Phát hiện loài Riềng mới ở Quảng Ngãi

Các nhà nghiên cứu thuộc Viện Sinh học nhiệt đới, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã phát hiện và mô tả một loài thực vật mới thuộc chi Riềng (Alpinia Roxb.) thuộc họ Gừng (Zingiberaceae) ở các vùng núi phía Tây tỉnh Quảng Ngãi.

Loài mới được đặt tên Riềng newman, Alpinia newmanii N.S. Lý, để vinh danh Tiến sĩ Mark F. Newman của Vườn Thực vật Hoàng Gia Endinburgh, (Scotland, Vương Quốc Anh), người đã và đang có rất nhiều đóng góp trong nghiên cứu họ Gừng ở Việt Nam và các nước Đông Nam Á. Loài mới được công bố trên tạp chí chuyên ngành Nordic Journal of Botany tháng 2 năm 2017.

Khám phá này nâng tổng số loài thuộc chi Riềng ở Việt Nam lên khoảng 33 loài, trong đó có 12 loài riềng thuộc nhánh phụ Catimbium (subsection Catimbium) bao gồm cả loài Riềng newman.

Phát hiện loài Riềng mới ở Quảng Ngãi
Cụm hoa của loài Riềng newman (Alpinia newmanii N.S.Lý). (Ảnh Lý Ngọc Sâm).

Riềng newman, Alpinia newmanii N.S. Lý, là cây thân thảo đa niên, cao đến 1,7m. Mặt ngoài bẹ lá, cuống lá, lưỡi lá và mặt dưới của phiến lá có nhiều lông xám. Phiến lá hình elíp hẹp, dạng như da, xanh xám mặt trên, xanh mặt dưới. Cụm hoa ở ngọn mang 9–21 hoa, 3–7 hoa nở cùng lúc. Cụm hoa không lá bắc, lá bắc con hình elíp rộng, màu trắng. Đài hoa dạng hình chuông, màu trắng, đầu có 3 răng nhọn; tràng hoa tròn dài, màu trắng. Cánh môi dạng hình trứng-tam giác rộng, hơi uốn vào ở đáy(gốc) và phẳng ở phần đầu, cỡ 42–46 × 30–36 mm, màu vàng tươi với bệt đỏ đậm lớn ở đáy và các sọc đỏ đậm kéo dài về phía mép cánh môi, mép rách và uốn xuống, đầu xẻ 2 thùy. Nhụy lép hình dùi dài cỡ 4–8 mm, cong, màu đỏ đậm. Bầu noãn hình cầu, nhiều lông vàng. Quả nang hình cầu, màu đỏ tươi khi chín, nhiều lông.

Riềng newman có kiểu cụm hoa dạng chùm, ống tràng hoa hình phễu, nhụy lép hình dùi giống với các loài Riềng roxburgh (Alpinia roxburghii Sweet), Riềng hải nam (A. hainanensis K. Schum.) và Riềng ri (A. latilabris Ridl.). Riềng newman có lưỡi lá ngắn, phiến lá hình elíp hẹp có màu xanh xám đậm mặt trên, lá bắc con ngắn, ống tràng hoa dài, cánh môi dạng hình trứng-tam giác rộng hơi uốn vào ở đáy(gốc) và phẳng phần đầu, màu vàng tươi với bệt đỏ đậm lớn ở gốc và các sọc đỏ đậm kéo dài về phía mép cánh môi, và bao phấn dài là các đặc điểm hình thái khác biệt với các loài Riềng roxburgh, Riềng hải nam và Riềng ri.

Riềng newman mọc ven suối hay bên dưới tán rừng thứ sinh cây lá rộng ưu núi thế họ Dầu ở huyện Nghĩa Hành hay rừng thường xanh cây lá rộng trên núi thấp của núi Cà Đam huyện Trà Bồng và Tây Trà, tỉnh Quảng Ngãi, ở cao độ từ khoảng 300–1000 m. Đây là loài đặc hữu hẹp, hiện chỉ phát hiện một số quần thể mọc phân tán từ 1–5 cá thể trưởng thành ở mỗi cụm tại núi Dầu huyện Nghĩa Hành và núi Cà Đam. Riềng newman ra hoa từ tháng 2 đến tháng 4, ra quả từ tháng 4 đến tháng 7. Hoa của loài khá lớn và đẹp, cần nghiên cứu bảo tồn và nhân giống để làm cảnh.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Hoa trong suốt khi gặp mưa

Hoa trong suốt khi gặp mưa

Khi tiếp xúc với nước, những bông hoa có màu trắng như ngọc trai bắt đầu chuyển sang dạng trong suốt như thủy tinh.

Đăng ngày: 09/07/2018
Phát hiện virus khổng lồ làm dấy lên câu hỏi thế nào là sự sống?

Phát hiện virus khổng lồ làm dấy lên câu hỏi thế nào là sự sống?

Tuy rất nổi tiếng trên các phương tiện truyền thông về khả năng lây nhiễm và sự chết chóc do mình mang lại, nhưng trong định nghĩa sinh học hiện đại, virus không được xem là một dạng sinh vật sống như vi khuẩn, động vật, thực vật.

Đăng ngày: 14/04/2017

"Quái vật" đầu lìa khỏi cổ nhưng vẫn sống "nhăn răng" hàng tuần liền

Với khả năng thần thánh mất đầu nhưng vẫn sống nhăn nhở, sinh vật này hẳn lọt vào top những loài sống dai nhất Trái đất.

Đăng ngày: 11/04/2017
Thực vật có thể

Thực vật có thể "nghe" thấy âm thanh khi bị ăn

Theo các nhà khoa học tới từ đại học Missouri, Mỹ, thực vật có thể nghe thấy âm thanh khi chúng bị các loài động vật và con người ăn. Từ đó, nó hình thành cơ chế phòng vệ cho riêng mình.

Đăng ngày: 10/04/2017
Trên thế giới có hơn 60.000 loài cây

Trên thế giới có hơn 60.000 loài cây

Theo một nghiên cứu toàn diện về cây cối trên thế giới, trên thế giới có 60.065 loài cây sinh sống từ các vùng nhiệt đới cho tới gần Bắc cực.

Đăng ngày: 10/04/2017
Phát hiện thực vật mới ở Cao Bằng

Phát hiện thực vật mới ở Cao Bằng

Loài mới được phát hiện dưới tán rừng lá rộng thường xanh, trong khu vực bảo vệ nghiêm ngặt của Vườn quốc gia Phia oắc-Phia đén, Cao Bằng.

Đăng ngày: 08/04/2017
Mexico phát hiện nấm có thể làm sạch nước ô nhiễm trong vòng 6 giờ

Mexico phát hiện nấm có thể làm sạch nước ô nhiễm trong vòng 6 giờ

Mới đây, chuyên gia Celestino Odín Rodríguez Nava, thuộc Viện Bách khoa quốc gia Mexico (IPN) đã phát hiện nhiều loại nấm có khả năng làm sạch nước bị ô nhiễm bởi dược phẩm trong vòng 6 giờ.

Đăng ngày: 08/04/2017
Tiêu điểm
Khoa Học News