Vệt khí bí ẩn khổng lồ đang phát triển trong vũ trụ

Các nhà thiên văn vừa phát hiện một vệt khí khổng lồ, rất sáng trôi dạt tự do trong vũ trụ xa xôi, và họ chưa tìm được nguyên nhân khiến nó trở nên sáng như thế.

Đám khí bụi phát sáng này nằm tại trung tâm của một nhóm thiên hà lớn, chúng là một trong những thiên hà đầu tiên được hình thành trong vũ trụ, cách chúng ta 10 tỷ năm ánh sáng.

Vệt khí sáng kia là một trong những thiên thể loại này đầu tiên mà chúng ta phát hiện, nên chúng ta vẫn chưa có nhiều thông tin về nó.

Thiên thể được gọi là Tinh vân Lyman-alpha khổng lồ (hay ELAN), không chỉ là thứ sáng nhất của loại thiên thể này, mà còn là một trong những loại thiên thể sáng nhất trong vũ trụ. Độ sáng của nó tương đương Tinh vân Slug, một tinh vân trải rộng 2 triệu năm ánh sáng xuyên qua các thiên hà.

"Nó cực kỳ sáng, và có thể nó sẽ to lớn hơn cả tinh vân Slug, nhưng chúng ta vẫn chưa thấy được gì nhiều về nó, ngoài vệt sáng lờ mờ. Nó là một hiện tượng kỳ lạ, khi có thể phát sáng một cách tràn đầy năng lượng mà không có nguồn cấp sáng rõ ràng", J. Xavier Prochaska, thành viên của nhóm nghiên cứu, từ Đại học California, cho biết.

Chỉ có một vài ELAN được phát hiện từ trước đến nay, khí bụi bên trong nó được cho là có sự gắn kết với các thiên hà gần đó lại với nhau, tạo thành một mạng lưới khổng lồ trong vũ trụ.

Những ELAN có lẽ là nguồn cấp năng lượng cho những hiện tượng cần bức xạ cao trong vũ trụ, như các quasar, sự tạo sao mới hay những vụ nổ siêu tân tinh. Tuy vậy, chúng ta vẫn chưa tìm thấy một sự kiện nào như thế, ngoài vụ nổ tạo thành tinh vân MAMMOTH-1 được phát hiện gần đây.

Những gì chúng ta biết là thứ ánh sáng phát ra từ nó có cùng bước sóng tương tự với ánh sáng được hấp thụ và phát ra bởi các phân tử hydro khi bị nguội đi – hay được gọi là bức xạ Lyman-alpha – nhưng chúng ta vẫn chưa biết rõ cách khiến chúng trở nên nóng hơn.

Các nhà khoa học dự đoán rằng, những hố đen siêu khổng lồ nuốt vật chất trong thiên hà và tạo thành những ELAN to lớn.

Vệt khí bí ẩn khổng lồ đang phát triển trong vũ trụ
Một đám khí bụi bí ẩn, rất to lớn và rất sáng, vừa được tìm thấy trong vũ trụ. (Ảnh: Astrophysical Journal).

Tinh vân MAMMOTH-1 được tìm thấy bởi một cuộc khảo sát được gọi là Dự án Lập bản đồ Những thiên thể siêu khổng lồ được tạo ra bởi khí hydro (Mapping the Most Massive Overdensities Through Hydrogen - MAMMOTH). Dự án này cũng tìm kiếm những các tinh vân Slug từ năm 2014.

Những nhóm thiên hà trẻ rất rộng lớn, chứa đựng các thiên hà với mật độ cao đến bất thường chỉ trong một diện tích 50 triệu năm ánh sáng, tất cả được ràng buộc với nhau bằng lực hấp dẫn.

Những hình ảnh quan sát về các thiên hà này cho thấy chúng đã phát triển to lớn, vì các kính viễn vọng hiện đại nhất của con người cũng chỉ mới quan sát được vào 3 tỷ năm sau khi Vụ nổ lớn diễn ra.

Một số giả thuyết đã được đưa ra nhằm giải thích tại sao tinh vân MAMMOTH-1 nằm ở trung tâm các nhóm thiên hà trẻ khổng lồ lại trở nên rất sáng, những đám khí bụi này có khả năng cao chuyển động quanh một lõi thiên hà đang hoạt động, phóng ra lượng bức xạ lớn.

Những lõi thiên hà thế này được gọi là các AGN. Chúng là một vùng nhỏ nằm tại tâm thiên hà, có độ sáng cao hơn so với những lõi thiên hà thông thường. Nhóm nghiên cứu giải thích, các AGN được cung cấp năng lượng từ một hố đen siêu khổng lồ luôn nuốt mọi vật chất ở tâm thiên hà, khiến chúng trở nên vô cùng sáng.

