Tại sao đông chí không phải ngày lạnh nhất năm?
Ngày đông chí không trùng với thời gian lạnh nhất năm do trục nghiêng của Trái đất và cách hành tinh hấp giữ nhiệt.
Thời gian trời tối nhất năm là đông chí, ngày có ít ánh sáng Mặt trời nhất và đêm dài nhất nhưng thời gian lạnh nhất năm thường rơi vào khoảng một tháng sau đông chí. Nguyên nhân nằm ở trục nghiêng của Trái đất và cách hành tinh giữ nhiệt, theo Live Science.
Mô phỏng trục nghiêng của Trái đất. (Ảnh: Video: Britannica).
Trục của Trái đất, đường tưởng tượng nối liền cực Bắc và cực Nam, nghiêng theo góc 23,4 độ. Điều này có nghĩa một ngày mỗi năm trên Trái đất, cực Bắc quay ra xa nhất tính từ Mặt trời. Vào ngày khác, cực Nam quay ra xa Mặt trời nhất. Những ngày đó lần lượt là đông chí ở phương bắc và phương nam, theo Christopher Baird, phó giáo sư vật lý ở Đại học West Texas A&M. Bề mặt Trái đất càng nghiêng ra xa Mặt trời, thời gian ban ngày càng ít. Đông chí ở phương bắc, ngày ngắn nhất ở Bắc bán cầu, diễn ra vào ngày 21, 22 hoặc 22/12 mỗi năm, trong khi ngày đông chí ở phương nam thường rơi vào ngày 20, 21, 22/6.
Trái đất nhận phần lớn hơi ấm từ Mặt trời, do đó chúng ta dễ nhầm tưởng đông chí là ngày lạnh nhất năm ở từng bán cầu, theo Baird. Tuy nhiên, nhiệt độ lạnh nhất ở mỗi bán cầu thường lệch một tháng so với điểm chí, theo Nick Bassill, giám đốc Trung tâm truyền thông nguy cơ thời tiết ở Đại học New York, Albany. Tại Bắc bán cầu, thời gian đó là giữa tháng 1.
Ngược lại, hạ chí, ngày dài nhất năm, diễn ra vào ngày 20, 21 hoặc 22/6 ở Bắc bán cầu và 21, 22 hoặc 23/12 ở Nam bán cầu, thường không phải ngày nóng nhất năm, theo Jason Steffen, trợ lý giáo sư vật lý và thiên văn học ở Đại học Nevada, Las Vegas. Ví dụ, Mojave nóng nhất vào cuối tháng 7, rất lâu sau hạ chí, còn vùng vịnh Florida nóng nhất vào tháng 8.
Khoảng cách giữa điểm chí và thời gian nhiệt độ lạnh hoặc nóng nhất năm là do vật thể như hồ nước, đại dương, mặt đất, bê tông... không lập tức phản ứng với nhiệt độ lạnh hoặc nóng hơn, Bassill giải thích. Vào mùa đông, điều này có nghĩa chúng giữ nhiệt từ mùa thu và mùa hè lâu hơn không khí. Vị trí càng nằm gần đại dương hơn, những biến động nhiệt độ theo mùa này càng bị chặn lại, do cần năng lượng nhiều gấp 4 lần để nâng nhiệt độ nước lên một độ C so với đá. Ngoài ra, do đại dương tuần hoàn nhiệt, ngay cả khi đêm dài, dòng nhiệt ở đại dương có thể giữ cho các nơi đó ấm áp. Chẳng hạn, nhiều nơi ở vùng ven biển Thái Bình Dương của Mỹ có nhiệt độ lạnh nhất vào mùa đông ấm hơn so với nơi khác ở cùng vĩ độ do hiệu ứng này.
Giới hạn Hayflick: Tại sao con người chỉ có thể sống tới 125 năm?
Giới hạn Hayflick là một lý thuyết y sinh chứng minh tại sao cơ thể con người không thể sống lâu quá 125 tuổi.
Vì sao có hơn 20 triệu tấn vàng trong nước biển nhưng con người không thể khai thác?
Những con số được các chuyên gia đưa ra có thể sẽ khiến bạn phải nghĩ lại.
Tại sao các nhà khoa học cho rằng ngôi sao HD 140283 đã tồn tại trước khi vũ trụ được hình thành?
Năm 2000, dựa trên dữ liệu đo được bởi vệ tinh Hipparcos của Cơ quan Thiên văn Châu Âu, ngôi sao HD140283 được tính toán có tuổi thọ lên tới 16 tỷ năm.
Vì sao lông chim cánh cụt không bao giờ bị đông đá?
Chim cánh cụt ở Nam Cực sống trong một môi trường vô cùng khắc nghiệt khi nhiệt độ ở đây có thể giảm xuống đến -40°C và tốc độ của gió có thể đạt đến 140km/giờ.
Tại sao người Nhật ăn cá sống mỗi ngày mà không sợ bị nhiễm ký sinh trùng?
Mặc dù thường xuyên ăn cá sống nhưng người Nhật vẫn thuộc top quốc gia khỏe mạnh và sống thọ nhất thế giới.
Tại sao tài xế trên đường cao tốc Tứ Xuyên-Tây Tạng của Trung Quốc luôn châm thuốc rồi ném ra ngoài cửa sổ?
Mỗi tài xế lái xe trên con đường này sẽ châm một điếu thuốc, sau đó ném ra ngoài cửa sổ ô tô cho gió thổi bay. Hành động này có vẻ khá kỳ lạ, nhưng khi biết được sự thật đằng sau.
