Thành phần tưởng vô dụng trong rau, quả lại có tác dụng phòng ung thư
Nhiều người cho rằng chất xơ là thành phần vô tích sự của thực phẩm, vì hầu hết không có giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên khi chất xơ giúp việc bài tiết phân dễ dàng, từ đó giúp thải độc tố ra khỏi cơ thể, tránh được nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, chất xơ được định nghĩa như là phần dự trữ và hình thành tế bào polysacharid của thực vật, đặc biệt có nhiều trong trái cây, rau, ngũ cốc còn nguyên cám, các hạt họ đậu. Các nguồn này đều chứa chất xơ tan và không tan.
Lượng chất xơ trong rau khoảng 0,3-3,5% tùy loại rau. Mọi người thường ít quan tâm đến chất xơ trong bữa ăn hàng ngày trong khi chất xơ đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe con người.
Ăn nhiều chất xơ giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng, ung thư vú.
Hiện nay người ta đã thấy rõ vai trò của chất xơ đối với việc làm giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng thông qua các vi khuẩn có lợi tại ruột tạo ra các chất ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và giúp tăng bài xuất các chất có khả năng gây ung thư ra khỏi cơ thể.
Theo Bác sĩ Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng, thoáng qua thì thấy chất xơ là thành phần vô tích sự của thực phẩm, vì hầu hết không có giá trị dinh dưỡng. Nhưng nó được coi là thực phẩm chức năng.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, chất xơ được thừa nhận có vai trò quan trọng trong điều trị và phòng ngừa những chứng bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, thừa cân béo phì, đái tháo đường, táo bón, ung thư...
Chuyên gia phân tích, chất xơ có tác dụng ngăn ngừa sự phát triển tế bào ung thư. Lý do vì nó làm giảm độc tính của tác nhân gây ung thư bằng cách hòa loãng hay vô hiệu hóa tác nhân này, làm giảm thời gian chất bã di chuyển trong ruột, làm giảm độ axít của phân bã và thay đổi môi trường vi trùng trong ruột. Việc giảm thời gian ruột già tiếp xúc với các thành phần độc có khả năng gây ung thư trong các thức ăn đóng vai trò quan trọng.
Khi kết hợp với nước, chất xơ hút nước và nở to làm cho phân mềm và khối phân to ra hơn trước khiến vách thành ruột càng bị kích thích mạnh, làm tăng nhu động ruột, giúp cho việc bài tiết phân được dễ dàng.
Việc dễ dàng đi ngoài giúp thải dễ dàng các độc tố và giảm độ đậm đặc của các chất độc này. Điều này giúp tránh được nguy cơ ung thư đại tràng.
Với bệnh ung thư vú, chất xơ không hòa tan trong nước làm giảm lượng estrogen trong máu. Vì vậy, chất xơ có thể giảm nguy cơ mắc ung thư vú.
Theo bảng Nhu cầu Dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam thì nhu cầu chất xơ tối thiểu cần là 18-20g/người/ngày. Ở một số nước có khuyến nghị nhu cầu chất xơ cao hơn như Nhật bản là 20-25g/người/ngày, Mỹ khoảng 28-30g/người/ngày…
Nguồn cung cấp chất xơ cho cơ thể chủ yếu từ thức ăn nguồn thực vật như trong rau các loại khoảng 0,7-2,8%, trong hoa quả chín lượng xơ ít hơn (0,5 - 1,3%), khoai, sắn, măng và các loại hạt (gạo, đậu đỗ, ngô, lúa mì…) có lượng xơ cao (0,7 - 4,5%).
Một số lưu ý khi dùng chất xơ:
- Nên sử dụng chất xơ trong thiên nhiên hơn chất xơ chế biến.
- Không nên ăn chất xơ nấu quá nhừ vì nó chuyển thành dạng bột đường. Vì vậy nếu có thể ăn rau vừa chín tới, đặc biệt rau sống và rau còn giòn.
- Rửa trái cây và rau trước khi dùng để loại bỏ hóa chất bảo vệ thực vật. Tốt nhất ăn trái cây không nên gọt vỏ vì lớp này có nhiều chất xơ không hòa tan trong nước.
- Giữa hai bữa ăn, nên dùng trái cây khô khi đói.
- Chất xơ trong khẩu phần ăn tăng từ từ để bộ máy tiêu hóa thích nghi được với món ăn khó tiêu này và tránh đầy bụng.
- Uống nhiều nước, vì chất xơ hút khá nhiều nước trong ruột.
Ăn nhiều chất xơ có thể giảm nguy cơ chết yểu
Cha mẹ không ăn đủ chất xơ có thể di truyền bệnh tiêu hóa cho con