Tại sao đông chí không phải ngày lạnh nhất năm?
Ngày đông chí không trùng với thời gian lạnh nhất năm do trục nghiêng của Trái đất và cách hành tinh hấp giữ nhiệt.
Thời gian trời tối nhất năm là đông chí, ngày có ít ánh sáng Mặt trời nhất và đêm dài nhất nhưng thời gian lạnh nhất năm thường rơi vào khoảng một tháng sau đông chí. Nguyên nhân nằm ở trục nghiêng của Trái đất và cách hành tinh giữ nhiệt, theo Live Science.
Mô phỏng trục nghiêng của Trái đất. (Ảnh: Video: Britannica).
Trục của Trái đất, đường tưởng tượng nối liền cực Bắc và cực Nam, nghiêng theo góc 23,4 độ. Điều này có nghĩa một ngày mỗi năm trên Trái đất, cực Bắc quay ra xa nhất tính từ Mặt trời. Vào ngày khác, cực Nam quay ra xa Mặt trời nhất. Những ngày đó lần lượt là đông chí ở phương bắc và phương nam, theo Christopher Baird, phó giáo sư vật lý ở Đại học West Texas A&M. Bề mặt Trái đất càng nghiêng ra xa Mặt trời, thời gian ban ngày càng ít. Đông chí ở phương bắc, ngày ngắn nhất ở Bắc bán cầu, diễn ra vào ngày 21, 22 hoặc 22/12 mỗi năm, trong khi ngày đông chí ở phương nam thường rơi vào ngày 20, 21, 22/6.
Trái đất nhận phần lớn hơi ấm từ Mặt trời, do đó chúng ta dễ nhầm tưởng đông chí là ngày lạnh nhất năm ở từng bán cầu, theo Baird. Tuy nhiên, nhiệt độ lạnh nhất ở mỗi bán cầu thường lệch một tháng so với điểm chí, theo Nick Bassill, giám đốc Trung tâm truyền thông nguy cơ thời tiết ở Đại học New York, Albany. Tại Bắc bán cầu, thời gian đó là giữa tháng 1.
Ngược lại, hạ chí, ngày dài nhất năm, diễn ra vào ngày 20, 21 hoặc 22/6 ở Bắc bán cầu và 21, 22 hoặc 23/12 ở Nam bán cầu, thường không phải ngày nóng nhất năm, theo Jason Steffen, trợ lý giáo sư vật lý và thiên văn học ở Đại học Nevada, Las Vegas. Ví dụ, Mojave nóng nhất vào cuối tháng 7, rất lâu sau hạ chí, còn vùng vịnh Florida nóng nhất vào tháng 8.
Khoảng cách giữa điểm chí và thời gian nhiệt độ lạnh hoặc nóng nhất năm là do vật thể như hồ nước, đại dương, mặt đất, bê tông... không lập tức phản ứng với nhiệt độ lạnh hoặc nóng hơn, Bassill giải thích. Vào mùa đông, điều này có nghĩa chúng giữ nhiệt từ mùa thu và mùa hè lâu hơn không khí. Vị trí càng nằm gần đại dương hơn, những biến động nhiệt độ theo mùa này càng bị chặn lại, do cần năng lượng nhiều gấp 4 lần để nâng nhiệt độ nước lên một độ C so với đá. Ngoài ra, do đại dương tuần hoàn nhiệt, ngay cả khi đêm dài, dòng nhiệt ở đại dương có thể giữ cho các nơi đó ấm áp. Chẳng hạn, nhiều nơi ở vùng ven biển Thái Bình Dương của Mỹ có nhiệt độ lạnh nhất vào mùa đông ấm hơn so với nơi khác ở cùng vĩ độ do hiệu ứng này.
Tại sao Nhật Bản cần lưu trữ 50.000 tấn nước siêu sạch ở độ sâu 1.000 mét?
Tại Nhật Bản, việc lưu trữ nước siêu tinh khiết dưới lòng đất để phục vụ nghiên cứu neutrino – một hạt nhỏ bé nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc hiểu biết về vũ trụ.
Có rất nhiều động vật hoang dã ở thảo nguyên châu Phi, tại sao người dân bản địa chưa bao giờ thuần hóa chúng?
Trong thảo nguyên châu Phi mênh mông, sự hiện diện của động vật hoang dã phong phú là điểm đặc trưng nổi bật.
Vì sao mật khẩu dài có thể thay thế mật khẩu phức tạp?
Password - mật khẩu phức tạp không còn là cách bảo vệ tối ưu nhất.
Tại sao giới trẻ bị thuốc lá điện tử lôi kéo?
Mua dễ dàng, giá rẻ, hình thức sản phẩm "sành điệu" là ba trong nhiều nguyên nhân khiến thuốc lá điện tử thu hút giới trẻ.
Tại sao con người tăng cân sau khi chết?
Sinh, lão, bệnh, tử là số mệnh mà mỗi người đều không thể thoát khỏi, dù là phim hay tiểu thuyết, người ta sẽ có ấn tượng rằng người chết khi được nhấc lên sẽ đặc biệt nặng nề, tại sao lại như vậy.
Vì sao nhiều người thức giấc lúc 3 giờ sáng?
Nhiều người thường tỉnh giấc lúc 3 giờ sáng, nếu tâm lý không tốt có thể khó ngủ lại và nguyên nhân là do chu kỳ giấc ngủ gây ra hiện tượng này.
