Vì sao chim hoàng yến thường được mang vào bên trong các mỏ than?

Trước khi có sự ra đời của các cảm biến điện tử, chim hoàng yến thường được các công nhân mang theo bên mình khi tiến vào mỏ than.

Chim hoàng yến đã từng được sử dụng phổ biến trong các mỏ than như một hệ thống cảnh báo sớm về rò rỉ khí nguy hiểm. Những con chim sẽ được công nhân mang theo bên mình khi đào mỏ. Nếu chúng có dấu hiệu suy giảm sức khỏe hoặc chết, điều đó sẽ đồng nghĩa với việc trong mỏ đang có khí độc hại và họ sẽ phải sơ tán ra bên ngoài ngay lập tức.


Nếu một con chim hoàng yến được đưa xuống mỏ than có các dấu hiệu bất thường như kích động, bất tỉnh, thợ mỏ sẽ đặt nó vào bên trong thiết bị này, đóng cửa lại và vặn một van ở cuối bình oxy đen, sau đó những con chim hoàng yến sẽ dần dần khỏe mạnh trở lại.

Theo Forbes, việc sử dụng chim hoàng yến trong các mỏ than bắt đầu từ đầu thế kỷ 20, khi chúng ta biết được rằng, loài chim này nhạy cảm hơn con người gấp nhiều lần khi tiếp xúc với các khí độc hại như carbon monoxide.

Những người thợ mỏ bắt đầu mang theo những con chim bên mình, và chúng nhanh chóng trở thành "tấm bùa hộ mệnh" cho các thợ mỏ - khi chim hoàng yến có những dấu hiệu bất thường, những người thợ mỏ sẽ ngay lập tức sơ tán để bảo toàn tính mạng.

Sau khi ra được bên ngoài, nếu con chim hoàng yến đó vẫn chưa chết, những người khai thác mỏ sẽ sử dụng một thiết bị đặc biệt gọi là "máy hồi sức chim hoàng yến" để cứu chúng.

Đó là một thiết bị cầm tay nhỏ gọn có cửa hình tròn và kín để ngăn chim hoàng yến trốn thoát. Nếu con chim có dấu hiệu ngộ độc khí carbon monoxide, cửa sẽ được đóng lại và oxy từ bình chứa phía trên sẽ được xả vào bên trong để hồi sinh con chim.


Trong thế kỷ 20, những người thợ mỏ đã mách nhau việc đưa chim hoàng yến vào các mỏ than. Lý do cho điều này rất đơn giản: loài chim nhạy cảm với khí độc hơn con người. Vì vậy, trong trường hợp có gì đó không ổn trong mỏ, những người thợ mỏ sẽ biết ngay lập tức bằng phản ứng của con chim.

Việc sử dụng chim hoàng yến trong các mỏ than diễn ra phổ biến cho đến cuối thế kỷ 20, khi những tiến bộ công nghệ giúp phát hiện rò rỉ khí bằng cảm biến điện tử ra đời.

Đến năm 1986, việc sử dụng chim hoàng yến trong các mỏ than ở Anh gần như đã trở nên lỗi thời, và chỉ còn khoảng 200 con được đưa vào mỏ trong khoảng thời gian này.

Mặc dù thực tế là các máy dò kỹ thuật số dần nên rẻ hơn và hiệu quả hơn trong việc phát hiện rò rỉ khí gas, nhưng một số thợ mỏ vẫn cảm thấy rằng những chú chim mang lại cảm giác đáng tin cậy và thoải mái hơn các thiết bị công nghệ.

Một bài báo năm 1986 viết rằng: "Chúng đã ăn sâu vào văn hóa của những người thợ mỏ, họ thường huýt sáo với những con chim hoàng yến và dỗ dành chúng khi chúng làm việc, coi chúng như thú cưng".


Nếu phát hiện các loại khí độc, chim hoàng yến sẽ ngừng hót, báo hiệu cho những người thợ mỏ rời khỏi đường hầm ngay lập tức. Nếu gặp phải nồng độ cao, chim hoàng yến có thể thiệt mạng. Ngày nay thành ngữ "canary in a coal mine" (chim hoàng yến trong mỏ than) còn dùng để chỉ những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm.

Mặc dù việc sử dụng chim hoàng yến trong các mỏ than ngày nay đã không còn phổ biến, nhưng vào thời điểm đó, nó được coi là một biện pháp phòng ngừa cần thiết để bảo vệ tính mạng của những người thợ mỏ.

