Phát hiện cơ chế phục hồi mở ra khả năng tái sinh tứ chi ở người

Từ trước đến nay, khoa học vẫn chấp nhận rằng các mô của người không thể được tái sinh một cách hiệu quả như cơ thể của một con kỳ giông và một số loài cá. Nhưng mới đây, các nhà khoa học Mỹ phát hiện ở người cũng có cơ chế phục hồi tương tự, ít nhất là cơ chế hoạt động trong sụn khớp chân, mở khả năng, mặc dù có giới hạn, trong việc khai thác sự tái sinh để tăng cường điều trị các khớp và thiết lập một cơ sở cho sự tái sinh chân tay của người.

Theo Science Advances, các nhà khoa học ở Đại học Duke (Mỹ) đã thực hiện một khám phá tuyệt vời.


Cũng như cá ngựa vằn (Danio rerio), cá cửu sừng (Polypteridae), Kỳ giông Mexico – (axolotl - Ambystoma mexicanum; trong hình) có thể tái tạo toàn bộ chi - (Ảnh: European Scientist).

Người ta thường chấp nhận rằng các mô của người không thể được tái sinh một cách hiệu quả như cơ thể của một con kỳ giông và một số loài cá. Nhưng các nghiên cứu gần đây cho biết ở người cũng có cơ chế phục hồi tương tự, ít nhất là cơ chế hoạt động trong sụn khớp chân, mặc dù con người có khả năng tái sinh tự nhiên hạn chế. Không giống như con kỳ giông và một số loài cá, con người không thể tái tạo toàn bộ chi. Con người cũng được cho là không thể khắc phục tổn thương khớp lặp đi lặp lại hoặc một chấn thương trầm trọng, thường liên quan đến thể thao hoặc chấn thương dẫn đến phá vỡ sụn và sự phát triển của viêm xương khớp (OA) gây tàn tật.

Các nhà khoa học đã xác định tuổi của protein (thời gian trôi qua kể từ khi tổng hợp protein đó) trong các mô của người. Đó là những protein của sụn, bao gồm collagen. Tuổi protein cho thấy một tốc độ đổi mới của mô sụn. Hóa ra, tốc độ tái sinh đó phụ thuộc phần lớn vào vị trí của sụn. Sụn ở khớp mắt cá chân (ankle cartilage) đã được tái sinh thường xuyên hơn. Sụn ​​ở khớp gối (cartilage in the knee) có tuổi trung bình và mô sụn nhiều tuổi nhất nằm ở khớp hông (cartilage in the hips). Điều này có thể giúp giải thích tại sao chấn thương mắt cá chân thường lành nhanh hơn các khớp ở xa chân. Thật vậy, chấn thương hông mất nhiều thời gian hơn để giải quyết và thường dẫn đến viêm khớp.

Đồng thời, một mô hình tương tự được quan sát thấy ở các sinh vật khác với khả năng tái sinh. Ở loài thằn lằn, các mô của đầu móng chân và đuôi phát triển đặc biệt nhanh chóng. Theo các nhà khoa học, điều đó giải thích tại sao chấn thương ở đầu gối và hông ở người thường dẫn đến viêm khớp và hậu quả khó chịu, còn chấn thương khớp cổ chân lành nhanh hơn và không gây trục trặc gì.

Các chuyên gia khẳng định rằng quá trình tái tạo mô ở người, các loài động vật lưỡng cư, bò sát và cá được điều chỉnh bởi cùng các phân tử mRNA. Nhưng ở người các phân tử đó ít hoạt động hơn. Các hoạt động lớn nhất là của các phân tử ở trong khớp mắt cá chân.

Phát hiện của các nhà khoa học mà tiến sĩ Ming-Feng Hsueh, tác giả chính của công trình nghiên cứu ở Đại học Duke, gọi là “salamander bên trong” con người chúng ta, mở khả năng, mặc dù có giới hạn, trong việc khai thác sự tái sinh để tăng cường điều trị các khớp và thiết lập một cơ sở cho sự tái sinh chân tay của người.

TIN CŨ HƠN
Những căn bệnh đáng sợ từ thịt chó

Những căn bệnh đáng sợ từ thịt chó

Nhiễm virus dại, rối loạn đông máu, hay nhiễm ấu trùng sán... là căn gây bệnh đáng sợ đe dọa người thường xuyên ăn thịt chó.

Đăng ngày: 24/10/2025
Lợi ích sức khỏe của củ cải

Lợi ích sức khỏe của củ cải

Một trong những lợi ích chính của nước ép củ cải là khả năng điều trị bệnh viêm đường tiết niệu và ngăn ngừa nhiễm trùng thận.

Đăng ngày: 23/10/2025
Cà phê tốt cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng hợp

Cà phê tốt cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng hợp

Khoa học đã chứng minh cà phê là một loại thức uống mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của con người. Tuy nhiên, đây không phải là loại thức uống dành cho tất cả mọi người.

Đăng ngày: 19/10/2025
Những điều cần biết khi ăn quả sung

Những điều cần biết khi ăn quả sung

Theo Đông y, quả sung có vị ngọt, tính bình, là một vị thuốc quí và chữa được nhiều bệnh với cách làm khá đơn giản.

Đăng ngày: 19/10/2025
Hạt dẻ - Thực phẩm của thiên đường

Hạt dẻ - Thực phẩm của thiên đường

Hạt dẻ đã có mặt ở Trung Quốc và Nhật Bản từ thời cổ đại, rất lâu trước khi quân đội La Mã mang chúng về châu Âu. Nhiều loại hạt dẻ đã lớn lên hoang dại trong lòng châu Á, một phần ở Trung Đông và châu Âu.

Đăng ngày: 19/10/2025
Tác dụng của măng cụt

Tác dụng của măng cụt

Măng cụt không chỉ ngon mà còn cực kỳ tốt cho sức khỏe, chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết.

Đăng ngày: 18/10/2025
Lịch sử tình dục của loài người

Lịch sử tình dục của loài người

Chim làm chuyện ấy, ong làm chuyện ấy, con người từ thuở sơ khai cũng đã làm chuyện ấy. Nhưng hoạt động này đã thay đổi như thế nào trong hàng nghìn năm qua, và thậm chí chỉ trong vài thập kỷ vừa rồi?

Đăng ngày: 16/10/2025
Khoa Học News