Tầng ozone đang phục hồi làm chuyển hướng các luồng gió trên toàn cầu

Lỗ thủng tầng ozone phía trên Nam Cực đang tiếp tục phục hồi và nó dẫn đến những thay đổi trong hoàn lưu khí quyển - luồng không khí trên bề mặt Trái đất gây ra gió.

Sử dụng dữ liệu từ các quan sát vệ tinh và mô phỏng khí hậu, nữ tiến sĩ Antara Banerjee, Đại học Colorado Boulder, Mỹ và các đồng nghiệp đã mô hình hóa các kiểu gió thay đổi liên quan đến sự phục hồi của tầng ozone. Sự phục hồi của tầng ozone phần lớn nhờ vào Nghị định thư Montreal được các nước thông qua vào năm 1987, cấm sản xuất các chất làm suy giảm tầng ozone.

Tầng ozone ở Nam Cực đang thay đổi, có tác dụng kích thích sự lưu thông dòng không khí.

Trước năm 2000, một vành đai của các luồng không khí được gọi là gió xoáy giữa vĩ độ ở bán cầu nam đã dần dần dịch chuyển về phía Nam Cực. Một dòng gió xoáy nhiệt đới khác của hệ thống hoàn lưu khí quyển được gọi là tế bào Hadley, gây ra gió mậu dịch, vành đai mưa nhiệt đới, bão và sa mạc cận nhiệt đới, đã trở nên rộng hơn.

TS Banerjee và nhóm của cô phát hiện ra rằng, cả hai xu hướng này đã dừng lại và bắt đầu đảo ngược nhẹ vào năm 2000. Sự thay đổi này không thể được giải thích bằng sự biến động ngẫu nhiên của khí hậu, và Banerjee cho rằng chúng là kết quả tác động trực tiếp do tầng ozone phục hồi.

Sự thay đổi trong đường đi của dòng gió xoáy có thể ảnh hưởng đến thời tiết thông qua sự thay đổi nhiệt độ và lượng mưa trong khí quyển, điều này có thể dẫn đến thay đổi nhiệt độ đại dương và nồng độ muối.

Giáo sư Martyn Chipperfield, Đại học Leeds ở Anh, người không tham gia vào nghiên cứu cho biết, về mặt phục hồi tầng ozone, chúng ta đã chuyển hướng góc độ nghiên cứu. Chúng ta đã phát hiện các dấu hiệu cho thấy tầng ozone đang phục hồi và nghiên cứu này đại diện cho bước tiếp theo, chứng minh ​​ảnh hưởng của sự phục hồi đó đối với khí hậu.

Theo Giáo sư Chipperfield, điều quan trọng là phải biết khía cạnh nào của biến đổi khí hậu do khí thải carbon dioxide gây ra, đang tiếp tục tăng, so với sự suy giảm tầng ozone, hiện đang dừng lại và đảo ngược.

Mặc dù đã có lệnh cấm các chất làm suy giảm tầng ozone, nhưng các hóa chất này tồn tại rất dài trong khí quyển, do đó việc phục hồi tầng ozone được dự kiến ​​sẽ diễn ra trong nhiều thập kỷ.

Tầng ozone cũng sẽ phục hồi ở các tốc độ khác nhau trong các phần khác nhau của khí quyển, Tiến sĩ Banerjee nói. Ví dụ, tầng ozone dự kiến ​​sẽ phục hồi đến mức những năm 1980 vào năm 2030 cho các vĩ độ trung bán cầu bắc và vào những năm 2050 cho các vĩ độ trung nam, trong khi lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực có thể sẽ phục hồi muộn hơn sau đó, vào những năm 2060.

Theo Giáo sư Chipperfield, biến đổi khí hậu cũng sẽ có ảnh hưởng đến tầng ozone, nó làm tầng ozone ở vùng nhiệt đới mỏng đi. Vì thế, chúng ta vẫn phải giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

• Tầng ôzôn là gì?
• Phát hiện 4 khí nhân tạo mới gây thủng tầng ozone