Tính đa dạng của khủng long có cả phả hệ dài

Một nghiên cứu cho hay niềm tin rằng khủng long trải qua giai đoạn đa dạng hóa loài bùng nổ ngay trước khi bị xóa sổ thực chất chỉ là ảo tưởng, bởi bước tiến hóa chính của loài quái thú đã xảy ra từ hàng triệu năm trước đó.

Sự băng hà kì lạ của loài khủng long vào cuối kỉ Phấn Trắng khoảng 65 triệu năm trước đã làm dấy lên quan điểm phổ biến rằng hầu hết đều có nét của bi kịch Hi Lạp.

Ngay khi những kẻ trị vì trên Trái Đất đạt tới đỉnh điểm tiến hóa của chúng thì sự kiện thảm khốc, có lẽ là một thiên thạch đã đâm sầm vào Trái Đất, đã kéo bức màn kết thúc lên triều đại lâu dài của loài khủng long.

Bằng chứng khoa học cho giả thuyết này chính là số lượng các hóa thạch khủng long có từ thời mang tên Cuộc cách mạng trên trái đất kỉ Phấn Trắng (Cretaceous Terrestrial Revolution), cách đây khoảng 125 triệu năm đến 80 triệu năm trước khi mà cuốn sách sự sống trên Trái Đất bị thay đổi mãi mãi.

Trong suốt kỉ nguyên của đa dạng sinh thái hỗn loạn, thực vật có hóa, côn trùng sống thành bầy đàn, bướm, các nhóm thằn lằn hiện đại, động vật có vú, và có lẽ là có cả loài chim – tất cả đều xuất hiện.

Một người phụ nữ đang nghiên cứu bức tượng đầu của khủng long Tyrannosaurus Rex tại Stuttgart, 2007. Niềm tin rằng khủng long trải qua giai đoạn đa dạng hóa loài bùng nổ ngay trước khi bị xóa sổ thực chất chỉ là ảo tưởng, bởi bước tiến hóa chính của loài quái thú đã xảy ra từ hàng triệu năm trước đó.

Một số chuyên gia cho rằng khủng long cũng là một vai diễn trong vở bi kịch này, do có rất nhiều hóa thạch kì lạ như hóa thạch khủng long mỏ vịt (duckbilled hadrosaurs), khủng long tam sừng (horned ceratopsians), hay khủng long pachycephalosaurs đầu to và những điều kì lạ khác đều bắt nguồn từ giai đoạn này.

Nhưng một nghiên cứu mới được đăng tải vào thứ 4 trên tờ Proceedings of the Royal Society B của Anh nói rằng khủng long thậm chí có vai trò không bằng một vai diễn phụ trong chương trình biểu diễn ADN.

Nhóm các nhà nghiên cứu do Graeme Lloyd thuộc đại học Bristol miền tây nước Anh đã đưa ra lý thuyết “siêu cây” về quá trình tiến hóa của khủng long, kiên nhẫn phân tích trên 450 loài chiếm khoảng 70% các loài đã phát hiện.

Nhóm kết luận rằng quá trình tiến hóa phô trương của khủng long xảy ra vào cuối kỉ Triat, khoảng 225 triệu năm đến 200 triệu năm trước. Cách đó khoảng 15 đến 40 triệu năm, những con khủng long đầu tiên xuất hiện.

Giai đoạn đa dạng hóa thứ hai xảy ra vào giữa kỉ Jura nhưng quy mô nhỏ hơn, vào khoảng 170 triệu năm đến 160 triệu năm trước.

Vào thời điểm này, tất cả các họ khủng long chính ngự trị trong Cuộc cách mạng trên mặt đất kỉ Phấn Trắng đều đã được thiết lập.

Đề cập trong bài, nhóm viết: “Các bằng chứng mới của chúng tôi khẳng định rằng Cuộc cách mạng trên mặt đất kỉ Phấn Trắng là chìa khóa cho nguồn gốc của hệ sinh thái trên lục địa hiện đại, nhưng khủng long không phải là một thành phần trong đó”.

Cũng theo bài viết của nhóm, “những thành kiến mẫu” – hay là tính sẵn có của rất nhiều hóa thạch tìm thấy trong giai đoạn nói trên – đáng trách vì đã bóp méo mức tranh.

Giả thuyết hàng đầu cho sự băng hà của những kể thống trị to lớn chính là một thiên thạch khổng lồ hay sao chổi đã rơi xuống bán đảo Yucatan ngày nay tại Mexico làm bùng nổ những cơn bão lửa và những đám mây bụi che lấp mặt trời, từ đó khiến khí hậu bị thay đổi còn hệ thực vật bị tàn phá.

Các loài sinh vật nhỏ hơn, dẫn đầu là động vật có vú, có khả năng thích nghi với môi trường mới cũng như nguồn thức ăn sẵn có. Chính vì thế mà chúng đã tiếp quản hành tinh.

Từ khóa liên quan:

tính đa dạng

khủng long

thiên thạch

kỷ Jura

Kỉ Phấn Trắng

Kỷ Triat