Viêm tụy cấp nguy hiểm tính mạng thế nào?

Bệnh nhân viêm tụy cấp thể hoại tử xuất huyết tỷ lệ tử vong trên 90%, thường gặp ở người có sỏi mật, uống rượu bia, tăng mỡ máu.

Bác sĩ Lê Hữu Phước, Phó Khoa Gan Mật Tụy, Bệnh viện Bình Dân (TP HCM) cho biết tuyến tụy vừa có chức năng nội tiết, tiết hormone insulin và glucagon để giữ ổn định lượng đường trong máu, vừa là cơ quan ngoại tiết, tiết ra các men tiêu hóa thức ăn. Tình trạng viêm tụy xảy ra khi các men này hoạt hóa trước khi được đổ vào ruột non. Lúc này men tụy sẽ tấn công chính tuyến tụy, gây tổn thương, viêm hoại tử và có thể đe dọa tính mạng người bệnh.

"Viêm tụy cấp là một cấp cứu cần được can thiệp kịp thời để tránh viêm phúc mạc, sốc nhiễm trùng và lan sang các bộ phận khác", bác sĩ Phước chia sẻ. Chất độc cũng có thể đi vào máu gây hạ huyết áp, nhiễm trùng huyết, tổn thương các cơ quan bên ngoài ổ bụng.

Viêm tụy cấp có ba nguyên nhân chính là do sỏi mật, do bia rượu và tăng mỡ máu. Viêm tụy cũng có thể xuất hiện do dùng thuốc, bệnh lý tự miễn, nhiễm trùng, chấn thương, rối loạn chuyển hóa và tổn thương tụy sau phẫu thuật ổ bụng...

Bia rượu là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy cấp. (Ảnh: andersfogh).

Tiến sĩ Hồ Tấn Phát, Trưởng Khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, bệnh gồm ba thể là viêm tuỵ phù nề, viêm tuỵ xuất huyết và viêm tuỵ hoại tử xuất huyết. Khoảng 80% trường hợp mắc bệnh ở thể nhẹ, khoảng 20% diễn tiến nặng. Khi đã hoại tử xuất huyết, suy các cơ quan, tỷ lệ tử vong đến 80-90%.

Triệu chứng chính của viêm tụy cấp là đau bụng, nôn ói, thường xảy ra đột ngột, dễ nhầm lẫn với đau dạ dày. Điều trị chủ yếu là bảo tồn, để bệnh nhân nghỉ ngơi, truyền dịch, không cho ăn uống vì ăn sẽ làm kích thích tuyến tuỵ bài tiết, gây nguy hiểm. Bên cạnh đó để giảm áp ổ bụng, giảm áp tụy, các bác sĩ sẽ đặt ống thông dạ dày vào dạ dày giúp dẫn lưu dịch, chất ứ đọng ra ngoài.

Trường hợp nặng khi điều trị, hồi sức không đáp ứng, bệnh nhân cần phẫu thuật cắt lọc hoại tử. Bệnh thường diễn tiến nhanh, phức tạp, dễ suy các cơ quan khác làm tăng tỷ lệ tử vong. Hiện nay số bệnh nhân viêm tụy cấp được cứu sống nhiều hơn nhờ những kỹ thuật hồi sức, lọc máu hiện đại.

Viêm tụy cấp thường xảy ra cao điểm vào mùa Tết khi mọi người sử dụng bia rượu nhiều. Có nhiều trường hợp tái phát viêm tụy cấp do ăn quá nhiều dầu mỡ, đạm, uống rượu bia. Người bị viêm tụy phải tiết chế trong dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt. Viêm tụy mạn tính hiện vẫn chưa thể điều trị triệt để và diễn tiến ngày càng nặng thêm.

Nếu có triệu chứng đau bụng cấp sau khi uống rượu bia, người bệnh cần đến cơ sở y tế để khám và điều trị sớm.

Để phòng ngừa viêm tụy cấp cũng như hạn chế các biến chứng, cần hạn chế bia rượu, tẩy giun định kỳ, ngăn chặn bệnh lý đường mật do giun, điều trị các bệnh lý có nguy cơ gây viêm tụy cấp. Nhập viện ngay khi có biểu hiện nghi ngờ bị viêm tụy cấp.

• Viêm tuỵ cấp: Triệu chứng, phương pháp điều trị và cách phòng tránh