Phát hiện thiên hà xa nhất cách 13,5 tỷ năm ánh sáng

Thiên hà HD1 có thể chứa một hố đen siêu khối lượng nặng gấp 100 triệu lần Mặt Trời hoặc những ngôi sao cổ xưa nhất vũ trụ.

Các nhà nghiên cứu phát hiện vật thể HD1 có khả năng là vật thể thiên văn xa nhất từng ghi nhận. Đây nhiều khả năng là một thiên hà nằm cách Trái đất khoảng 13,5 tỷ năm ánh sáng, xa hơn 100 triệu năm ánh sáng so với thiên hà đang giữ kỷ lục GN-z11. Phát hiện mới công bố trên tạp chí Astrophysical Journal hôm 7/4 và nghiên cứu đi kèm xuất bản trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters.


HD1, vật thể có khả năng là thiên hà xa nhất từng phát hiện. (Ảnh: Harikane)

HD1 đặc biệt sáng dưới ánh sáng cực tím, cho thấy hoạt động năng lượng cao trong thiên hà. Do đó, các nhà khoa học ban đầu đưa ra giả thuyết đây có thể là một thiên hà bùng nổ sao - loại thiên hà "sản xuất" sao với tốc độ tương đối nhanh. Nhưng khi nghiên cứu kỹ hơn, họ nhận ra nó tạo ra tới hơn 100 ngôi sao mỗi năm, nhanh gấp 10 lần các thiên hà bùng nổ sao điển hình.

Các nhà nghiên cứu đưa ra hai giả thuyết mới để giải thích năng lượng cực lớn phát ra từ HD1.

  • Thứ nhất, nó có thể chứa một hố đen siêu khối lượng nặng gấp 100 triệu lần Mặt Trời ở trung tâm. Nếu vậy, đây sẽ là hố đen cổ xưa nhất với kích thước này từng được quan sát.
  • Thứ hai, HD1 có thể chứa một số ngôi sao sinh ra sớm nhất vũ trụ.

"Loạt sao đầu tiên hình thành trong vũ trụ có khối lượng lớn hơn, sáng và nóng hơn những ngôi sao hiện đại", Fabio Pacucci, đồng tác giả nghiên cứu, nhà thiên văn tại Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard - Smithsonian, cho biết.

Những ngôi sao này gọi chung là Population III, được cho là tạo ra lượng ánh sáng cực tím cao hơn nhiều những ngôi sao thông thường. Điều này có thể giải thích cho độ sáng của HD1. Nếu chứng minh được HD1 chứa Population III, đây sẽ là lần đầu tiên giới thiên văn quan sát được loại sao này.

Các nhà khoa học phát hiện HD1 trong 1.200 giờ quan sát với kính viễn vọng Subaru (Hawaii), kính viễn vọng VISTA (Chile), kính viễn vọng Infrared (Anh) và kính viễn vọng không gian Spitzer hiện đã nghỉ hưu của NASA, sau đó xác nhận khoảng cách của nó nhờ các quan sát do hệ thống kính viễn vọng ALMA (Chile) thu thập. Nhóm nghiên cứu sẽ sớm theo dõi HD1 bằng kính viễn vọng không gian James Webb để khẳng định thêm những ước tính của mình.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Đường thay đổi ngày quốc tế

Đường thay đổi ngày quốc tế

Trái đất tự quay từ Tây sang Đông, sáng, trưa, chiều, tối lần lượt xuất hiện ở các nước trên thế giới một cách tuần hoàn. Vậy một ngày mới trên Trái đất nên bắt đầu từ đâu và kết thúc ở đâu? Để tránh sự hỗn loạn về ngày tháng, Hội ng

Đăng ngày: 31/03/2025
Bản đồ trái đất và các hành tinh

Bản đồ trái đất và các hành tinh

Nếu bạn là người bắt đầu yêu thích môn thiên văn học thì việc nhận dạng vị trí, tên gọi, thông tin về các hành tinh trong vũ trụ không phải là điều dễ dàng.  Với Home Planet, bạn có thể dễ dàng biết được tất cả các th&ocirc

Đăng ngày: 30/03/2025
Đặt tên cho các ngôi sao, cần cả một chiến dịch toàn cầu

Đặt tên cho các ngôi sao, cần cả một chiến dịch toàn cầu

Tên đăng ký phải sử dụng từ 4 đến 16 ký tự La tinh và chưa từng được đặt cho bất cứ thiên thể nào khác.

Đăng ngày: 29/03/2025
Những điều bạn chưa biết về Tinh vân

Những điều bạn chưa biết về Tinh vân

Tinh vân là một thiên thể ở dạng mây mù gồm khí sao và bụi vũ trụ. Tỷ trọng vật chất trong tinh vân rất thấp. Nếu đo bằng tiêu chuẩn trên Trái đất, có nơi hầu như là chân không. Nhưng thể tích tinh vân lại cực kỳ to lớn, cũng phải đế

Đăng ngày: 28/03/2025
Khám phá vũ trụ qua bản đồ thực tế ảo 3D chi tiết nhất

Khám phá vũ trụ qua bản đồ thực tế ảo 3D chi tiết nhất

Các nhà khoa học Thụy Sĩ sử dụng công nghệ VR và kho dữ liệu thiên văn khổng lồ để mô phỏng vũ trụ 360 độ trong thời gian thực.

Đăng ngày: 25/03/2025
10 câu đố vui về vũ trụ

10 câu đố vui về vũ trụ

Khoa học ngày nay tiến nhanh đến mức đôi khi bạn khó lòng nhận ra đâu là sự thực, đâu là giả tưởng. 10 tuyên bố sau đây bấp bênh giữa hai trạng thái này. Với mỗi câu, bạn hãy phân biệt thực tế - viễn tưởng, và tì

Đăng ngày: 25/03/2025
Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Trong bài viết dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu xem hiện tượng Nhật Thực, Nguyệt Thực là gì? Tại sao nó lại được những người yêu thích thiên văn học quan tâm đến vậy.

Đăng ngày: 22/03/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News