Phát hiện loài thằn lằn cá "nửa hải cẩu nửa nòng nọc"

Hóa thạch 248 triệu năm tuổi của loài Cartorhynchus lenticarpus tiết lộ những đặc điểm chưa từng thấy ở ngư long hay thằn lằn cá (Ichthyosaur).

Với chiều dài cơ thể chỉ đạt 30 cm, C. lenticarpus được biết đến là loài Ichthyosaur nhỏ nhất từng tồn tại trên Trái đất. Trong một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Scientific Reports hôm 8/5, các nhà cổ sinh vật học mô tả chúng có hình dạng như được lai tạo giữa hải cẩu và nòng nọc (đã mọc đủ 4 chân), thay vì hình dạng cá heo mõm dài như hầu hết họ hàng.


Hình vẽ mô phỏng loài thằn lằn cá Cartorhynchus lenticarpus. (Ảnh: Stefano Broccoli).

Loài thằn lằn cá tí hon này có phần đầu giống hải cẩu với một chiếc mõm ngắn bất thường. Các phân tích CT scan hóa thạch còn cho thấy chúng sở hữu những chiếc răng tròn và nhẵn như đá cuội, có lẽ được sử dụng để nghiền nát động vật hai mảnh vỏ như ngao, sò và ốc. Điều này giúp làm sáng tỏ vai trò của những loài Ichthyosaur đầu tiên trong hệ sinh thái biển kỷ Tam Điệp, cách đây 251 - 200 triệu năm.


Những chiếc răng như đá cuội của C. lenticarpus. (Ảnh: Ryosuke Motani et al).

"Chúng ta vẫn chưa biết chính xác về nguồn gốc của thằn lằn cá. Chúng là động vật bò sát liên quan đến nhóm thằn lằn chúa, có nghĩa là có quan hệ họ hàng với cá sấu, khủng long và chim nhiều hơn với thằn lằn và rắn", trưởng nhóm nghiên cứu Olivier Rieppel, nhà cổ sinh vật học và phụ trách sinh học tiến hóa tại Bảo tàng Field ở Chicago, Mỹ cho hay. "Bằng cách nghiên cứu hàm răng độc đáo của loài Ichthyosaur cổ xưa này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về cách chúng sống và tiến hóa".

C. lenticarpus được cho là sống ở vùng nước nông ven bờ, nơi chúng dễ dàng tìm kiếm động vật không xương sống làm thức ăn. Khớp cổ chân linh hoạt còn cho phép chúng rời khỏi mặt nước và di chuyển trên đất liền, dù khá khó khăn như hải cẩu ngày nay.


Hóa thạch duy nhất của C. lenticarpus được phát hiện tại Trung Quốc. (Ảnh: Ryosuke Motani).

Đến nay mới chỉ có một hóa thạch của loài C. lenticarpus được tìm thấy và phục hồi. Trong giai đoạn tiếp theo của nghiên cứu, Rieppel muốn khai quật thêm nhiều hóa thạch hơn nữa để làm sáng tỏ nguồn gốc tiến hóa của chi bò sát biển Ichthyosaur.

TIN CŨ HƠN
Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ

Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ "người mở sẽ chết" trên nắp quan tài

Tây An được xem là một trong những nơi lưu giữ cổ vật nổi tiếng của Trung Quốc qua nhiều triều đại.

Đăng ngày: 14/10/2025
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.

Đăng ngày: 12/10/2025
Tìm thấy hang khổng lồ

Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil

Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.

Đăng ngày: 05/10/2025
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.

Đăng ngày: 05/10/2025
Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Nghĩa trang Xiaohe nằm trong sa mạc Taklamakan ở tây bắc Trung Quốc nổi tiếng thế giới với hàng trăm xác ướp bí ẩn.

Đăng ngày: 21/09/2025
Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Dài 41cm và nặng hơn em bé sơ sinh, ếch Beelzebufo được coi là loài ếch lớn nhất từng tồn tại với khả năng săn mồi đáng kinh ngạc.

Đăng ngày: 18/09/2025
5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

Ngược dòng lịch sử tìm hiểu về 5 cuộc Đại Tuyệt chủng trên Trái đất và đi tìm lời giải cho cuộc Đại Tuyệt chủng thứ 6.

Đăng ngày: 18/09/2025
Khoa Học News