Điều đáng chú ý là việc sử dụng chim hoàng yến trong các mỏ than hiện đã bị cấm ở hầu hết các quốc gia và thay vào đó, các cảm biến điện tử được sử dụng để phát hiện các loại khí nguy hiểm.

Chim hoàng yến có tên khoa học là Serinus canaria domestica, tên tiếng Anh thường gọi là canary. Đây là loài chim được con người thuần hóa từ loài hoang dã, có nguồn gốc tại quần đảo Canary.

Chúng được phát hiện lần đầu là vào thế kỷ 17, khi mà một toán thủy thủ người Tây Ban Nha đi chinh phục các quần đảo xung quanh đảo Canary.

Những chú chim hoàng yến đầu tiên đã theo chân những người thủy thủ đó đến đất liền và được bán trong các cửa hàng thú cảnh. Nhờ đó mà chúng được nhiều người biết đến và ưa chuộng như hiện nay.

Các thợ mỏ ở các nước phương Tây trước kia có thói quen mang một lồng chim hoàng yến (canary) xuống hầm mỏ. Khi lượng khí độc trong hầm vượt quá nồng độ an toàn thì con chim hoàng yến sẽ chết trước, giúp thợ mỏ nhận ra nguy hiểm và kịp thời rút ra khỏi hầm. Theo đó câu thành ngữ "chim hoàng yến trong mỏ than" cũng được ra đời, dùng để chỉ các dấu hiệu cảnh báo sớm về những mối nguy hiểm tiềm ẩn nào đó đang ở phía trước.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Vì sao vua Charles III không bao giờ ăn trưa?

Vì sao vua Charles III không bao giờ ăn trưa?

Với lịch trình làm việc dày đặc, Vua Charles III thường làm việc xuyên trưa và chỉ ăn thực phẩm hữu cơ, uống rượu có chừng mực.

Đăng ngày: 28/05/2025
Vì sao cửa sổ máy bay có hình bầu dục chứ không phải hình vuông hay chữ nhật?

Vì sao cửa sổ máy bay có hình bầu dục chứ không phải hình vuông hay chữ nhật?

Trong ngành công nghiệp hàng không thuở sơ khai, cửa sổ máy bay đều có thiết kế hình vuông.

Đăng ngày: 27/05/2025
Vì sao các nước Bắc Âu hạnh phúc vô đối?

Vì sao các nước Bắc Âu hạnh phúc vô đối?

Báo cáo Hạnh phúc thế giới do Mạng lưới Giải pháp phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc công bố gần đây đánh giá cao các nước Bắc Âu với chất sống cao, chính quyền chặt chẽ và cơ sở hạ tầng tốt.

Đăng ngày: 23/05/2025
Tại sao Trung Quốc được mệnh danh là

Tại sao Trung Quốc được mệnh danh là "thần đèn" trong việc di chuyển các tòa nhà hàng nghìn tấn?

Phương pháp di dời tổng thể các tòa nhà thực tế không được sinh ta tại Trung Quốc, thế nhưng cứ nhắc đến công việc này thì hầu như ai cũng nghĩ tới Trung Quốc đầu tiên.

Đăng ngày: 21/05/2025
Vì sao trên Trái đất tồn tại sự sống còn nhiều hành tinh khác thì không?

Vì sao trên Trái đất tồn tại sự sống còn nhiều hành tinh khác thì không?

Sự tồn tại của Trái đất giống như "trúng số" do vô vàn sự trùng hợp ngẫu nhiên cùng xảy ra một lúc.

Đăng ngày: 19/05/2025
Tại sao con người không thể mang thai lâu hơn 9 tháng?

Tại sao con người không thể mang thai lâu hơn 9 tháng?

Vấn đề là cơ thể con người chưa thể tiến hóa kịp để có thể chứa một bào thai lớn hơn 9 tháng.

Đăng ngày: 18/05/2025
Vì sao gà tây là món truyền thống của lễ Tạ Ơn?

Vì sao gà tây là món truyền thống của lễ Tạ Ơn?

Hình ảnh một con gà tây quay vàng ruộm trên bàn ăn đã trở thành biểu tượng của lễ Tạ Ơn. Đằng sau món ăn này là những câu chuyện thú vị.

Đăng ngày: 18/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News