Trận chiến giữa hai ngôi sao tạo tinh vân sáng nhất dải Ngân Hà
Các nhà nghiên cứu lần đầu công bố hình ảnh về trận chiến dữ dội nhất dải Ngân Hà giữa hai ngôi sao, tạo ra gió mạnh 10 triệu km/h giờ và hơi nóng 50 triệu độ C.
Hai trong số những ngôi sao lớn nhất dải Ngân Hà nằm trong hệ sao nhị phân Eta Carinae ở cách Trái Đất 7.500 năm ánh sáng tham gia vào cuộc chiến dữ dội kéo dài hàng thiên niên kỷ, theo Science Alert.
Ảnh chụp của ESO chỉ ra hoạt động bên trong hệ sao Eta Carinae. (Ảnh: ESO).
Trong nghiên cứu công bố hôm 19/10 trên tạp chí Astronomy & Astrophysics, các nhà thiên văn học lần đầu tiên chụp ảnh lõi của Eta Carinae với độ phân giải cao nhất, xác nhận giả thuyết về những gì đang xảy ra bên trong hệ sao này.
Eta Carinae đôi khi được gọi là "chuẩn siêu tân tinh" vì sự vận động của hai ngôi sao trong hệ mạnh tới mức gần tương đương những ngôi sao đang phát nổ. Trận bùng phát lớn gần đây nhất mang tên Đại phun trào (Great Eruption) xảy ra vào năm 1837, kéo dài 18 năm và dẫn tới sự ra đời của tinh vân Homunculus sáng hơn mọi vật thể trong dải Ngân Hà.
Các nhà thiên văn vẫn chưa rõ nguyên nhân gây ra những trận bùng phát, nhưng Eta Carinae tiếp tục sinh ra cơn gió đầy khí và bụi có tốc độ lên tới 10 triệu km/h. Mô hình vi tính của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ chỉ ra các cơn gió kiểu này duy trì và định hình tinh vân, nhưng chưa nhà khoa học nào tìm ra cơ chế của quá trình.
Eta Carinae B, ngôi sao nhỏ hơn trong hệ, có khối lượng lớn gấp 30 lần Mặt Trời và sáng hơn một triệu lần. Trong khi đó, Eta Carinae A nặng gấp 90 lần Mặt Trời và sáng hơn 5 triệu lần.
Tinh vân hình quả tạ Homunculus bao phủ hệ sao Eta Carinae. (Ảnh: NASA).
Cứ sau 5,5 năm, hai ngôi sao lại di chuyển gần về nhau, với khoảng cách tương đương từ sao Hỏa đến Mặt trời (khoảng 228 triệu km). Thời điểm đó được gọi là "cận tinh" (periastron). Lần cận tinh gần nhất xảy ra vào tháng 8/2014, được giao thoa kế của Kính viễn vọng lớn tại Đài quan sát Nam châu Âu (ESO) ghi lại thành công.
Hình ảnh không thực sự rõ ràng, nhưng xác nhận trận chiến dữ dội trên Eta Carinae. Mỗi ngôi sao bên trong hệ sao đôi này giải phóng những cơn gió phân tử cực mạnh, đẩy nhiệt độ lên mức 50 triệu độ C. Gió bụi và khí từ hai bên tạo thành tinh vân hình quả tạ bao quanh cả hai ngôi sao.
"Giấc mơ của chúng ta đã thành hiện thực", Gerd Weigelt, nhà thiên văn ở Viện Max Planck, Đức, cho biết. "Dù không thể có những bức hình sắc nét, đây là cơ hội có một không hai để tăng thêm kiến thức về Eta Carinae và nhiều vật thể khác trong vũ trụ".
Chi tiết các sự kiện thiên văn có thể quan sát từ Việt Nam năm 2018
Theo chuyên gia Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn học trẻ Việt Nam, 2018 sẽ là một năm hấp dẫn với người yêu thích quan sát bầu trời, trong đó đặc biệt nhất là hai lần nguyệt thực toàn phần.
Khoảnh khắc thú vị Mặt trời nằm ngay đường chân trời Trái đất
Đừng bỏ lỡ cơ hội chiêm ngưỡng khoảnh khắc hiếm gặp giữa Mặt trời và Trái đất này. Khoảnh khắc hiếm gặp khi mặt trời nằm gọn trên đường chân trời, tỏa sáng hoàn hảo, lung linh nhất.
Kỳ thú cụm sao hình cầu mới trong thiên hà Milky Way
Tiến sĩ Denilso Camargo của Colégio Militar de Porto Alegre, Brazil phát hiện năm cụm sao cầu mới trong thiên hà Milky Way, được xem là chứa hàng trăm nghìn hoặc có thể là một triệu ngôi sao.
Vì sao nhìn sao Hỏa như đang chuyển động lùi?
Trong năm 2018 này, chuyển động nghịch của sao Hỏa bắt đầu vào ngày 28/6 và theo hướng Tây sang Đông trên bầu trời mà chúng ta nhìn thấy.
MIT chế tạo súng bắn tơ để di chuyển trong không gian phi trọng lực
Các nhà du hành vũ trụ sẽ sử dụng một súng bắn tơ lấy cảm hứng từ loài nhện để kéo cơ thể từ điểm này sang điểm khác
Kỳ bí loạt ngọn núi mới trên sao Diêm Vương được xác định
Ngày 12/7/2018, tàu vũ trụ New Horizon có dịp khám sát qua bề mặt sao Diêm vương và công bố nhiều thông tin thú vị mới.
