Thủ phạm gây bão mạnh ẩn trong khí quyển

Các hạt aerosol nhỏ xíu trong bầu khí quyển có thể đang góp phần gây ra những cơn bão lớn và mạnh trên thế giới.

Jiwen Fan, chuyên gia làm việc tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Tây Bắc Thái Bình Dương thuộc Bộ Năng lượng Mỹ, cùng đồng nghiệp phát hiện các hạt aerosol (sol khí) đóng vai trò quan trọng trong việc định hình thời tiết và khí hậu. Những hạt này góp phần gây ra bão mạnh, làm tăng kích thước mây và lượng mưa. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science hôm 26/1.

Aerosol bao gồm các hạt rắn, lỏng lơ lửng trong khí quyển, có kích thước bằng một phần nghìn chiều rộng sợi tóc người. Chúng là kết quả của hiện tượng ô nhiễm môi trường đô thị, ô nhiễm khu công nghiệp, cháy rừng và các nguồn khác. "Sự hiện diện của những hạt này là một trong những nguyên nhân khiến nhiều cơn bão trở nên mạnh mẽ và tạo ra rất nhiều mưa", Fan cho biết.

Nhóm nghiên cứu phát hiện cách thức các hạt nhỏ bé có kích thước nhỏ hơn 50nm cung cấp năng lượng cho dòng vận động đi lên của không khí từ bề mặt Trái Đất vào bầu khí quyển, tạo ra những đám mây và sau đó là mưa.

Họ cũng nhận thấy rằng, khi các hạt lớn hơn không có mặt trong bầu khí quyển dưới điều kiện môi trường ấm áp và ẩm ướt, aerosol sẽ tác động mạnh mẽ đến các đám mây bão, tạo ra bão mạnh với nhiều băng, tuyết, sét hoặc mưa.

"Trong điều kiện sạch sẽ và ẩm ướt giống những gì tồn tại trên đại dương và một số vùng đất nhiệt đới, các hạt aerosol nhỏ bé có tác động lớn đến thời tiết và khí hậu. Nói rộng hơn, kết quả nghiên cứu cho thấy kể từ thời kỳ tiền công nghiệp đến nay, hoạt động của con người khiến bão ở những khu vực này trở nên mạnh hơn rất nhiều", Fan nói.