Phát hiện thiên hà xa nhất cách 13,5 tỷ năm ánh sáng

Thiên hà HD1 có thể chứa một hố đen siêu khối lượng nặng gấp 100 triệu lần Mặt Trời hoặc những ngôi sao cổ xưa nhất vũ trụ.

Các nhà nghiên cứu phát hiện vật thể HD1 có khả năng là vật thể thiên văn xa nhất từng ghi nhận. Đây nhiều khả năng là một thiên hà nằm cách Trái đất khoảng 13,5 tỷ năm ánh sáng, xa hơn 100 triệu năm ánh sáng so với thiên hà đang giữ kỷ lục GN-z11. Phát hiện mới công bố trên tạp chí Astrophysical Journal hôm 7/4 và nghiên cứu đi kèm xuất bản trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters.


HD1, vật thể có khả năng là thiên hà xa nhất từng phát hiện. (Ảnh: Harikane)

HD1 đặc biệt sáng dưới ánh sáng cực tím, cho thấy hoạt động năng lượng cao trong thiên hà. Do đó, các nhà khoa học ban đầu đưa ra giả thuyết đây có thể là một thiên hà bùng nổ sao - loại thiên hà "sản xuất" sao với tốc độ tương đối nhanh. Nhưng khi nghiên cứu kỹ hơn, họ nhận ra nó tạo ra tới hơn 100 ngôi sao mỗi năm, nhanh gấp 10 lần các thiên hà bùng nổ sao điển hình.

Các nhà nghiên cứu đưa ra hai giả thuyết mới để giải thích năng lượng cực lớn phát ra từ HD1.

  • Thứ nhất, nó có thể chứa một hố đen siêu khối lượng nặng gấp 100 triệu lần Mặt Trời ở trung tâm. Nếu vậy, đây sẽ là hố đen cổ xưa nhất với kích thước này từng được quan sát.
  • Thứ hai, HD1 có thể chứa một số ngôi sao sinh ra sớm nhất vũ trụ.

"Loạt sao đầu tiên hình thành trong vũ trụ có khối lượng lớn hơn, sáng và nóng hơn những ngôi sao hiện đại", Fabio Pacucci, đồng tác giả nghiên cứu, nhà thiên văn tại Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard - Smithsonian, cho biết.

Những ngôi sao này gọi chung là Population III, được cho là tạo ra lượng ánh sáng cực tím cao hơn nhiều những ngôi sao thông thường. Điều này có thể giải thích cho độ sáng của HD1. Nếu chứng minh được HD1 chứa Population III, đây sẽ là lần đầu tiên giới thiên văn quan sát được loại sao này.

Các nhà khoa học phát hiện HD1 trong 1.200 giờ quan sát với kính viễn vọng Subaru (Hawaii), kính viễn vọng VISTA (Chile), kính viễn vọng Infrared (Anh) và kính viễn vọng không gian Spitzer hiện đã nghỉ hưu của NASA, sau đó xác nhận khoảng cách của nó nhờ các quan sát do hệ thống kính viễn vọng ALMA (Chile) thu thập. Nhóm nghiên cứu sẽ sớm theo dõi HD1 bằng kính viễn vọng không gian James Webb để khẳng định thêm những ước tính của mình.

TIN CŨ HƠN
Các ngôi sao được tạo ra như thế nào?

Các ngôi sao được tạo ra như thế nào?

Sao không do ai hay cái gì tạo ra mà chúng tự hình thành, hay có thể nói thế này: các ngôi sao sinh ra nhờ một tác động rất mạnh của tự nhiên được gọi là trọng lực.

Đăng ngày: 17/12/2025
Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Do chuyển động tự quay của Trái đất quanh trục, các ngôi sao luôn thay đổi vị trí trên bầu trời, mọc và lặn. Tuy nhiên trục quay của Trái đất lại hướng thẳng về phía sao Bắc Cực làm nó có vẻ không bao giờ di chuyển.

Đăng ngày: 16/12/2025
5 hiện tượng huyền bí trong vũ trụ vô tận

5 hiện tượng huyền bí trong vũ trụ vô tận

Hiện tượng bí ẩn là một phần của khoa học, các nhà khoa học liên tiếp phát hiện ra những điều mới mẻ trong không gian bao la, vô hạn của vũ trụ và không ngừng phân tích, nghiên cứu chúng.

Đăng ngày: 16/12/2025
Sự sống Trái đất bắt nguồn từ vi khuẩn vũ trụ

Sự sống Trái đất bắt nguồn từ vi khuẩn vũ trụ

Loài người trên Trái đất từ lâu vẫn nghĩ rằng mình cô đơn trong vũ trụ và hiện vẫn đang cố gắng một cách vô vọng tìm kiếm những nền văn minh ngoài hành tinh. Trong khi đó có thể chính họ là những người ngoài hành tinh thứ thiệt.

Đăng ngày: 08/12/2025
Số phận tàu con thoi Buran huyền thoại

Số phận tàu con thoi Buran huyền thoại

Tháng 9/1988, Liên Xô công bố tin chấn động về tàu con thoi có thể sử dụng nhiều lần do họ chế tạo.

Đăng ngày: 08/12/2025
Dải Ngân hà là gì? Ngân hà và Thiên hà khác gì nhau?

Dải Ngân hà là gì? Ngân hà và Thiên hà khác gì nhau?

Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu dải Ngân hà và Thiên hà, Ngân hà và Thiên hà khác nhau như thế nào? Mời các bạn cùng tham khảo.

Đăng ngày: 07/12/2025
Nostradamus:

Nostradamus: "Người ngoài hành tinh sẽ đến Trái đất vào tháng 9 năm 2017"

[Videos] "Người ngoài hành tinh sẽ đến Trái đất vào tháng 9 năm 2017" - xác nhận lời tiên đoán của nhà tiên tri Nostradamus.

Đăng ngày: 02/12/2025
Khoa Học News