Vì sao tiếng nước chảy giúp chúng ta ngủ ngon hơn?
Tiếng sóng biển vỗ, tiếng suối rì rào, tiếng mưa tí tách - nhiều người nói rằng những âm thanh này của nước giúp họ chìm vào giấc ngủ dễ dàng. Tại sao lại như vậy?
Một phần câu trả lời nằm ở cách bộ não của chúng ta giải thích những tiếng ồn mà chúng ta nghe thấy [cả khi thức và trong đêm khuya] là mang tính đe dọa hay không.
"Những tiếng động này là âm thanh không mang tính đe dọa, đó là lý do tại sao chúng có tác dụng trấn an con người", Phó Giáo sư Orfeu Buxton chuyên ngành sức khỏe tại Đại học bang Pennsylvania (Mỹ) cho biết, "Chúng như đang nói với ta rằng: Đừng lo lắng! Đừng lo lắng!".
Những tiếng ồn lớn hơn có xu hướng khiến chúng ta khó ngủ hơn. Song, có lẽ điều quan trọng hơn cả mức âm lượng ở đây là đặc tính của âm thanh (nói cách khác, âm thanh đó có kích hoạt hệ thống cảnh giác mối đe dọa của não bộ và đánh thức chúng ta khỏi giấc ngủ hay không).
Những âm thanh không mang tính đe dọa sẽ giúp trấn an con người.
"Thể loại tiếng ồn sẽ là yếu tố quyết định liệu bạn có tỉnh dậy hay không, bởi thông tin về tiếng ồn được não bộ chúng ta xử lý theo cách khác nhau" - Ông Buxton cho hay.
Ví dụ, mặc dù âm thanh của sóng vỗ có thể thay đổi lên xuống về âm lượng nhưng nó vẫn trái ngược hoàn toàn với một tiếng hét hoặc một chiếc chuông điện thoại đột ngột xuyên qua khoảng không im lặng rồi đạt đến âm lượng cao nhất gần như ngay lập tức.
"Trong trường hợp của tiếng la hét, đó không gọi là "tiếng ồn" thông thường nữa, mà chuyển trực tiếp sang âm thanh có âm vực cao" - Ông Buxton cho hay.
Theo một nghiên cứu của Giáo sư Buxton tại bệnh viện, ngay cả ở âm lượng thấp khoảng 40 decibel - về cơ bản như một tiếng thì thầm - thì tiếng báo động từ thiết bị của bệnh viện cũng đánh thức những người tham gia nghiên cứu khỏi giấc ngủ (dù đó là giấc ngủ nông hay sâu).
Con người chúng ta, về mặt sinh học, có vẻ như được lập trình để phản ứng với những tiếng ồn bất ngờ vì chúng có thể báo hiệu một tin rất xấu.
"Chúng ta là động vật có vú, nhưng là động vật linh trưởng", ông Buxton nói, "các loài linh trưởng sẽ cảnh báo đồng loại của chúng về các mối đe dọa". Trong trường hợp người nguyên thủy sống thành từng nhóm nhỏ trước đây, "một tiếng hét có thể bao hiệu ai đó trong bộ tộc đang bị ăn thịt".
Theo ông Buxton, một lý do khác khiến âm thanh của nước khiến chúng ta dễ ngủ đó là: Những tiếng ồn không mang tính đe dọa, khi ở mức âm lượng tương đối lớn, có thể át đi những âm thanh làm kích hoạt hệ thống cảnh giác mối đe dọa trong não bộ.
"Nó có thể giúp trấn áp những âm thanh khác mà bạn không kiểm soát được, ví dụ như khi ai đó đang xả nước ở khu vực khác trong ngôi nhà, hoặc khi có taxi, xe cộ bên ngoài..." - Ông Buxton cho hay.
Tất cả những điều đó khiến chúng ta cảm thấy dễ hiểu khi các cách hỗ trợ giấc ngủ sử dụng tiếng nước chảy đã trở nên phổ biến trong nhiều thập kỷ qua, trên các phương tiện khác nhau, từ băng cassette cho tới MP3, và các ứng dụng dành cho thiết bị di động ngày nay.
Tuy nhiên, dựa trên kết quả nghiên cứu của mình và các nghiên cứu khác, Giáo sư Buxton cũng cảnh báo việc phụ thuộc quá nhiều vào thiết bị di động.
"Điện thoại khó có thể bảo vệ sự riêng tư và yên tĩnh của bạn", ông Buxton nói, "Bạn có thể nghĩ rằng mình đã tắt hết thông báo, mọi tiếng báo tin nhắn và cập nhật, tuy nhiên, nếu như điện thoại của bạn không được tắt hẳn, bạn vẫn có khả năng bị gián đoạn ngoài ý muốn".
Cũng có một số người cho biết họ có cảm giác cần đi vệ sinh khi nghe tiếng nước chảy. Giáo sư Buxton cho biết, ngoại trừ trường hợp trên, bạn nên tiếp tục thưởng thức giai điệu nhẹ nhàng của nước để đi sâu vào trong giấc ngủ.
Tại sao ngỗng có thể canh nhà thay chó?
Ở châu Âu, châu Phi và Tây Á thì ngỗng nhà được thuần hóa từ ngỗng xám còn ở Đông Á là giống ngỗng thiên nga.
Tại sao mèo thường làm động tác nhào bột?
Chưa có câu trả lời chính xác tại sao mèo thường làm động tác như nhào bột trên các bề mặt mềm mại, nhưng có thể điều này xuất phát từ bản năng, có thể chúng đang đánh dấu lãnh thổ, đang tạo ra một nơi thoải mái để ngủ, hoặc cũng có thể đang thể hiện tình cảm.
Tại sao nước biển lại mặn?
Tất cả nước trên hành tinh của chúng ta, kể cả nước mưa, đều chứa những hợp chất hóa học mà các nhà khoa học gọi là "muối".
Tại sao gấu nước sống hàng thập kỷ không cần nước?
Nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Tokyo phát hiện một protein giúp gấu nước sống sót qua nhiều năm trong môi trường không có nước.
Vì sao người Mỹ sử dụng đơn vị nhiệt độ F thay vì độ C?
Thang đo Fahrenheit được nhà khoa học người Đức Daniel Gabriel Fahrenheit tạo ra vào năm 1724.
Lý giải “tướng phu thê” theo góc độ khoa học: Vì sao nhiều người yêu nhau trông giống nhau một cách kỳ lạ?
Theo quan niệm dân gian, những cặp vợ chồng chung sống với nhau sẽ có tướng phu thê tức là có những điểm tương đồng trên khuôn mặt. Vậy tướng phu thê có thật hay không và tại sao lại các cặp vợ chồng lại có tướng phu thê?
