Sự xuất hiện của các "mùa mới" và lời dự đoán Trái đất hết hy vọng hồi phục

Các nhà vật lý dự đoán Trái đất sẽ trở thành một hành tinh hỗn loạn, với những hậu quả thảm khốc và không thể nào khắc phục được sự cố.

Nghiên cứu mới, được các nhà khoa học tại Khoa Vật lý và Thiên văn học tại Đại học Porto, Bồ Đào Nha, đăng tải ngày 21/4 đã vẽ nên một bức tranh tổng quát về những tác động tiềm tàng của con người đối với khí hậu. Và kết quả của nó không tốt đẹp chút nào.


Biến đổi khí hậu đang đẩy các cơn bão đến tần suất cực điểm của chúng. Vào năm 2018, cơn bão Michael khiến ít nhất 19 người thiệt mạng, nhiều ngôi nhà bị san phẳng (Ảnh: Getty).

"Tác động của biến đổi khí hậu đã có thể thấy rõ, song nếu Hệ thống Trái đất rơi vào vùng có hành vi hỗn loạn, chúng ta sẽ mất hết hy vọng để có thể khắc phục được sự cố", nhà nghiên cứu Orfeu Bertolami, đồng tác giả của nghiên cứu cho biết.

Cụ thể, sự ra đời của kỷ Anthropocene được nhắc tới như một sự chuyển pha của sự sống. Theo đó, hầu hết chúng đều quen thuộc với sự chuyển pha trong vật liệu, chẳng hạn như khi một cục nước đá chuyển pha từ thể rắn sang thể lỏng bằng cách tan thành nước hoặc khi nước bay hơi thành khí.

Nhưng sự chuyển pha cũng xảy ra trong các hệ thống khác. Trong trường hợp này, hệ thống được nói đến chính là khí hậu trên Trái đất. Một khí hậu nhất định cung cấp các mùa và thời tiết thường xuyên và có thể dự đoán được, và sự chuyển pha trong khí hậu dẫn đến một kiểu thời tiết và mùa mới.

Dễ thấy ngày nay, nhiều khu vực trên Trái đất đang trải qua những kiểu khí hậu khác lạ, như nóng tới bất ngờ vào mùa đông, hay những đợt lạnh trái mùa vào tháng 5, tháng 6. Nhà nghiên cứu Bertolami cho biết: "Khi khí hậu trải qua các giai đoạn chuyển đổi, điều này có nghĩa là Trái đất đang trải qua một sự thay đổi đột ngột và quá trình chuyển pha đang diễn ra".


Khí hậu trên Trái đất đang dần trở nên hỗn loạn dưới bàn tay tác động của con người.

Để thấy rõ vấn đề này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một công cụ toán học, được gọi là bản đồ hậu cần. Bản đồ hậu cần rất hữu ích trong việc mô tả các tình huống mà một vài biến số - chẳng hạn như lượng carbon trong khí quyển, có thể phát triển nhưng trong tự nhiên và đạt đến giới hạn.

Họ cho rằng trường hợp khả quan nhất, đó là khi nhân loại đạt đến giới hạn sản lượng carbon, khí hậu Trái đất sẽ dần ổn định ở nhiệt độ trung bình mới, cao hơn so với mức hiện nay, và nhìn chung có hại cho con người, vì nó dẫn đến mực nước biển dâng hơn và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt hơn.

Còn trong trường hợp xấu nhất, các nhà nghiên cứu dự đoán rằng khí hậu trên Trái đất dẫn đến một sự hỗn loạn, không có trạng thái cân bằng và không có mô hình lặp lại.

Một khí hậu hỗn loạn sẽ có các mùa thay đổi một cách dữ dội từ thập kỷ này sang thập kỷ khác, hoặc thậm chí năm này sang năm khác. Một số năm sẽ trải qua những đợt thời tiết khắc nghiệt đột ngột, trong khi những năm khác sẽ hoàn toàn yên bình.

Ngay cả nhiệt độ trung bình của Trái đất cũng có thể dao động dữ dội. Đó là những chuyển đổi mà chúng ta dường như cũng đang cảm nhận thấy, đó là quá trình giao mùa, từ thời kỳ mát hơn sang thời kỳ nóng hơn và trong khoảng thời gian tương đối ngắn.

Tuy nhiên nếu hiện tượng này không được cải thiện, chúng ta sẽ hoàn toàn không thể xác định được khí hậu Trái đất đang đi theo hướng nào, các nhà nghiên cứu cho biết.

Điều đó có nghĩa là mọi khả năng kiểm soát và điều khiển Hệ thống Trái đất hướng tới trạng thái cân bằng, có lợi cho khả năng sinh sống của sinh quyển sẽ bị tước đi khỏi chúng ta.

TIN CŨ HƠN
Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Các nhà khoa học dự báo 10 năm tới hoạt động của Mặt trời sẽ giảm xuống. Do vậy, liệu có lặp lại “thời kỳ tiểu băng hà” đã từng xảy ra vào thế kỷ XVII.

Đăng ngày: 09/12/2025
Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Loài thực vật nằm trong sách đỏ Việt Nam - Giáng hương quả to Pterocarpus macrocarpus bắt đầu thay áo mới và trang điểm bộ cánh màu xanh biếc bằng từng chùm bông hoa vàng rực rỡ. Với chiếc cuống dài và nhiều lông, vàng rực, đan xen trong từng kẽ lá. Những bông hoa đầu mùa không chỉ biết khoe sắc mà còn phát tán mùi hương thơm ngào ngạt cả góc rừng làm đánh thức lũ bướm ngái ngủ trong chiếc kén sau những ngày dài đói bụng...

Đăng ngày: 08/12/2025
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.

Đăng ngày: 07/12/2025
Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Trong quá khứ có không ít cơn bão với sức gió mạnh kỷ lục nhưng lại không gây ra nhiều thiệt hại.

Đăng ngày: 05/12/2025
Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Có nhiều người nhận xét sương mù những năm gần đây dày đặc hơn so với trước. Vậy sương mù là gì? Nó có liên quan gì đến ô nhiễm môi trường không?

Đăng ngày: 04/12/2025
Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã nghiên cứu ảnh hưởng của các đại dương trên thế giới trong việc hấp thụ khí nhà kính.

Đăng ngày: 02/12/2025
Cố đô Campuchia suy tàn vì hạn hán

Cố đô Campuchia suy tàn vì hạn hán

Những đợt hạn hán nghiêm trọng là một trong những nguyên nhân khiến Angkor, thành phố lớn nhất thế giới trong thời kỳ trước cách mạng công nghiệp, suy tàn và biến mất.

Đăng ngày: 01/12/2025
Khoa Học News