Phát hiện nguyên nhân khiến dân số châu Âu giảm mạnh vào thời Đồ Đá
Các nhà khoa học đã nghiên cứu 108 bộ hài cốt trong một mộ đá được xây dựng bằng những tảng đá khổng lồ, trong đó 17% số bộ hài cốt cho thấy người chết mắc bệnh dịch hạch.
Khoảng 5.000 năm trước, dân số tại Bắc Âu giảm mạnh, tàn phá các cộng đồng nông dân thời đại đồ đá trên khắp khu vực. Nguyên nhân dẫn tới điều này, được gọi là sự suy tàn thời kỳ đồ đá mới, vẫn là một vấn đề gây tranh cãi.
Bệnh dịch hạch có thể khiến thời đại Đồ Đá mới suy tàn. (Ảnh minh họa: CNN).
Nghiên cứu mới dựa trên ADN thu được từ răng và xương người khai quật từ ngôi mộ cổ ở khu vực Scandinavia, gồm 7 mẫu tại khu vực Falbygden ở Thụy Điển, 1 mẫu tại vùng ven biển Thụy Điển gần thành phố Gothenburg và 1 mẫu tại Đan Mạch.
Kết quả cho thấy bệnh dịch, cụ thể là bệnh dịch hạch, có thể khiến thời đại Đồ Đá mới suy tàn.
Cụ thể, các nhà khoa học đã nghiên cứu 108 bộ hài cốt trong một mộ đá được xây dựng bằng những tảng đá khổng lồ, trong đó 17% số bộ hài cốt cho thấy người chết mắc bệnh dịch hạch.
Từ đó, các nhà nghiên cứu đã có thể lập phả hệ của 38 người tại Falbygden qua 6 thế hệ sống kéo dài khoảng 120 năm, trong đó 12 người (tức 32%) mắc bệnh dịch hạch. Kết quả nghiên cứu bộ gene chỉ ra rằng cộng đồng của họ đã trải qua 3 đợt bùng phát dịch hạch.
Các nhà nghiên cứu đã tái tạo bộ gene đầy đủ của các chủng khác nhau của vi khuẩn Yersinia pestis gây ra những đợt bùng phát bệnh này. Kết quả cho thấy chủng gần đây nhất khả năng có độc lực cao hơn những chủng khác và các đặc tính được xác định chỉ ra rằng bệnh có thể lây từ người sang người và gây ra dịch bệnh.
Theo các nhà nghiên cứu, chủng vi khuẩn gây dịch hạch thời đại đồ đá mới là “tổ tiên” của tất cả những chủng gây ra bệnh này sau đó. Một chủng gây ra đại dịch hạch Justinian vào thế kỷ 6 sau Công nguyên và “Cái chết đen” vào thế kỷ XIV càn quét khắp châu Âu, Bắc Phi và Trung Đông.
Các nhà khoa học nhấn mạnh, sự lây lan rộng của dịch hạch chứng tỏ đại dịch này là yếu tố quan trọng khiến thời kỳ đồ đá mới suy tàn tại khu vực này.
Điều này có vẻ hợp lý khi nhiều khu vực khác của châu Âu chứng kiến sự suy tàn cũng bị ảnh hưởng phần nào bởi dịch hạch. Các nhà nghiên cứu cũng có những bằng chứng về dịch hạch tại các khu mộ đá khác ở Bắc Âu.
Dân số sụt giảm trong thời đại đồ đá mới tại Bắc Âu xảy ra từ khoảng năm 3300 trước Công nguyên đến năm 2900 trước Công nguyên.
Dân số của khu vực Scandinavia và Tây Bắc châu Âu cuối cùng biến mất hoàn toàn, sau đó được thay thế bằng Yamnaya di cư từ vùng thảo nguyên bao trùm nhiều khu vực của Ukraine ngày nay. Họ là những tổ tiên của người Bắc Âu hiện đại.
Đến nay, nhiều kịch bản đã đưa ra để giải thích cho sự suy tàn của thời đại đồ đá mới như chiến tranh, nạn đói, bệnh tật (trong đó có dịch hạch).
Tuy nhiên, trước đây chỉ có một bộ gene mẫu bệnh dịch hạch được xác định và không rõ liệu bệnh này có thể lây lan ở một quần thể người hay không.
Nghiên cứu trên vừa được công bố trên tạp chí Nature.
Phát hiện "quả trứng" khổng lồ bên bờ sông, cặp đôi nhận tin bất ngờ khi báo chính quyền
Hóa ra "quả trứng" khổng lồ này không hề tầm thường.
"Tái sinh" thiếu nữ xuyên không từ thế giới 31.000 năm trước
Các nhà khoa học đã phục dựng dung nhan của hài cốt được phân loại là nam giới khi khai quật cách đây 140 năm, bất ngờ khi người lộ diện là một thiếu nữ mới 17 tuổi.
Siêu quái vật đầu rắn dài 10m, 100 triệu tuổi hiện hình ở Úc
Một trong những quái vật gây kinh hãi nhất của thời đại khủng long đã hiện ra gần như trọn vẹn với phần đầu và thân được bảo quản trong đá cổ đại ở phía Tây Queensland - Úc.
Rùng mình với món đồ chơi sốc nhất thế giới trong Hang Tử Thần
Các nhà khảo cổ Mexico đã nghiên cứu những quả bóng thể thao bằng cao su được tìm thấy trong Hang Tử Thần - một cấu trúc mang tính lễ nghi của người Maya, và hoàn toàn bị sốc.
Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc
Rác trong mắt bạn lại là một kho báu quý giá trong mắt người khác.Tại Trung Quốc, đã từng có vô số cổ vật, thậm chí là bảo vật Quốc gia lưu lạc trong dân gian, bị coi là rác, là phế vật.
Khai quật mộ cổ, "sốc" khi phát hiện hài cốt là người khác loài
Hai ngôi mộ cổ được phát hiện trong hang động Rising Star ở Nam Phi hoàn toàn lật ngược bức tranh mà chúng ta vẫn mô tả về loài người tuyệt chủng đầy bí ẩn Homo naledi.
