Trái đất cổ đại "biến hình", nền văn minh huyền bí có cơ hội ra đời

Cuộc nổi loạn từ thẳm sâu trong lòng Trái đất 30 triệu năm trước đóng vai trò quyết định trong việc văn minh Ai Cập cổ đại được khai sinh hàng chục triệu năm sau đó.

Nhóm nghiên cứu từ Đại học Roma Tre (Ý) và Đại học Texas ở Austin (Mỹ) đã giải mã được các bí ẩn xung quanh dòng sông đã chảy một cách "dường như không thể" trên đất châu Phi – chính là sông Nile, con sông dài nhất thế giới.

Trước đó, các phân tích địa hình khu vực cho thấy lẽ ra nó phải chảy về phía Đông, xuôi vào Biển Đỏ. Một số nhà địa chất khác tin rằng ban đầu nó phải chảy về phía Tây và hòa vào Đại Tây Dương trước khi một sự kiện bí ẩn nào đó đổi hướng dòng sông.


Sông Nile chảy qua lãnh thổ Uganda - (ảnh: ROD WADDINGTON).

Thế nhưng nghiên cứu mới cho thấy nó đã chảy về phương Bắc từ khi ra đời. Một hoạt động kiến tạo mảng bất thường của Trái đất đã tạo ra dòng chảy đặc biệt đó và thay đổi lịch sử châu Phi mãi mãi. Cú "rùng mình" đó xảy ra từ 30 triệu năm về trước, đóng vai trò quyết định trong việc hình thành các nền văn minh bên bờ sông Nile hàng chục triệu năm sau, mà nổi tiếng nhất là văn minh Ai Cập cổ đại.

Nghiên cứu bắt đầu từ phát hiện "vàng" về những tảng đá cổ xưa ở cao nguyên Ethiopia, có nguồn gốc núi lửa. Một điều bất ngờ là những tảng đá này cùng loại với những khối trầm tích được mang xuống sông từ thuở xa xưa và chôn vùi dưới đồng bằng sông Nile ngày nay, vốn rất xa đất Ethiopia. Từ những dữ liệu địa chất, họ đã tái hiện lại lịch sử địa chất 40 triệu năm của Trái đất bằng một mô hình.


Các nhà địa chất nghiên cứu các mẩu đá cổ đại dọc dòng Nile.

Từ mô hình này, họ xác định được sự xuất hiện của cái gọi là chùm manti, tức một khối đá nóng bỏng, khổng lồ từ sâu bên trong Trái đất có khả năng tạo ra thứ gọi là "băng chuyền magma" sâu bên dưới vỏ Trái đất. "Băng chuyền magma" này đã bất ngờ đẩy vùng đất gọi là Cao nguyên Ethiopia ngày nay lên cao so với khu vực xung quanh.


Băng chuyền magma" này đã bất ngờ đẩy vùng đất gọi là Cao nguyên Ethiopia ngày nay lên cao.

Cùng lúc đó, lớp vỏ Trái đất ở tận Ai Cập xa xôi đã nhẹ nhàng chìm xuống, tạo ra một độ dốc nhẹ về phương Bắc. Một điểm may mắn thứ 2 là sau cú nổi loạn tạo nên Cao nguyên Ethiopia, Trái đất quyết định giữ vùng đất đó nguyên trạng thái suốt hàng chục triệu năm. Từ cao nguyên này, dòng Nile được khai sinh với đoạn đầu gọi là "Blue Nile". Sau một cú uốn mình về phương Bắc, nó hợp với dòng White Nile và xuôi về phía Ai Cập.

Theo giáo sư địa chất học Claudio Faccenna (Đại học Roma Tre), riêng tuổi đời của sông Nile được hé lộ qua nghiên cứu này - 30 triệu năm – cũng đã là điều gây ngạc nhiên, bởi các dòng sông trên Trái đất vốn đổi thay nhanh hơn thế nhiều. Các tác giả hóm hỉnh rằng phát hiện mới này khiến sông Nile trở nên đáng tôn kính gấp 6 lần so với suy nghĩ trước đây.

Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Nature Geoscience.

TIN CŨ HƠN
Bao tiền một

Bao tiền một "con" Airbus?

Theo xếp hạng của Forbes năm 2013, EADS là doanh nghiệp có vốn hóa thị trường đứng thứ 135 trên thế giới và là tập đoàn hàng không lớn thứ 2 thế giới.

Đăng ngày: 24/11/2025
Tính ra được 31,4 triệu triệu chữ số của Pi, cô nhân viên của Google lập kỷ lục Guinness

Tính ra được 31,4 triệu triệu chữ số của Pi, cô nhân viên của Google lập kỷ lục Guinness

Một nhân viên Google vừa phá kỷ lục thế giới cũ về đếm số pi, và dường như chưa đủ ấn tượng: cô phá kỷ lục để kỷ niệm ngày duy nhất trong năm liên quan tới số 3,14, tháng Ba ngày 14.

Đăng ngày: 24/11/2025
Tìm ra con số may mắn được

Tìm ra con số may mắn được "ưa chuộng" nhất

Hẳn mỗi người trong chúng ta đều có một con số ưa thích của riêng mình, đó có thể là số nhà, số tuổi hoặc một con số mang ý nghĩa nhất định trong cuộc sống

Đăng ngày: 23/11/2025
Chân dung những vị tướng vĩ đại trong lịch sử thế giới

Chân dung những vị tướng vĩ đại trong lịch sử thế giới

Chân dung của 10 thiên tài quân sự, những người đã làm thay đổi cả trật tự thế giới.

Đăng ngày: 23/11/2025
Tại sao người say thường thích gây sự?

Tại sao người say thường thích gây sự?

Quán rượu là hiện trường của rất nhiều vụ ẩu đả, cho dù là trong phim hay ngoài đời. Nguyên nhân không phải từ tính thẩm mỹ của quán bar, mà chính từ các cốc rượu người ta uống.

Đăng ngày: 23/11/2025
5 truyền thuyết bí ẩn về Vạn Lý Trường Thành

5 truyền thuyết bí ẩn về Vạn Lý Trường Thành

Vạn Lý Trường Thành được coi là công trình biểu tượng của quốc gia và văn hóa Trung Quốc. Nhiều câu chuyện và truyền thuyết thú vị về công trình này đã hình thành trong quá trình xây dựng và được truyền lại qua nhiều triều đại. Chính những truyền thuyết này đã thu hút nhiều du khách tới thăm quan tường thành dài nhất thế giới.

Đăng ngày: 23/11/2025
Giao thông trên trời diễn ra như thế nào?

Giao thông trên trời diễn ra như thế nào?

Ở các ngã tư đường luôn có những cột đèn giao thông. Xe cộ và người đi đường đều tự giác tôn trọng quy tắc “đèn đỏ dừng, đèn xanh đi”, như vậy mới có thể tránh được xảy ra hỗn loạn và tai nạn giao thông. Đường hàng không cũng tuân thủ những nguyên tắc như vậy.Giảm tắc đường bằng đèn giao thông ảo

Đăng ngày: 22/11/2025
Khoa Học News