Vệ tinh tìm thấy hẻm núi sâu bên dưới lớp băng dày ở Châu Nam Cực

Một thế giới huyền bí của những hẻm núi bị lộn ngược nằm sâu bên dưới những lớp băng dày của Châu Nam Cực vừa được phát hiện.

Các nhà nghiên cứu vừa tìm thấy một cấu trúc bên trong các lớp băng dày ở Châu Nam Cực, mà từ đó có thể tính toán lại về độ dày của các tầng băng nơi đây cũng như sự ảnh hưởng của chúng đến mực nước biển dâng.

Noel Gourmelen, một nhà nghiên cứu viễn thám từ Đại học Edinburgh, cho biết hẻm núi này nằm trong khu vực lớp băng Dotson ở thềm băng tây Nam Cực. Sự xuất hiện của vùng không gian này khiến 4 tỷ lít nước ngọt từ lục địa Nam Cực tràn ra ngoài Nam Đại Dương.


Ảnh chụp tầng băng Dotson từ vệ tinh Sentinel-1 của ESA. Các nhà nghiên cứu tìm thấy một hẻm núi rộng bên dưới mặt băng này. (Ảnh: Copernicus Sentinel data (2017), A. Hogg/CPOM).

Theo Cơ quan Hàng không Châu Âu (ESA), sự phân chia mạnh mẽ ở các tầng băng đã diễn ra với quy mô lớn và mức độ tồi tệ. Để tìm hiểu rõ, Gourmelen cùng các đồng nghiệp đã sử dụng dữ liệu thu được từ vệ tinh CryoSat và Copernicus Sentinel-1 của ESA để tìm hiểu về thế giới bên dưới thềm băng ở Châu Nam Cực.

Cả hai vệ tinh này đều sử dụng các kỹ thuật radar để đo độ dày và động lực của tầng băng. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu quan sát được và cho thấy ở tầng băng Dotson có một khe nứt rộng 50km, mở rộng về hướng bờ biển Marie Byrd.

“Chúng tôi tìm thấy những sự thay đổi nhỏ về độ cao của nơi này qua dữ liệu của CryoSat và về tốc độ dịch chuyển của băng qua quan sát của vệ tinh Sentinel-1, nhận thấy rằng sự tan chảy không đồng đều, mà tập trung vào một rãnh chạy dài rộng 5km và chạy dài 60km ở bên dưới bề mặt lớp băng”, Gourmelen cho biết.

Hẻm núi bên dưới lớp băng có thể được hình thành bởi dòng nước tương đối ấm của đại dương – khoảng 1 độ C – di chuyển theo chiều kim đồng hồ rồi hướng ngược lên trên, do sự tự quay của hành tinh.


Bề mặt phía trên của tầng băng Dotson, trông có vẻ phẳng mịn nhưng bên dưới là cả không gian trống khổng lồ. (Ảnh: N. Gourmelen).

“Chúng tôi nghĩ rằng mô hình dòng nước ấm đi vào các lớp băng như thế này đã diễn ra được khoảng 25 năm, dựa trên các quan sát từ các vệ tinh cho thấy sự thay đổi ở khu vực này của Châu Nam Cực”, ông cho biết thêm.

Vào thời gian này, dòng nước ấm đã khoét sâu vào bên trong tầng băng ở độ sâu khoảng 200km và có chiều rộng khoảng 15km. Khe rãnh này mở rộng thêm về chiều sâu mỗi năm khoảng 7 mét.

“Khi các rãnh nứt được hình thành ở bên trong, chúng sẽ phát triển rộng thêm thành các khe nứt và lan lên mặt đất, khiến bề mặt bị sụt lún và từ đó sự tan chảy băng ở bề mặt sẽ diễn ra nhanh hơn và tập trung về phía bị lún thấp”, ông cho biết trong bài nghiên cứu.

Sau nghiên cứu này, ông Gourmelen cùng nhóm của mình sẽ mở rộng nghiên cứu sang các phần còn lại của thềm băng phía tây Châu Nam Cực, và xa hơn là những khu vực khác của châu lục này.

TIN CŨ HƠN
Những cái chết đáng sợ nhất thế giới

Những cái chết đáng sợ nhất thế giới

Chết vì đói, chết vì bị ăn thịt, chết vì bị rơi xuống miệng núi lửa... là một trong những kiểu chết gây đau đớn nhất cho con người về cả thân thể lẫn tinh thần.

Đăng ngày: 16/10/2025
Liệu chúng ta có thể nhúng tay vào chảo dầu sôi mà không bị bỏng?

Liệu chúng ta có thể nhúng tay vào chảo dầu sôi mà không bị bỏng?

Nhiều người cho rằng, chỉ những ai có siêu năng lực thì mới có khả năng nhúng tay vào chảo dầu sôi mà không bỏng thôi.

Đăng ngày: 16/10/2025
Sự thú vị của những con số trong toán học ít ai biết tới

Sự thú vị của những con số trong toán học ít ai biết tới

Cùng khám phá những điều thú vị về các con số dưới một góc nhìn hoàn toàn mới để có những khám phá thú vị về toán học và các con số.

Đăng ngày: 16/10/2025
Bằng chứng khoa học cho thấy đầu thai là có thực

Bằng chứng khoa học cho thấy đầu thai là có thực

Trong khi nhiều nhà khoa học cho rằng ý niệm về sự đầu thai chỉ là huyền thoại thì có một số chuyên gia đáng tin cậy tin nó là một hiện tượng có thật.

Đăng ngày: 15/10/2025
10 hiện tượng thiên nhiên hiếm thấy

10 hiện tượng thiên nhiên hiếm thấy

Có những hiện tượng thiên nhiên bạn chưa biết đến, vì ít khi chúng xảy ra hay vì  bạn ở một vị trí địa lý không xảy ra những bất thường.

Đăng ngày: 14/10/2025
Khám phá những điều thú vị về loài chim cánh cụt

Khám phá những điều thú vị về loài chim cánh cụt

Chim cánh cụt cư ngụ chủ yếu ở Nam Cực lạnh giá với nhiệt độ trung bình - 49 độ C

Đăng ngày: 14/10/2025
Quá trình

Quá trình "tịnh thân" thảm khốc của nữ thái giám - nhân vật bí ẩn trong lịch sử Trung Quốc

Với một quốc gia ngay từ thời cổ đại đã luôn có tư tưởng trọng nam khinh nữ, việc đưa những người phụ nữ vào cung để "tịnh thân" làm quan có lẽ là một điều ngoại lệ và khó hiểu.

Đăng ngày: 14/10/2025
Khoa Học News