Sống lâu nhờ bà

Con người vô địch về tuổi thọ so với các loài linh trưởng khác, và kết quả nghiên cứu mới đánh giá cao vai trò của những người bà đối với thực tế đáng mừng này.

Phát hiện mới, đăng trên chuyên san Proceedings of the Royal Society B, đã ủng hộ giả thuyết về vai trò của người bà đối với tuổi thọ của loài người. Giả thuyết này nhằm giải thích tại sao phụ nữ, không giống như giống cái ở những loài linh trưởng và động vật có vú khác, sống lâu cũng như có thời gian sinh sản kéo dài hơn. Theo giả thuyết trên, có lẽ do những người bà đảm nhiệm chuyện chăm sóc cháu, cho phép con mình có cơ hội và thời gian cho ra đời thêm hậu duệ. Những gia đình may mắn vẫn còn bà khi đón thành viên mới nhờ đó cũng có lợi thế về gien, nhờ vậy tuổi thọ được kéo dài thông qua quá trình chọn lọc tự nhiên.


Nghiên cứu mới đã công nhận vai trò quan trọng của người bà trong gia đình từ xưa đến nay

Nhà nghiên cứu Kristen Hawkes, chuyên gia về nhân loại học ở Đại học Utah (Mỹ), đặc biệt quan tâm đến giả thuyết trên trong khi quan sát nhóm người Hadza vẫn còn giữ thói quen sống nhờ vào hoạt động săn bắn - hái lượm ở Tanzania. Ở xã hội đó, ông Hawkes cho hay những phụ nữ đã mãn kinh vẫn làm việc tích cực. “Năng suất kinh tế khổng lồ của những phụ nữ lớn tuổi khiến chúng ta bất ngờ”, theo chuyên gia Hawkes. Cụ thể, họ thường đảm nhiệm các công việc nặng nhọc như nhổ rễ cây ăn sâu vào đất đá. Thống kê cho thấy sức khỏe và sự thành công của đứa trẻ có liên quan đến công việc của người mẹ, cho đến khi chúng có em. Sau đó, sức khỏe của đứa lớn lại phụ thuộc vào người bà.

Hawkes không phải là chuyên gia duy nhất phát hiện vai trò quan trọng của người bà trong gia đình. Kết quả nghiên cứu vào năm 2008 đăng trên chuyên san Evolution and Human Behavior cho thấy các bà, đặc biệt bà ngoại, giúp cải thiện khả năng sống sót của một đứa trẻ. Những cha mẹ duy trì tình thâm với con cái sẽ có nhiều khả năng đón cháu sớm, theo báo cáo của Đại học East Anglia (Anh) đăng trên chuyên san Proceedings of the Royal Society B. Tuy nhiên, chưa có ai từng cung cấp được chứng cứ cho thấy những người bà có thể là động cơ thúc đẩy sự nhảy vọt về tiến hóa liên quan đến tuổi thọ của linh trưởng.

Giống cái ở loài người và các loài linh trưởng khác hầu như cùng mất đi khả năng sinh sản vào một thời điểm, khoảng 45 tuổi. Tinh tinh, khỉ đột và những linh trưởng khác thường chết trước khi khả năng thụ thai của chúng biến mất hoàn toàn. Ở trường hợp con người, phụ nữ vẫn duy trì được năng suất lao động cao ngay cả khi đã bước vào giai đoạn mãn kinh. Để đánh giá vai trò trên giả thuyết rằng người bà giúp gia tăng tuổi thọ loài người, chuyên gia Hawkes và đồng sự khởi động thuật toán mới và nạp dữ liệu của khoảng 1.000 cá nhân có tuổi thọ như loài linh trưởng như khỉ đột, tinh tinh, với đời sống kéo dài khoảng 20 năm. Khi thêm vào yếu tố người bà, được định nghĩa là phụ nữ trên 45 tuổi, đảm nhiệm vai trò chăm sóc cháu chắt, tuổi thọ cộng đồng lập tức tăng lên gấp đôi so với khởi điểm ban đầu.

Theo nhóm chuyên gia, với việc chăm sóc cháu, người bà đã dỡ bỏ áp lực nuôi dạy con cái đè nặng lên người mẹ, cho phép gia đình có thêm cháu và tuổi thọ của người mẹ cũng theo đó kéo dài hơn.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Vẫn có thể hồi sinh người đã chết

Vẫn có thể hồi sinh người đã chết

Một bác sĩ tuyên bố rằng, con người có thể hồi sinh vài giờ sau khi họ dường như đã chết. Điều này mở ra hy vọng về việc cứu sinh mạng người từ tay của tử thần.

Đăng ngày: 01/07/2025
Thuốc lá điện tử là gì? Nó chứa gì bên trong?

Thuốc lá điện tử là gì? Nó chứa gì bên trong?

Cách đây không lâu một nghiên cứu do Đại học Havard với sự tài trợ từ chính phủ Mỹ đã kết luận 75% trong số 51 loại tinh dầu thuốc lá điện tử có chứa diacetyl, một loại chất gây bệnh viêm phổi tắc nghẽn.

Đăng ngày: 01/07/2025
20 tác dụng thú vị của chanh tươi

20 tác dụng thú vị của chanh tươi

Chanh là loại quả có rất nhiều công dụng trong cuộ sống: làm gia vị, pha nước, làm đẹp... được con người sử dụng hàng ngày. Ngoài ra chanh tươi còn có rất nhiều những công dụng rất thú vị khác mà ít người biết tới: chữa đau răng, diệt cỏ dại, đuổi kiến...

Đăng ngày: 30/06/2025
Người bị rắn độc cắn trăm lần không chết

Người bị rắn độc cắn trăm lần không chết

Một nhà khoa học nghiệp dư Mỹ tuyên bố miễn dịch với nọc của các loài rắn cực độc sau thời gian dài thực nghiệm cho rắn độc cắn vào người hơn 160 lần.

Đăng ngày: 29/06/2025
Những điều cần chú ý khi ăn mỳ ăn liền

Những điều cần chú ý khi ăn mỳ ăn liền

Kiểu ăn "mỳ úp" rất quen thuộc trong các gia đình cần thay đổi nếu bạn muốn đảm bảo sức khỏe.

Đăng ngày: 29/06/2025
10 điều bạn cần biết về đậu phụ

10 điều bạn cần biết về đậu phụ

Đậu phụ tốt hay không tốt cho sức khỏe của bạn còn tùy thuộc vào hàm lượng bạn tiêu thụ.

Đăng ngày: 28/06/2025
12 nguồn đạm thực vật tuyệt vời thay thế đạm động vật

12 nguồn đạm thực vật tuyệt vời thay thế đạm động vật

Chất đạm được xem là nền tảng của cuộc sống do nó là dưỡng chất tạo thành các axít amin thúc đẩy sự phát triển và phục hồi của tế bào.

Đăng ngày: 28/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News