Tìm thấy hóa đơn 3.500 năm, lâu đời nhất thế giới

Được viết bằng chữ hình nêm, hóa đơn này được ghi trên miếng đất sét có niên đại từ thế kỷ 15 trước Công nguyên, tức khoảng 3.500 tuổi.

Các nhà khảo cổ mới đây phát hiện một miếng đất sét khắc một trong những hóa đơn mua hàng lâu đời nhất thế giới ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ.

Được viết bằng chữ hình nêm, miếng đất sét có niên đại từ thế kỷ 15 trước Công nguyên, tức khoảng 3.500 tuổi, và ghi lại việc mua số lượng lớn đồ gỗ nội thất, theo trang IFLScience ngày 23-7.


Văn bản viết bằng tiếng Akkad trên nền đất sét được phát hiện tại Eski Alalah, tỉnh Hatay, Thổ Nhĩ Kỳ - (Ảnh: IHA).

Bộ trưởng Văn hóa và Du lịch Thổ Nhĩ Kỳ Mehmet Ersoy cho biết nhóm nghiên cứu đã phát hiện di tích đáng chú ý này ở khu vực Eski Alalah của tỉnh miền nam Hatay. Còn được gọi là Đồi Accana, địa điểm cổ xưa này tọa lạc tại thành phố cổ Alalah, nơi công nhân đến dọn dẹp sau một trận động đất và tình cờ tìm thấy "hóa đơn đất sét" này.

Chữ hình nêm là hệ thống chữ viết lâu đời nhất trên thế giới, phát triển cách đây khoảng 5.500 năm và được sử dụng khắp vùng Lưỡng Hà cổ đại trong khoảng 3.000 năm. Các văn bản khắc trên nền đất sét từng được các nền văn hóa như Babylon, Assyria và Sumer sử dụng, mỗi nền văn hóa có ngôn ngữ riêng.

Theo Bộ trưởng Ersoy, hóa đơn mới phát hiện dường như được viết bằng tiếng Akkad - là một ngôn ngữ thuộc hệ thống chữ viết hình nêm từng được người vùng Lưỡng Hà cổ đại sử dụng.

Đế chế Akkad tồn tại trong hơn 1 thế kỷ, có thủ đô tại một địa điểm không xác định dọc theo bờ sông Euphrates và phương ngữ hiện đã không còn dùng đến của nó là ngôn ngữ cổ nhất trong số các ngôn ngữ Semit - bao gồm tiếng Do Thái và Ả Rập.

Hiện các nhà ngôn ngữ học đang giải mã văn bản nói trên. Những dòng đầu tiên trong văn bản ghi lại việc mua bán số lượng lớn ghế, bàn và ghế đẩu cùng với danh tính người mua và người bán.

"Chúng tôi tin miếng đất sét này, nặng 28g, sẽ cung cấp một góc nhìn mới để hiểu thêm về cấu trúc kinh tế và hệ thống nhà nước của Thời đại đồ đồng muộn", Bộ trưởng Ersoy cho biết.

Năm 2018, các nhà nghiên cứu từng tìm thấy một miếng đất sét ghi lại lời phàn nàn của một khách hàng do không hài lòng với chất lượng đồng mà ông ta đã mua.

Theo IFLScience, các học giả thường phải vật lộn để giải mã thông điệp trong các văn tự cổ, song nhiệm vụ diễn giải từng chữ hình nêm có thể trở nên dễ dàng hơn nhiều nhờ sự phát triển của một hệ thống trí tuệ nhân tạo có khả năng dịch tiếng Akkad và các ngôn ngữ khác với độ chính xác 97%. Dù vậy, việc đọc hiểu từng dòng vẫn còn là một thách thức.
TIN CŨ HƠN
Tìm thấy hóa thạch 66 triệu năm tuổi ngoài trung tâm thương mại tại Bangkok

Tìm thấy hóa thạch 66 triệu năm tuổi ngoài trung tâm thương mại tại Bangkok

Một người mua sắm đã phát hiện hóa thạch của các sinh vật biển, được cho là đã chết cách đây 66 triệu năm, trên lối đi bộ bên ngoài một trung tâm thương mại ở Thái Lan.

Đăng ngày: 24/11/2025
Sa-Nakht: Pharaoh khổng lồ từng trị vì Ai Cập cổ đại 5000 năm trước là ai?

Sa-Nakht: Pharaoh khổng lồ từng trị vì Ai Cập cổ đại 5000 năm trước là ai?

Sanakht là một vị vua Ai Cập thuộc vương triều thứ ba của thời kỳ Cổ Vương quốc. Vị trí của ông trong biên niên sử lại rất không chắc chắn.

Đăng ngày: 23/11/2025
Gươm báu Viking 1.200 tuổi phát lộ dưới cổ đạo

Gươm báu Viking 1.200 tuổi phát lộ dưới cổ đạo

Một người leo núi Na Uy tình cờ phát hiện thanh gươm tuổi đời hơn một thiên niên kỷ trong lúc đi bộ trên một con đường cổ.

Đăng ngày: 23/11/2025
Dung mạo Vương Chiêu Quân được phục hồi nguyên gốc, cư dân mạng sốc không dám tin vào mắt mình

Dung mạo Vương Chiêu Quân được phục hồi nguyên gốc, cư dân mạng sốc không dám tin vào mắt mình

Một trong tứ đại mỹ nhân Trung Hoa với vẻ đẹp “chim sa” sở hữu diện mạo thực tế như thế nào?

Đăng ngày: 22/11/2025
Phát hiện

Phát hiện "quả trứng" khổng lồ bên bờ sông, cặp đôi nhận tin bất ngờ khi báo chính quyền

Hóa ra "quả trứng" khổng lồ này không hề tầm thường.

Đăng ngày: 21/11/2025

"Tái sinh" thiếu nữ xuyên không từ thế giới 31.000 năm trước

Các nhà khoa học đã phục dựng dung nhan của hài cốt được phân loại là nam giới khi khai quật cách đây 140 năm, bất ngờ khi người lộ diện là một thiếu nữ mới 17 tuổi.

Đăng ngày: 21/11/2025
Siêu quái vật đầu rắn dài 10m, 100 triệu tuổi hiện hình ở Úc

Siêu quái vật đầu rắn dài 10m, 100 triệu tuổi hiện hình ở Úc

Một trong những quái vật gây kinh hãi nhất của thời đại khủng long đã hiện ra gần như trọn vẹn với phần đầu và thân được bảo quản trong đá cổ đại ở phía Tây Queensland - Úc.

Đăng ngày: 21/11/2025
Khoa Học News