Tín hiệu từ không gian giúp dự báo sớm hạn hán

Một nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học NASA có thể giúp phát hiện các tín hiệu hạn hán chớp nhoáng tối đa 3 tháng trước khi nó xảy ra, góp phần hỗ trợ các nỗ lực giảm nhẹ thiệt hại trong tương lai.

Hạn hán bình thường có thể phát triển chậm theo mùa, trong khi hạn hán chớp nhoáng xảy ra do tình trạng khô hạn nhanh chóng.


Vệ tinh của NASA có thể phát hiện ánh sáng rực rỡ từ SIF - (Ảnh: NASA).

Theo trang phys.org ngày 14-5, trong nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy phản lực (JPL) của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) đã có thể phát hiện các tín hiệu hạn hán chớp nhoáng sớm bằng cách lần theo "ánh sáng rực rỡ" từ chất huỳnh quang diệp lục tố (được coi là huỳnh quang tạo ra từ ánh nắng Mặt trời - SIF).

Chất diệp lục tố sẽ phát ra ánh sáng khi gặp ánh nắng Mặt trời trong quá trình quang hợp. Độ huỳnh quang càng mạnh thì thực vật càng lấy nhiều carbon dioxit trong không khí để phát triển.

Dù mắt thường không thể thấy được, song ánh sáng rực rỡ này có thể được các thiết bị trên vệ tinh như vệ tinh Quan sát Carbon quỹ đạo-2 của NASA phát hiện.

Nhóm nghiên cứu đã so sánh dữ liệu huỳnh quang với dữ liệu về hạn hán chớp nhoáng tại Mỹ trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 7 của các năm từ 2015 đến 2020.

Họ đã phát hiện hiệu ứng domino khi nhận thấy trong những tuần và tháng trước hạn hán chớp nhoáng, thảm thực vật ban đầu phát triển mạnh khi các điều kiện thời tiết chuyển sang ấm và khô. Những cây phát triển mạnh phát ra tín hiệu huỳnh quang mạnh bất thường vào thời điểm nói trên của năm.

Khi nhiệt độ khắc nghiệt ập đến, độ ẩm trong đất vốn đã thấp lại càng giảm đi và hạn hán chớp nhoáng xảy ra.

Nhóm nghiên cứu đã liên hệ số liệu huỳnh quang với dữ liệu độ ẩm từ vệ tinh của NASA. Họ phát hiện mức độ huỳnh quang bất thường liên quan chặt chẽ với việc mất đi độ ẩm của đất trong khoảng 6-12 tuần trước khi xảy ra một đợt hạn hán chớp nhoáng.

Họ đã kiểm tra mối liên hệ này ở các địa hình khác nhau, từ các khu rừng ở Đông Mỹ đến vùng đồng bằng lớn và vùng cây bụi ở phía tây, với kết quả nhất quán.


Một cánh đồng đang chuẩn bị vào mùa trồng trọt ở bang Kentucky, Mỹ - (Ảnh: Bộ Nông nghiệp Mỹ).

Vì lý do này, SIF "hứa hẹn là một tín hiệu cảnh báo sớm đáng tin cậy về hạn hán chớp nhoáng với đủ thời gian để hành động", nhà khoa học Nicholas Parazoo, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.

Dù cảnh báo sớm không thể loại bỏ tác động của hạn hán chớp nhoáng, song có thể giúp nông dân và chủ trang trại chủ động tăng nước tưới tiêu để giảm tác động đến cây trồng.

Bùng phát nhanh và không có nhiều cảnh báo, đợt hạn hán chớp nhoáng xảy ra ở phần lớn nước Mỹ năm 2012 do nhiệt độ cực cao làm mất độ ẩm từ đất và cây trồng, gây mất mùa diện rộng và tổn thất kinh tế hơn 30 tỉ USD.

TIN CŨ HƠN
Có bằng chứng về sự sống trên Sao Kim? Các nhà khoa học khám phá những sự thật ngoài sức tưởng tượng!

Có bằng chứng về sự sống trên Sao Kim? Các nhà khoa học khám phá những sự thật ngoài sức tưởng tượng!

Trong vũ trụ hỗn loạn, sao Kim từ lâu đã nổi tiếng với nhiệt độ cực cao, bầu khí quyển dày và những đám mây axit sulfuric.

Đăng ngày: 19/12/2025
NASA phát hiện hành tinh có sự sống như trái đất

NASA phát hiện hành tinh có sự sống như trái đất

Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) ngày 5/12 thông báo rằng chương trình không gian Kepler đã khẳng định một hành tinh nằm trong vùng "có thể có sự sống".

Đăng ngày: 19/12/2025
Thuyết Big Bang sụp đổ, chuyện gì xảy ra với vũ trụ?

Thuyết Big Bang sụp đổ, chuyện gì xảy ra với vũ trụ?

Nhà vật lý plasma và thiên văn nổi tiếng Eric Lerner đã gây chấn động giới khoa học khi cho rằng vụ nổ Big Bang chưa bao giờ xảy ra.

Đăng ngày: 18/12/2025
Các phi hành gia có thể có con trong không gian không?

Các phi hành gia có thể có con trong không gian không?

Không gian, vũ trụ vô biên luôn là mục tiêu nghiên cứu, khám phá cao nhất của con người.

Đăng ngày: 18/12/2025
Xem mưa sao băng đẹp nhất năm vào sáng 14/12

Xem mưa sao băng đẹp nhất năm vào sáng 14/12

Trận mưa sao băng đẹp nhất trong năm Geminids (Song Tử) sẽ có thời điểm cực đại vào ngày 13 và 14/12 và đây sẽ là thời điểm lý tưởng nhất để người yêu thiên văn Việt Nam quan sát.

Đăng ngày: 18/12/2025
Chiều nay, Trái đất đi đến điểm viễn nhật,

Chiều nay, Trái đất đi đến điểm viễn nhật, "bỏ rơi" sao mẹ

Các tính toán cho thấy thời điểm chính xác mà Trái đất đi vào điểm viễn nhật là 7 giờ sáng theo giờ GMT, tương ứng với 14 giờ chiều 4-7 theo giờ Việt Nam.

Đăng ngày: 18/12/2025
Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Khác với các hiện tượng thiên văn khác như Nhật thực, Nguyệt thực hay sao chổi - Mưa sao băng là một hiện tượng xảy ra với tần suất khá nhiều và dễ gây hứng thú cho những người chưa từng được quan sát.

Đăng ngày: 18/12/2025
Khoa Học News