Tại sao hầu hết tên lửa phóng gần xích đạo?
Phần lớn tên lửa đều phóng từ cảng vũ trụ nằm gần xích đạo để tận dụng lực từ Trái đất giúp tăng đáng kể tốc độ và giảm lượng lớn nhiên liệu.
Nếu theo dõi một vụ phóng tên lửa gần đây, bất kể từ NASA, SpaceX hay Cơ quan Vũ trụ Trung Quốc, bạn sẽ nhận thấy một số điểm tương đồng về địa điểm cũng như hình dáng tên lửa. Lý do phía sau những điểm tương đồng đó liên quan tới bảo vệ an toàn cho người dân và phóng tên lửa vào không gian với ít sức lực nhất, theo IFL Science.
Tên lửa Ariane 5 phóng từ vùng Guiana thuộc Pháp chỉ cách xích đạo 500km. (Ảnh: ESA).
Đầu tiên, địa điểm phóng phải gần biển. Vài phút đầu tiên sau khi phóng rất quan trọng. Nếu tên lửa phóng thất bại, sẽ tốt hơn nếu nó rơi xuống đại dương vắng vẻ thay vì khu dân cư đông đúc. Một số cảng vũ trụ không gần biển như Baikonur ở Kazakhstan nhưng tên lửa bay theo lộ trình không ngang qua nơi người dân sinh sống.
Một yêu cầu về địa điểm khó chú ý hơn là vĩ độ của cảng vũ trụ. Trung tâm vũ trụ Kennedy của NASA tại Florida nằm ở 28 độ vĩ bắc. Cơ sở Starbase của SpaceX nằm ở 25 độ vĩ bắc. Bãi phóng vũ trụ Văn Xương nằm ở 19 độ vĩ bắc. Trung tâm ở Guiana của Cơ quan vũ trụ châu Âu (ESA) nằm ở 5 độ vĩ bắc. Lý do cho đặc điểm chung này là tên lửa dễ bay vào không gian hơn nếu có trợ lực từ Trái đất.
Ở xích đạo, Trái đất quay 1.650km/h so với tâm hành tinh. Càng gần xích đạo, nhiên liệu cần dùng để bay vào không gian càng ít do có thể tận dụng tốc độ quay này. Bay vào không gian đòi hỏi tốc độ lớn. Do Trái đất quay quanh trục, bạn có thể tăng tốc đáng kể nếu phóng ở nơi Trái đất rộng nhất là xích đạo, theo ESA. ESA sẽ phóng tên lửa mới Ariane 6 lần đầu tiên từ Trung tâm vũ trụ Guiana tuần tới. Phóng gần xích đạo có nghĩa tên lửa sẽ bắt đầu bay ở 5% tốc độ cần thiết để lên tới quỹ đạo. Con số này có vẻ không nhiều nhưng nó có thể giảm đáng kể nhiên liệu, giúp tăng đáng kể khối lượng hàng.
Tàu vũ trụ Soyuz của Nga từng phóng từ Trung tâm vũ trụ Guiana trước khi chiến sự Nga - Ukraine nổ ra. Hiện nay, tàu Soyuz tiếp tục phóng từ Baikonur ở 45 độ vĩ bắc. Tàu Soyuz phóng từ xích đạo mang nhiều hàng hóa hơn 60% so với tàu phóng từ Kazakhstan.
Tuy nhiên, quy tắc trên cũng có ngoại lệ và không chỉ do địa chính trị. Có những cảng vũ trụ nằm xa hơn về phương bắc do không cần tăng cường tốc độ. Việc phóng gần xích đạo rất hữu ích đối với nhiều quỹ đạo nhưng không phải tất cả. Quỹ đạo cực như quỹ đạo đồng bộ Mặt Trời hoặc quỹ đạo Molniya để nghiên cứu những vĩ tuyến cao hơn, là ví dụ về quỹ đạo ngoại lệ như vậy.
Vì sao cửa sổ máy bay có 1 lỗ nhỏ?
Những người yêu thích vị trí cạnh cửa sổ trên máy bay chắc hẳn không lạ gì với lỗ nhỏ ở phía dưới cửa sổ - một bí ẩn nhỏ bé nhưng lại giữ một vai trò không thể thiếu trong thiết kế kỹ thuật của máy bay
Tại sao đồng tử loài mèo nằm dọc còn đồng tử loài dê lại nằm ngang?
Nhìn vào mắt của các loài động vật khác nhau, bạn sẽ thấy một số đồng tử (con ngươi) có hình dạng kỳ lạ.
Tại sao Israel được coi là siêu cường nhỏ nhất thế giới?
Là một quốc gia nhỏ nằm ở Trung Đông, Israel có diện tích khá nhỏ và điều kiện địa lý tương đối đặc biệt có thể hạn chế sự phát triển của quốc gia này.
Tại sao chúng ta lại sơn màu trắng lên các thân cây?
Bạn từng cảm thấy rất khó hiểu khi nhìn thấy những cây trồng đang tươi tốt ngoài đường, bỗng dưng được sơn màu trắng từ trên cành xuống. Nhưng có lý do cho điều đó.
Tại sao ở Nhật không có cửa hàng ăn sáng?
Mặc dù bữa sáng cực kỳ quan trọng và người Nhật là bậc thầy về ăn uống dưỡng sinh, vậy tại sao ở Nhật không có cửa hàng ăn sáng?
Tại sao các thiên hà chủ yếu có hình đĩa chứ không phải hình cầu?
Trên thực tế, thiên hà có rất nhiều hình dạng khác nhau nhưng hầu hết chúng đều có hình dạng đĩa xoắn ốc.
