Phát hiện ‘gen ngủ’ ở ruồi giấm

Trong khi các nhà khoa học và các nhà vật lý biết điều gì xảy ra nếu bạn không ngủ đủ 6 đến 8 tiếng mỗi đêm, họ vẫn chưa giải thích được điều gì thực sự kiểm soát nhu cầu ngủ của chúng ta. Các nhà nghiên cứu tại đại học Y tế Pennsylvania cuối cùng đã câu trả lời, ít nhất là đối với ruồi giấm. Trong nghiên cứu gần đây trên ruồi giấm, họ đã nhận biết được gen kiểm soát giấc ngủ.

Amita Sehgal, giáo sư tiến sĩ về khoa học thần kinh đồng thời là điều tra viên tại Học viên y tế Howard Hughes (HHMI) cho biết: “Chúng ta dành, hay nên dành 1/3 cuộc đời để ngủ. Việc chúng ta cần dành nhiều thời gian cho việc ngủ như vậy là một ý tưởng thú vị. Đồng thời, chứng thiếu ngủ để lại hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và làm suy yếu chức năng thần kinh”.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science số mới nhất.

Ruồi giấm thường ngủ 12 tiếng một ngày. Sehgal cùng đồng nghiệp dã nghiên cứu 3.500 con ruồi giấm và tìm thấy đột biến trên những con ruồi ngủ rất ít (1 đến 2 tiếng một ngày) hoặc hoàn toàn không ngủ. Những con ruồi không ngủ mang đột biến trên một gen mà Sehgal và các đồng nghiệp đặt tên là Sleepness. Họ tin rằng gen Sleepness (gen Ngủ) mã hóa một protein ảnh hưởng đến việc liệu những ống ion kali trong não mở hay đóng. Khi những ống này mở, não hoạt động và ruồi sẽ tỉnh. Khi chúng được đóng lại thì những con ruồi ngủ. Loại protein này ở những con ruồi mắc chứng mất ngủ thường ít hơn.

Trong nghiên cứu gần đây trên ruồi giấm, các nhà khoa học đã nhận biết được gen kiểm soát giấc ngủ (Ảnh: iStockphoto)

Việc thiếu ngủ để lại nhiều hậu quả. Vòng đời của những con ruồi giấm thiếu ngủ chỉ bằng một nửa so với những con không mang đột biến. Chúng cũng gặp phải rối loạn về chức năng và sự bồn chồn trong giấc ngủ ngắn ngủi của mình.

Hoạt động ngủ bị chi phối bởi hai quá trình: đồng hồ sinh học (circadian) và cân bằng nội môi (homeostatic). Đồng hồ sinh học quy định thời gian của giấc ngủ, trong khi cơ chế cân bằng nội môi ảnh hưởng đến nhu cầu ngủ. Đồng thời, gen Sleepness ảnh hưởng đến cơ chế cân bằng nội môi.

Ngủ không chỉ dành cho con người – hiện tượng sinh lý này xuất hiện trên tất cả các sinh vật từ ruồi, chó đến con người. Điều này cho thấy sự cần thiết của giấc ngủ đối với cuộc sống. Ngủ không đủ và ngủ kém là vấn đề đang gia tăng tại các nước công nghiệp hóa. Chỉ riêng trên Hoa Kỳ, khoảng 70 triệu người gặp chứng mất ngủ kinh niên, nguyên nhân làm giảm năng suất làm việc, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Sehgal cho biết: “Trong tương lai xa, chúng tôi hy vọng rằng gen tương tự ở con người sẽ được cô lập và sẽ không chỉ mở rộng hiểu biết về giấc ngủ của con người, mà có thể trở thành mục tiêu cho các loại thuốc chữa trị chứng mất ngủ”.

Ngoài Sehgal, các tác giả khác của bài báo bao gồm Kyunghee Koh, William J. Joiner, Mark N. Wu, Zhifeng Yue, và Corinne J. Smith, tất cả đều đến từ Penn và HHMI. Học viên y tế quốc gia, Đại học Pennsylvania và Quỹ Burroughs-Wellcome đã tài trợ cho nghiên cứu.
Loading...
TIN CŨ HƠN
Khám phá thú vị về cây quất cảnh ngày Tết

Khám phá thú vị về cây quất cảnh ngày Tết

Cây quất là cây xanh, cây ăn quả rất quen thuộc với người dân Việt Nam, đặc biệt là mỗi dịp Tết đến xuân về.

Đăng ngày: 15/05/2025
Cận cảnh quá trình ve sầu

Cận cảnh quá trình ve sầu "thoát xác"

Trong một dịp đi nghiên cứu về các loài sinh vật, côn trùng, nhà nhiếp ảnh Thomas Marent đã may mắn chứng kiến quá trình một chú ve sầu lột xác.

Đăng ngày: 13/05/2025
Độc đáo loài xương rồng tự chết để tiếp tục tồn tại và lan rộng khắp sa mạc

Độc đáo loài xương rồng tự chết để tiếp tục tồn tại và lan rộng khắp sa mạc

Không giống các loại xương rồng khác trên thế giới thường phát triển theo chiều dọc, Creeping Devil phát triển theo chiều ngang và nằm trên mặt đất.

Đăng ngày: 10/05/2025
Nguyên nhân biến chuồn chuồn từ vàng thành đỏ

Nguyên nhân biến chuồn chuồn từ vàng thành đỏ

Cân bằng hoá học giữa các sắc tố trong bụng chuồn chuồn xác định màu sắc của chúng. Khi có chất oxi hoá, những tế bào này vàng và khi có mặt chất khử, chúng trở thành đỏ.

Đăng ngày: 09/05/2025
Việt Nam vinh dự sở hữu 3 trong 10 loại quả hiếm nhất thế giới

Việt Nam vinh dự sở hữu 3 trong 10 loại quả hiếm nhất thế giới

Trong danh sách 10 loại trái cây được bình chọn là ngon và hiếm nhất thế giới, thì có tới 5 loại quả xuất hiện ở Việt Nam nhưng trong đó có 3 loại quả có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á.

Đăng ngày: 05/05/2025
Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Hiện nay các loại nấm là món ăn ưa thích của nhiều người. Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao chúng còn là nguyên liệu để chế biến những món ăn hấp dẫn.

Đăng ngày: 04/05/2025
12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

Nếu ăn phải một số loại nấm độc như nấm đôi cánh thiên thần hoặc nấm mũ đầu lâu, con người sẽ bị tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, dẫn đến tử vong.

Đăng ngày: 02/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News