Phát hiện mới về quá trình hình thành các vụ phun trào núi lửa siêu lớn
Các vụ phun trào núi lửa quy mô lớn là kết quả của quá trình tích tụ đá nóng chảy ở hàng trăm km dưới mặt đất trong suốt hàng triệu năm. Đây là kết quả nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature số ra mới nhất.
Nhà nghiên cứu núi lửa của Đại học Bristol (Anh), Giáo sư Stephen Sparks cho biết lần gần nhất xảy ra một vụ phun trào siêu lớn là cách đây 26.000 năm. Chuyên gia Sparks đã dẫn đầu một dự án nghiên cứu quốc tế tại Andes, miền Bắc Chile, nơi xảy ra một số vụ phun trào núi lửa quy mô lớn cách đây nhiều năm, nhằm đưa ra cảnh báo sớm và dự báo các vụ phun trào trong tương lai.
Núi lửa Villarrica ở miền Nam Chile phun nham thạch.
Ông Sparks cho biết các vụ phun trào này xảy ra cách đây rất lâu tại Andes. Các nhà khoa học có thể đánh giá toàn bộ quá trình cách thức magma được tạo ra và phun trào. Dù đây là những hiện tượng hiếm gặp song chắc chắn vẫn có quy luật phun trào nhất định. Hiện tượng này phản ánh quá trình một lượng lớn đá nóng chảy tích tụ trong thời gian dài, sau đó nhanh chóng dâng lên bề mặt Trái đất và phun trào.
Trong quá trình tìm hiểu, các nhà nghiên cứu đã sử dụng các chất đồng vị phóng xạ để xác định niên đại của các tinh thể nhỏ được phun trào từ núi lửa, qua đó biết được rằng chúng có niên đại từ 2-3 triệu năm trước khi vụ phun trào xảy ra. Điều này chứng tỏ quá trình dẫn tới các vụ phun trào quy mô lớn có thể kéo dài tới hàng triệu năm.
Nghiên cứu tại Andes là một phần trong dự án hỗ trợ công ty khai thác mỏ BHP. Công ty này đang tiến hành khoan sâu qua các lớp đá núi lửa tại miền Bắc Chile để thăm dò khai thác đồng. Hiện mối quan tâm lớn nhất của các nhà nghiên cứu là tần suất các vụ phun trào khổng lồ như vậy. Qua nghiên cứu, các nhà khoa học nhận định tần suất các vụ phun trào xảy ra trên Trái đất là 20.000 năm/lần. Vụ phun trào gần nhất với quy mô này là tại New Zealand cách đây khoảng 26.000 năm.
Thống kê cho thấy có khoảng 1.500 núi lửa từng hoạt động trên Trái đất, trong đó có khoảng 50 vụ phun trào siêu lớn. Các vụ phun trào như vậy có thể ảnh hưởng tới khu vực có diện tích lên tới hàng trăm nghìn km2, thông qua các dòng chảy dung nham nhanh và lớn, hoặc lượng lớn tro núi lửa rơi xuống mặt đất. Mối quan ngại lớn nhất là những vụ phun trào kiểu này có thể gây ô nhiễm khí quyển trong vài năm, khi tạo ra lượng lớn bụi và khí như lưu huỳnh. Những loại khí này có thể tác động đến khí hậu khi làm mát hành tinh thay vì khiến Trái đất ấm lên trong vài năm.
Nghiên cứu mới sẽ giúp các chuyên gia hiểu rõ hơn nguyên nhân dẫn đến hoạt động bất thường của núi lửa. Theo các nhà khoa học, cần phải có lượng lớn đá nóng chảy tích tụ lâu dài dưới mặt đất trước khi có đủ năng lượng để số magma này dâng lên và phun trào. Dựa trên nghiên cứu này, các nhà khoa học bắt đầu xây dựng giả thuyết về nguyên nhân dẫn đến các vụ phun trào đột ngột.
Sóng thần là gì? Khi nào xảy ra sóng thần?
Sóng thần là một trong những thiên tai có sức tàn phá khủng khiếp nhất của nhân loại.
Băng tan ở Tây Tạng và mối nguy đối với Việt Nam
Hàng loạt sông băng trên Cao nguyên Tây Tạng đang tan và thực trạng đó có thể gây nên tác động xấu đối với Việt Nam và nhiều nước châu Á khác.
Lũ ống là gì? Lũ ống thường xảy ra ở đâu, khi nào?
Lũ ống là hiện tượng thiên nhiên xảy ra trong mùa mưa và chỉ có ở miền núi, không ít người lầm tưởng rằng lũ ống chính là lũ quét.
Sự thật phía sau hình ảnh "dấu vân tay" khổng lồ giữa đại dương mênh mông
Hòn đảo nhỏ đang được nhắc đến có tên là Baljenac hay Bavljenac. Baljenac là "thành viên" của quần đảo Sibenik thuộc vùng biển Adriatic, ngoài khơi bờ biển của đất nước Croatia xinh đẹp.
Bom thời tiết là gì và sức công phá của nó như thế nào?
Bạn đã từng nghe đến khái niệm “bom thời tiết” và biết được sức công phá của nó lớn đến mức nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến
Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.
