Tại sao hầu hết tên lửa phóng gần xích đạo?
Phần lớn tên lửa đều phóng từ cảng vũ trụ nằm gần xích đạo để tận dụng lực từ Trái đất giúp tăng đáng kể tốc độ và giảm lượng lớn nhiên liệu.
Nếu theo dõi một vụ phóng tên lửa gần đây, bất kể từ NASA, SpaceX hay Cơ quan Vũ trụ Trung Quốc, bạn sẽ nhận thấy một số điểm tương đồng về địa điểm cũng như hình dáng tên lửa. Lý do phía sau những điểm tương đồng đó liên quan tới bảo vệ an toàn cho người dân và phóng tên lửa vào không gian với ít sức lực nhất, theo IFL Science.
Tên lửa Ariane 5 phóng từ vùng Guiana thuộc Pháp chỉ cách xích đạo 500km. (Ảnh: ESA).
Đầu tiên, địa điểm phóng phải gần biển. Vài phút đầu tiên sau khi phóng rất quan trọng. Nếu tên lửa phóng thất bại, sẽ tốt hơn nếu nó rơi xuống đại dương vắng vẻ thay vì khu dân cư đông đúc. Một số cảng vũ trụ không gần biển như Baikonur ở Kazakhstan nhưng tên lửa bay theo lộ trình không ngang qua nơi người dân sinh sống.
Một yêu cầu về địa điểm khó chú ý hơn là vĩ độ của cảng vũ trụ. Trung tâm vũ trụ Kennedy của NASA tại Florida nằm ở 28 độ vĩ bắc. Cơ sở Starbase của SpaceX nằm ở 25 độ vĩ bắc. Bãi phóng vũ trụ Văn Xương nằm ở 19 độ vĩ bắc. Trung tâm ở Guiana của Cơ quan vũ trụ châu Âu (ESA) nằm ở 5 độ vĩ bắc. Lý do cho đặc điểm chung này là tên lửa dễ bay vào không gian hơn nếu có trợ lực từ Trái đất.
Ở xích đạo, Trái đất quay 1.650km/h so với tâm hành tinh. Càng gần xích đạo, nhiên liệu cần dùng để bay vào không gian càng ít do có thể tận dụng tốc độ quay này. Bay vào không gian đòi hỏi tốc độ lớn. Do Trái đất quay quanh trục, bạn có thể tăng tốc đáng kể nếu phóng ở nơi Trái đất rộng nhất là xích đạo, theo ESA. ESA sẽ phóng tên lửa mới Ariane 6 lần đầu tiên từ Trung tâm vũ trụ Guiana tuần tới. Phóng gần xích đạo có nghĩa tên lửa sẽ bắt đầu bay ở 5% tốc độ cần thiết để lên tới quỹ đạo. Con số này có vẻ không nhiều nhưng nó có thể giảm đáng kể nhiên liệu, giúp tăng đáng kể khối lượng hàng.
Tàu vũ trụ Soyuz của Nga từng phóng từ Trung tâm vũ trụ Guiana trước khi chiến sự Nga - Ukraine nổ ra. Hiện nay, tàu Soyuz tiếp tục phóng từ Baikonur ở 45 độ vĩ bắc. Tàu Soyuz phóng từ xích đạo mang nhiều hàng hóa hơn 60% so với tàu phóng từ Kazakhstan.
Tuy nhiên, quy tắc trên cũng có ngoại lệ và không chỉ do địa chính trị. Có những cảng vũ trụ nằm xa hơn về phương bắc do không cần tăng cường tốc độ. Việc phóng gần xích đạo rất hữu ích đối với nhiều quỹ đạo nhưng không phải tất cả. Quỹ đạo cực như quỹ đạo đồng bộ Mặt Trời hoặc quỹ đạo Molniya để nghiên cứu những vĩ tuyến cao hơn, là ví dụ về quỹ đạo ngoại lệ như vậy.
Vì sao Trung Quốc mời thế giới khám phá mẫu vật Mặt trăng, trừ Mỹ?
Giới khoa học Trung Quốc chào đón các nhà khoa học trên thế giới cùng nghiên cứu mẫu vật vùng tối Mặt trăng nhưng hạn chế với Mỹ.
Tại sao sữa tràn ra khi đun sôi nhưng nước thì không?
Sự khác biệt này đến từ thành phần trong nước và sữa.
Tại sao đường ray đã qua sử dụng ở Trung Quốc lại bị chôn xuống đất thay vì đem đi tái chế?
Trung Quốc sở hữu mạng lưới đường sắt cao tốc lớn nhất thế giới, và điều này đi kèm với một lượng lớn phế thải đường ray.
Tại sao những người chăn nuôi lại muốn bò yak nhà lai tạo với bò yak hoang dã?
Bò yak (bò Tây Tạng) hoang dã sở hữu khả năng thích nghi tuyệt vời với môi trường khắc nghiệt, chẳng hạn như địa hình gồ ghề, khí hậu lạnh giá và nguồn thức ăn khan hiếm.
Tại sao tiếp viên hàng không tại nhiều quốc gia phải đến khách sạn thay vì về nhà sau khi máy bay hạ cánh?
Hình ảnh tiếp viên hàng không nghỉ ngơi tại khách sạn sau khi hoàn thành chuyến bay có thể khiến nhiều người thắc mắc.
Tại sao động vật ăn cỏ thường có mắt ở hai bên, trong khi động vật ăn thịt lại có mắt ở phía trước?
Trong thế giới tự nhiên rộng lớn, sự biểu hiện của đa dạng sinh học có thể được mô tả là luôn thay đổi. Trong số đó, vị trí mắt của động vật ăn cỏ và động vật ăn thịt là một ví dụ điển hình.
