Phát hiện virus mới giống SARS-CoV-2 ở dơi Nga, kháng vaccine

Các nhà khoa học vừa phát hiện ra một loại virus mới tên là Khosta-2, mang nhiều đặc tính giống SARS-CoV-2, có khả năng lây nhiễm sang người, kháng các vaccine ngừa Covid-19 hiện tại lẫn miễn dịch tự nhiên của cựu F0.

Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí y học PLOS Pathogens bởi nhóm tác giả đẫn đầu bởi nhà virus học Michael Letko từ Trường Y tế toàn cầu Paul G.Allen thuộc Đại học Bang Washington (WSU).

Trích dẫn nghiên cứu, tờ Medical Xpress cho biết Khosta-2 là một loại virus được tìm thấy từ một loài dơi lá mũi nhỏ ở miền Tây nước Nga, thuộc về một phân nhóm của virus corona được gọi là virus sarbeco. SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19 cũng là một đại diện của virus sarbeco.


"Chân dung" một con dơi thuộc loài mang virus Khosta-2 - (Ảnh: João Manuel Lemos Lima/MEDICAL XPRESS)

Ban đầu, nhóm của tiến sĩ Letko và hai cộng sự chủ chốt nhà sinh thái học virus Stephanie Seifert và nhà miễn dịch học virus Bonnie Gunn, cũng từ WSU, đã tìm hiểu cả về Khosta-1 và Khosta-2 ở các con dơi Nga.

Họ xác định Khosta-1 ít gây rủi ro cho con người, nhưng Khosta-2 đã thể hiện một số đặc điểm đáng lo ngại.

Giống như SARS-CoV-2, Khosta-2 có thể sử dụng protein đột biến của nó để lây nhiễm các tế bào bằng cách gắn vào một protein thụ thể gọi là ACE2 - chính là "cổng vào" quen thuộc của SARS-CoV-2, được tìm thấy trong các tế bào của con người .

Nhóm nghiên cứu bắt đầu xác định xem các loại vaccine hiện tại có bảo vệ chống lại loại virus mới hay không bằng cách sử dụng huyết thanh lấy từ quần thể người đã được tiêm chủng Covid-19. Kết quả đáng ngại: Khosta-2 không thể bị vô hiệu hóa bởi các loại vaccine ngừa Covid-19 hiện tại.

Họ cũng thử nghiệm huyết thanh từ những những người từng nhiễm biến chủng thống trị hiện tại của SARS-CoV-2 là Omicron, nhưng các kháng thể cũng không hiệu quả.

Như vậy, có thể kết luận Khosta-2 không những kháng vaccine mà còn kháng cả miễn dịch từ các cựu F0.

May mắn thay, tiến sĩ Letko và các cộng sự nhận ra virus mới đang thiếu một số gien được cho là có liên quan đến quá trình sinh bệnh ở người. Tuy nhiên, có nguy cơ Khosta-2 tái kết hợp với một loại virus nào khác đã lây nhiễm cho con người như SARS-CoV-2 và tạo ra một "đứa con" nguy hiểm.

Theo tiến sĩ Letko, phát hiện này cho thấy việc tìm ra một loại vaccine phổ quát hơn nhằm chống lại các virus sarbeco là rất nhu cầu có thực.

Trong thời gian gần đây, sau khi nhận thấy vaccine Covid-19 "truyền thống" ngày càng kém hiệu quả với các dòng SARS-CoV-2 mang nhiều đột biến thoát miễn dịch mới - gần nhất là BA.4 và BA.5 Omicron - đã khiến giới khoa học tăng tốc tìm ra các loại vaccine phổ quát hơn mà vaccine hai thành phần (bổ sung thành phần kháng Omicron) của Pfizer hay Moderna là ví dụ.

Tuy nhiên mục tiêu cuối cùng của các nhà nghiên cứu vaccine khắp thế giới vẫn là một vaccine "pan-coronavirus'", tức có khả năng chống lại không chỉ mọi biến chủng SARS-CoV-2 quá khứ và tương lai mà còn chống được nhiều virus corona khác nữa.

