Tiết lộ quá trình tiến hóa liên tục của cây lúa trong 100.000 năm

Nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc cho biết lúa dại đã phổ biến ở vùng hạ lưu sông Dương Tử khoảng 100.000 năm trước, đặt nền móng cho việc sử dụng và thuần hóa lúa sau này.

Ngày 24/5, nhóm các nhà khoa học Trung Quốc đã tiết lộ lịch sử tiến hóa liên tục của cây lúa trong 100.000 năm, từ một loài cây dại đến được thuần hóa thành giống lúa trồng ngày nay.

Theo nghiên cứu, việc trồng trọt và thuần hóa lúa gạo, nguồn lương thực chính của hàng tỷ người trên thế giới, có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của nền văn minh Trung Quốc.


 Con người bắt đầu trồng lúa khoảng 13.000 năm trước. (Nguồn: CFP).

Nhóm nghiên cứu, do Giáo sư Lyu Houyuan, Viện Địa chất và Địa vật lý thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc dẫn đầu, đã nghiên cứu có hệ thống về phytolith - cấu trúc oxide silic hình thành trong các loài thực vật siêu tích lũy silic, trong cây lúa dại và lúa thuần hóa, cũng như trong đất.

Nghiên cứu phát hiện ra rằng, sự gia tăng về số lượng vảy cá trên phytolith dạng bong bóng (bulliform) có tương quan với đặc tính của quá trình thuần hóa.

Dựa trên những phát hiện này, họ đã phát triển một tiêu chuẩn để phân biệt lúa dại với lúa thuần hóa. Theo đó, lúa dại đã phổ biến ở vùng hạ lưu sông Dương Tử (sông Trường Giang) khoảng 100.000 năm trước, đặt nền móng cho việc sử dụng và thuần hóa lúa sau này.

Khoảng 24.000 năm trước, trùng với thời điểm bắt đầu Kỷ Băng hà cuối cùng, tổ tiên loài người bắt đầu thu thập và sử dụng lúa dại.

Sự thích nghi này cho phép họ tìm kiếm nguồn thực phẩm mới trong bối cảnh khí hậu lạnh giá.

Con người bắt đầu trồng lúa khoảng 13.000 năm trước và mật độ gia tăng nhanh chóng khoảng 11.000 năm trước.

Một trong những tác giả của nghiên cứu, Giáo sư Zhang Jianping từ Viện Địa chất và Địa vật lý Trung Quốc cho biết nghiên cứu phát hiện sự khởi đầu của ngành nông nghiệp lúa gạo ở Đông Á và nông nghiệp lúa mì ở Tây Nam Á diễn ra đồng thời, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của loài người và giúp hiểu sâu hơn về nguồn gốc toàn cầu của nông nghiệp.

Quá trình phát triển của cây lúa trong 100.000 năm, mà đỉnh cao là quá trình thuần hóa cho thấy mối tương quan phức tạp giữa cây lúa, khí hậu, tập quán của con người và quá trình tiến hóa văn hóa.

Những phát hiện được công bố trên Tạp chí Science đã làm sáng tỏ quá trình tiến hóa giữa con người và lúa gạo, sự phát triển của xã hội loài người và nguồn gốc của nền văn minh nông nghiệp.

TIN CŨ HƠN
Sự khác nhau giữa cây gai dầu (cây lanh) và cần sa

Sự khác nhau giữa cây gai dầu (cây lanh) và cần sa

Sự khác nhau giữa gai dầu và cần sa là chủ đề thường được giải thích không rõ ràng.

Đăng ngày: 12/10/2025
Lão nông đào đất đụng 7

Lão nông đào đất đụng 7 "con rắn", chuyên gia "lập tức phong tỏa hiện trường!"

Những "con rắn vàng" mà lão nông tìm thấy từng suýt tuyệt chủng. Hiện nay, xác suất tìm thấy chúng trong tự nhiên là rất ít.

Đăng ngày: 12/10/2025
Top 8 loài hoa đắt đỏ nhất hành tinh, có tiền cũng chưa chắc mua được

Top 8 loài hoa đắt đỏ nhất hành tinh, có tiền cũng chưa chắc mua được

Thậm chí có loài hoa hiếm tới mức chưa ai có thể định giá được nó.

Đăng ngày: 11/10/2025

"Chất rắn ngậm nước" làm rung chuyển giới khoa học

"Thực vật các loại là chất rắn ngậm nước". Nhận định này của các nhà nghiên cứu Đại học Columbia, New York (Mỹ) đã làm chấn động giới khoa học.

Đăng ngày: 11/10/2025
Vì sao cây không đổ trước gió bão?

Vì sao cây không đổ trước gió bão?

15 năm trước, khi nghỉ hè tại vùng Landes, nhà vật lý Đức Claus Mattheck đứng phân vân trước một cây thông biển. Tuy bị gió tây quất ào ạt, cây thông nghiêng rạp đi nhưng vẫn không gãy.

Đăng ngày: 10/10/2025
Rau bông tuyết là rau gì?

Rau bông tuyết là rau gì?

Có lẽ cái tên rau bông tuyết còn khá xa lạ, rất nhiều người chưa biết đến vì còn khá mới mẻ đối với người Việt Nam chúng ta.

Đăng ngày: 10/10/2025
Người dân vô tư chặt cây làm củi đun mà không biết đó thực sự là

Người dân vô tư chặt cây làm củi đun mà không biết đó thực sự là "báu vật"

Theo Viện Ung thư Roswell Park (Mỹ), camptothecin - chất tự nhiên được chiết xuất từ cây hỉ thụ có đặc tính chống ung thư mạnh mẽ.

Đăng ngày: 09/10/2025
Khoa Học News