Bức xạ phát ra từ các AGN có cường độ rất cao, được ion hóa bởi hydro trong không gian xung quanh nó, và điều này có thể gợi ý về sự tạo thành các ELAN, liên hệ đến những bức xạ Lyman-alpha siêu sáng.

Các quasar, hay chuẩn tinh, là những thiên thể sáng nhất trong vũ trụ. Chúng được cho là có những AGN sáng nhất được nhìn thấy. Tinh vân MAMMOTH-1 có thể sáng hơn nhưng vì chúng ta vẫn chưa biết nó được liên kết với một thứ gì, nên chúng ta chưa xác định chắc chắn được về nó.

"Chúng tôi không tìm thấy được thứ gì qua ánh sáng bước sóng khả kiến (mắt thường nhìn được), bởi vì có rất nhiều bụi khí nằm phía trước che chắn tầm nhìn của chúng ta. Chúng tôi sẽ tiếp tục quan sát chúng qua các bước sóng khác nhau", Prochaska cho biết.

Nhóm nghiên cứu cũng đã tìm thấy những quasar đơn lẻ trôi dạt trong vũ trụ ở khoảng cách 10 tỷ năm ánh sáng so với Trái Đất. Và các ELAN vẫn còn là một bí ẩn rất lớn trong vũ trụ đối với chúng ta.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Du khách lên Mặt Trăng đối mặt nguy cơ sức khỏe khó lường

Du khách lên Mặt Trăng đối mặt nguy cơ sức khỏe khó lường

Không ngừng nôn mửa, mặt sưng húp và thường xuyên có nhu cầu đi tiểu là những nguy cơ đe dọa sức khỏe mà du khách trên hành trình bay lên Mặt Trăng có thể phải đối mặt.

Đăng ngày: 04/03/2017
Tái tạo khí quyển cho sao Hỏa để đổ bộ

Tái tạo khí quyển cho sao Hỏa để đổ bộ

Các nhà khoa học NASA đã đề xuất một ý tưởng khá điên rồ là tạo ra một từ trường quanh sao Hỏa để bảo vệ hành tinh đỏ khỏi những trận gió mặt trời đồng thời tạo cơ hội để chúng ta thám hiểm hành tinh này lâu hơn.

Đăng ngày: 04/03/2017
Những hiện tượng thiên văn kỳ thú không nên bỏ lỡ trong tháng 3/2017

Những hiện tượng thiên văn kỳ thú không nên bỏ lỡ trong tháng 3/2017

Tháng 3 là tháng thú vị với những ai yêu thiên văn học. Trong tháng 3, hàng loạt hiện tượng thiên văn đáng chú ý như Mặt Trăng giao hội Sao Hỏa, Mặt trăng che khuất sao Aldebaran,... sẽ diễn ra và bạn không nên bỏ lỡ.

Đăng ngày: 04/03/2017
Tên lửa plasma là gì và tại sao với nó ta có thể du hành liên hành tinh?

Tên lửa plasma là gì và tại sao với nó ta có thể du hành liên hành tinh?

Đâu sẽ là công nghệ giúp con người du hành Hệ Mặt trời và rộng hơn, du hành ra biên giới ngoài kia của Vũ trụ?

Đăng ngày: 03/03/2017
Phát hiện một hành tinh đang hình thành quanh hai ngôi sao

Phát hiện một hành tinh đang hình thành quanh hai ngôi sao

Các nhà thiên văn vừa tìm thấy bằng chứng cho thấy những mảnh vỡ thiên thạch quay quanh hai ngôi sao, đây là dấu hiệu rằng một hành tinh đang sắp được hình thành.

Đăng ngày: 03/03/2017
Mỹ sẽ đưa phi hành gia hạ cánh an toàn lên Mặt trăng và sao Hỏa

Mỹ sẽ đưa phi hành gia hạ cánh an toàn lên Mặt trăng và sao Hỏa

Trong bài phát biểu trước Quốc hội Hoa Kỳ, Tổng thống tân cử Donald Trump cho biết Mỹ sẽ thực hiện đưa phi hành gia hạ cánh an toàn lên Mặt Trăng và Sao Hỏa trong thập niên 2020.

Đăng ngày: 03/03/2017
Tìm thấy ngọn núi lửa Elysium hình cá đuối trên sao Hỏa

Tìm thấy ngọn núi lửa Elysium hình cá đuối trên sao Hỏa

Núi lửa Elysium hình cá đuối trên sao Hỏa khiến giới khoa học sửng sốt với tạo hình địa chất độc đáo.

Đăng ngày: 02/03/2017
Tiêu điểm
Khoa Học News