Phát hiện thiên hà xa nhất cách 13,5 tỷ năm ánh sáng

Thiên hà HD1 có thể chứa một hố đen siêu khối lượng nặng gấp 100 triệu lần Mặt Trời hoặc những ngôi sao cổ xưa nhất vũ trụ.

Các nhà nghiên cứu phát hiện vật thể HD1 có khả năng là vật thể thiên văn xa nhất từng ghi nhận. Đây nhiều khả năng là một thiên hà nằm cách Trái đất khoảng 13,5 tỷ năm ánh sáng, xa hơn 100 triệu năm ánh sáng so với thiên hà đang giữ kỷ lục GN-z11. Phát hiện mới công bố trên tạp chí Astrophysical Journal hôm 7/4 và nghiên cứu đi kèm xuất bản trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters.


HD1, vật thể có khả năng là thiên hà xa nhất từng phát hiện. (Ảnh: Harikane)

HD1 đặc biệt sáng dưới ánh sáng cực tím, cho thấy hoạt động năng lượng cao trong thiên hà. Do đó, các nhà khoa học ban đầu đưa ra giả thuyết đây có thể là một thiên hà bùng nổ sao - loại thiên hà "sản xuất" sao với tốc độ tương đối nhanh. Nhưng khi nghiên cứu kỹ hơn, họ nhận ra nó tạo ra tới hơn 100 ngôi sao mỗi năm, nhanh gấp 10 lần các thiên hà bùng nổ sao điển hình.

Các nhà nghiên cứu đưa ra hai giả thuyết mới để giải thích năng lượng cực lớn phát ra từ HD1.

  • Thứ nhất, nó có thể chứa một hố đen siêu khối lượng nặng gấp 100 triệu lần Mặt Trời ở trung tâm. Nếu vậy, đây sẽ là hố đen cổ xưa nhất với kích thước này từng được quan sát.
  • Thứ hai, HD1 có thể chứa một số ngôi sao sinh ra sớm nhất vũ trụ.

"Loạt sao đầu tiên hình thành trong vũ trụ có khối lượng lớn hơn, sáng và nóng hơn những ngôi sao hiện đại", Fabio Pacucci, đồng tác giả nghiên cứu, nhà thiên văn tại Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard - Smithsonian, cho biết.

Những ngôi sao này gọi chung là Population III, được cho là tạo ra lượng ánh sáng cực tím cao hơn nhiều những ngôi sao thông thường. Điều này có thể giải thích cho độ sáng của HD1. Nếu chứng minh được HD1 chứa Population III, đây sẽ là lần đầu tiên giới thiên văn quan sát được loại sao này.

Các nhà khoa học phát hiện HD1 trong 1.200 giờ quan sát với kính viễn vọng Subaru (Hawaii), kính viễn vọng VISTA (Chile), kính viễn vọng Infrared (Anh) và kính viễn vọng không gian Spitzer hiện đã nghỉ hưu của NASA, sau đó xác nhận khoảng cách của nó nhờ các quan sát do hệ thống kính viễn vọng ALMA (Chile) thu thập. Nhóm nghiên cứu sẽ sớm theo dõi HD1 bằng kính viễn vọng không gian James Webb để khẳng định thêm những ước tính của mình.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Khám phá các giai đoạn trong chu kỳ của Mặt Trăng

Khám phá các giai đoạn trong chu kỳ của Mặt Trăng

Các giai đoạn (pha) của Mặt Trăng thay đổi một cách tuần hoàn, phụ thuộc vào góc chiếu của Mặt Trời tới Mặt Trăng và vị trí quan sát trên Trái Đất.

Đăng ngày: 06/03/2025
Tổng quan về sao Thủy

Tổng quan về sao Thủy

Sao Thủy hay Thủy Tinh là hành tinh nhỏ nhất và gần Mặt Trời nhất trong tám hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời, với chu kỳ quỹ đạo bằng 88 ngày Trái Đất.

Đăng ngày: 06/03/2025
Tổng quan về sao Thổ

Tổng quan về sao Thổ

Sao Thổ tức Thổ tinh là hành tinh thứ sáu tính theo khoảng cách trung bình từ Mặt Trời và là hành tinh lớn thứ hai về đường kính cũng như khối lượng, sau Sao Mộc trong Hệ Mặt Trời.

Đăng ngày: 04/03/2025
Xuyên không là có thật và đây là người duy nhất được trải nghiệm điều đó

Xuyên không là có thật và đây là người duy nhất được trải nghiệm điều đó

Khoa học đã từng chứng minh rằng chúng ta có thể thực hiện du hành thời gian - ít nhất là về mặt lý thuyết.

Đăng ngày: 03/03/2025
Ngôi sao còn già hơn vũ trụ

Ngôi sao còn già hơn vũ trụ

Trong một phát hiện khiến nhiều người ngạc nhiên, ngôi sao già nhất lại có tuổi đời còn lâu hơn cả vũ trụ. Sao HD 140283, hay còn gọi là sao Methuselah, không hề xa lạ với các nhà thiên văn học Trái đất.

Đăng ngày: 03/03/2025
Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Mặt Trăng - vật thể lớn nhất và sáng nhất trên bầu trời đêm đã làm mê hoặc và là nguồn cảm hứng vô tận cho loài người trong nhiều thế kỷ qua.

Đăng ngày: 01/03/2025
Năm ánh sáng là gì? Một năm ánh sáng bằng bao nhiêu km?

Năm ánh sáng là gì? Một năm ánh sáng bằng bao nhiêu km?

Năm ánh sáng là đơn vị đo thông dụng ngoài vũ trụ bao la, rộng lớn. Và người ta thường nhầm lẫn nghĩ rằng đây là đơn vị đo thời gian.

Đăng ngày: 21/02/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News