nơi râm mát hoặc có điều hòa, phủ khăn ẩm hay vẩy nước mát lên người họ.

Đăng ngày: 26/11/2025
Khoa Học News