Là một người tham gia nghiên cứu vaccine Covid-19, tiến sĩ Letko nhấn mạnh rằng dòng họ virus là một danh sách luôn thay đổi, do đó luôn đòi hỏi mở rộng thiết kế vaccine để sức tấn công của nó phổ quát hơn.

Trong khi hàng trăm virus sarbeco đã được phát hiện trong những năm gần đây, chủ yếu ở loài dơi ở châu Á, phần lớn không có khả năng lây nhiễm vào tế bào người.

Virus Khosta-1 và Khosta-2 được phát hiện trên loài dơi Nga vào cuối năm 2020 và có vẻ như ban đầu chúng không phải là mối đe dọa đối với con người nên đã không được giới khoa học lưu tâm.

"Về mặt di truyền, những con virus kỳ lạ ở Nga trông giống một số loại virus khác đã được phát hiện ở những nơi khác trên thế giới, nhưng vì chúng không quá giống SARS-CoV-2 nên không ai nghĩ rằng chúng thực sự là bất cứ thứ gì để quá phấn khích" - tiến sĩ Letko giải thích.

Ông tiếp lời: "Nhưng khi chúng tôi xem xét chúng nhiều hơn, chúng tôi thực sự ngạc nhiên khi thấy chúng có thể lây nhiễm sang các tế bào của con người. Điều đó làm thay đổi một chút hiểu biết của chúng tôi về những loại virus này, chúng đến từ đâu và những khu vực đang liên quan".

TIN CŨ HƠN
6 loài hoa giống động vật một cách kì lạ

6 loài hoa giống động vật một cách kì lạ

Thiên nhiên luôn làm con người kinh ngạc, có những thứ nếu không tận mắt chứng kiến thì chúng ta chắc chắn sẽ không bao giờ mường tượng được.

Đăng ngày: 15/09/2025
Vi sinh vật bỏ qua bước giải phóng khí oxi, hấp thụ khí cacbonic trong quá trình quang hợp

Vi sinh vật bỏ qua bước giải phóng khí oxi, hấp thụ khí cacbonic trong quá trình quang hợp

Một khám phá gây ngạc nhiên do các nhà khoa học thuộc viện Carngie ph&aa

Đăng ngày: 14/09/2025
Bạn có biết các nốt sần trên lá sung thực chất là gì không?

Bạn có biết các nốt sần trên lá sung thực chất là gì không?

Nhưng nếu đã từng ăn nem Phùng, chắc bạn sẽ có lúc nhận ra những lá sung ăn kèm đôi khi xuất hiện những nốt sần hết sức kỳ lạ, trông giống như mụn nổi lên vậy.

Đăng ngày: 08/09/2025
Cư dân mạng bàn tán về loại quả kỳ lạ hái lên từ bùn đen, có hạt như hạt lựu

Cư dân mạng bàn tán về loại quả kỳ lạ hái lên từ bùn đen, có hạt như hạt lựu

Mới đây một tài khoản Instagram đã gây ngạc nhiên khi chia sẻ clip về một loại quả đặc biệt hái lên từ bùn đen, bên trong có rất nhiều hạt đẹp mắt như hạt lựu.

Đăng ngày: 07/09/2025
Cây lớn lên từ hạt giống đem về từ vũ trụ giờ phát triển ra sao?

Cây lớn lên từ hạt giống đem về từ vũ trụ giờ phát triển ra sao?

Vào những năm 70, các con người có một ý tưởng táo bạo khi mang theo các hạt giống trong chuyến du hành không gian, rồi quay lại trồng ở Trái đất.

Đăng ngày: 06/09/2025
Loài hoa hồi sinh từ hạt giống 32.000 năm tuổi

Loài hoa hồi sinh từ hạt giống 32.000 năm tuổi

Các nhà khoa học đang tìm cách giải mã một loài hoa cổ đại để hiểu tại sao hạt giống của nó có thể "ngủ đông" hàng chục nghìn năm.

Đăng ngày: 06/09/2025
Nguồn gốc và ý nghĩa của cây hoa mai

Nguồn gốc và ý nghĩa của cây hoa mai

Như chúng ta đã biết cây hoa mai thường chỉ xuất hiện ở dịp tết xuân về. Vậy bạn có hiểu biết gì về cây hoa mai không?

Đăng ngày: 04/09/2025
Khoa Học News