Tục ướp xác của người Ai Cập cổ đại có từ bao giờ?
Trước khi người Ai Cập cổ đại có tục ướp xác người chết thì sa mạc đã làm việc đó thay họ một cách tự nhiên.
Có lẽ cách đối xử với người chết của người Ai Cập là nổi tiếng nhất trên thế giới, từ việc xây dựng những kim tự tháp khổng lồ đến việc lấp đầy các ngôi mộ dưới lòng đất bằng những kho báu và hiện vật xa hoa. Ngoài ra, cách họ ướp xác để bảo quản thi thể những người mới chết cũng vô cùng độc đáo.
Quan tài chứa xác ướp của một nhà buôn cách đây 2.500 năm, được tìm thấy ở Giza, Ai Cập vào năm 2005. Ngôi mộ này có niên đại vào triều đại thứ 26, nhưng đây có phải là bằng chứng lâu đời nhất của tục ướp xác ở Ai Cập không? (Ảnh: Getty).
Tuy nhiên, người Ai Cập cổ đại bắt đầu ướp xác chết từ khi nào? Theo nhà nghiên cứu Stephen Buckley ở Trường đại học York, Anh, thì bằng chứng khoa học rõ ràng cho thấy nguồn gốc của tục ướp xác của người Ai Cập đã có từ khoảng năm 4.300 trước Công nguyên.
Bằng chứng này là những vật liệu bọc xác ướp 6.300 năm tuổi được tìm thấy ở một nghĩa trang Ai Cập cổ đại tại Mostagedda, cách thủ đô Cairo khoảng 320km về phía Nam. Đầu thế kỷ XX, những ngôi mộ ở đây đã được khai quật và đồ bọc xác được đưa về Anh và hiện đang được lưu trữ trong Bảo tàng Bolton.
Nhóm nghiên cứu do nhà khoa học Buckley phụ trách đã xét nghiệm những vật liệu bọc xác này và phát hiện ra rằng chúng chứa các loại nhựa chuyên dùng để ướp xác. Kết quả xét nghiệm cũng cho thấy các loại nhựa này được làm từ nhiều thành phần khác nhau như dầu thực vật, mỡ động vật, sáp ong và nhựa cây. Những thời kỳ sau này, người Ai Cập cổ đại cũng dùng các loại nhựa tương tự để ướp xác.
Xét theo bối cảnh thời gian 4.300 năm trước Công nguyên, lúc đó là khoảng 1.000 năm trước khi người Ai Cập phát triển chữ tượng hình và khoảng 1.500 năm trước khi họ bắt đầu xây các kim tự tháp. Đó cũng là thời điểm 1.000 năm trước khi Ai Cập được thống nhất dưới quyền cai trị của một Pharaoh duy nhất.
Ướp xác tự nhiên
Bằng chứng cổ xưa nhất của việc con người thực hiện các phương pháp ướp xác là khoảng 4.300 năm trước Công nguyên, nhưng người Ai Cập đã lợi dụng thiên nhiên để ướp xác người chết từ trước đó rất lâu.
Theo nhà nghiên cứu Buckley, ướp xác tự nhiên là một quá trình tự phát nhờ tận dụng các điều kiện chôn cất sẵn có, như là chôn trong cát khô và nóng. Tuy nhiên, người Ai Cập không hề cố tình nghĩ ra việc ướp xác người chết.
Giáo sư Ai Cập học Salima Ikram ở Trường đại học Cairo cho biết, có những mẫu vật chứng tỏ xác được ướp từ 5.000 năm trước Công nguyên và có thể trên thực tế còn sớm hơn thế.
Ngay cả sau khi đã hình thành và phát triển tập tục cũng như phương pháp ướp xác, nhiều người Ai Cập vẫn ướp xác theo cách tự nhiên vì họ không đủ điều kiện để ướp xác theo cách nhân tạo. Vì thế các xác chết được vùi trong sa mạc. Cách đơn giản mà đa phần người Ai Cập khi đó làm là đào một hố và vùi xác xuống đó, không có sự chuẩn bị nào khác.
Giáo sư Ikram cho rằng: "chúng ta không biết người Ai Cập cổ đại khi đó nghĩ gì, nhưng dù là bất kỳ ai được chôn trong những ngôi mộ cát đó thì việc ở xa nguồn nước và không bị bọc trong thảm, trong các tấm da hay quan tài khiến cho xác được ướp một cách tự nhiên".
Khi Cơ đốc giáo lan rộng ở Ai Cập, việc tiến hành ướp xác nhân tạo đã giảm dần. Trong khi tôn giáo của người Ai Cập cổ đại nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo quản thi thể cho cuộc sống ở thế giới bên kia thì Cơ đốc giáo lại không coi trọng việc đó. Từ đó, tục ướp xác mai một dần cho đến ngày nay.
Du khách thoải mái đào kim cương miễn phí tại một công viên ở Mỹ
Công viên Crater Of Diamonds là kho báu kim cương hình thành bởi hoạt động địa chất và núi lửa định hình khu vực cách đây khoảng 3 tỷ năm.
Bi kịch của chủng tộc người khổng lồ trên quần đảo Canary
Nằm ngoài khơi bờ biển phía Tây Bắc của châu Phi, Quần đảo Canary là điểm dừng chân của nhiều thủy thủ trước khi vượt Đại Tây Dương.
Các tục lệ giáng sinh kỳ quặc nhất thế giới
Xem phim hoạt hình vịt Donald, trượt patin đến nhà thờ… là những phong tục đón giáng sinh kỳ lạ ở các nước.
Những sự thật ít người biết về sa mạc Sahara
Ngày nay có thể nóng đến kinh hoàng, thì Sahara vẫn từng là cái nôi của sự sống, bao bọc hàng ngàn cư dân cổ đại.
Con đường mòn đáng sợ và nguy hiểm nhất hành tinh đang nằm ở đâu?
Đường mòn được làm bằng ván trên núi Hoa Sơn của Trung Quốc được coi là đường mòn đi bộ đáng sợ và nguy hiểm nhất thế giới.
Top 7 bí mật trong cuộc sống hoàng gia thời Trung cổ phương Tây khiến hậu thế phải bất ngờ
Cuộc sống sinh hoạt hằng ngày của vua chúa, hoàng hậu, công chúa, hoàng tử... cách đây vài trăm năm cũng có nhiều điều không lãng mạn giống trong phim.
