Vụ phun trào núi lửa mạnh nhất trong hơn 100 năm
Vụ phun trào núi lửa dưới biển ở Tonga năm 2022 tạo ra siêu sóng thần và giải phóng năng lượng tương đương 20 triệu tấn thuốc nổ TNT.
Mô phỏng sự lan rộng của sóng thần tại Tonga. (Video: Steven N. Ward/Đại học California Santa Cruz).
Theo nghiên cứu mới của nhóm nhà khoa học tại Trường Khoa học Trái Đất, Khí quyển và Biển Rosenstiel thuộc Đại học Miami và Tổ chức Khaled bin Sultan Living Oceans (KSLOF), vụ phun trào núi lửa dưới biển ở Tonga năm 2022 mạnh hơn vụ nổ hạt nhân lớn nhất của Mỹ, Phys hôm 15/4 đưa tin. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Science Advances.
Quá trình phun trào của núi lửa Hunga Tonga-Hunga Ha'apai (HTHH) giải phóng năng lượng tương đương 20 triệu tấn thuốc nổ TNT trong 5 vụ nổ, vụ mạnh nhất là 15 triệu tấn. Mức độ này vẫn xếp sau Tsar Bomba, quả bom hạt nhân lớn nhất từng được thử nghiệm, nhưng vượt xa quả bom hạt nhân lớn nhất của Mỹ - B83 với sức mạnh tương đương 1,2 triệu tấn thuốc nổ TNT. Thảm họa năm 2022 cũng mạnh hơn vụ phun trào núi lửa Pinatubo năm 1991, giữ kỷ lục là vụ phun trào núi lửa lớn nhất kể từ năm 1912.
Vụ phun trào bùng nổ của HTHH năm 2022 đã tạo ra siêu sóng thần với những con sóng cao tới 45 m dọc theo bờ biển đảo Tofua và sóng cao 17m tại Tongatapu - đảo đông dân nhất của Tonga.
Trong nghiên cứu mới, nhóm chuyên gia sử dụng kết hợp hình ảnh vệ tinh, bản đồ drone, những quan sát thực địa do các nhà khoa học tại Đại học Auckland thu thập và dữ liệu từ Chương trình Thám hiểm Rạn san hô Toàn cầu của (KSLOF) để tạo nên bản mô phỏng sóng thần ở Tonga. Kết quả cho thấy địa hình phức tạp của khu vực đóng vai trò như một chiếc bẫy sóng tốc độ thấp, tạo ra đợt sóng thần kéo dài hơn một tiếng với những con sóng cao tới 85 m khoảng một phút sau vụ nổ ban đầu.
Vụ phun trào núi lửa này giải phóng năng lượng tương đương 20 triệu tấn thuốc nổ TNT.
Vụ phun trào núi lửa ngầm HTHH có thể so sánh với vụ phun trào Krakatau năm 1883 khiến hơn 36.000 người thiệt mạng. "Dù có quy mô lớn và thời gian kéo dài, siêu sóng thần HTHH lấy đi rất ít mạng sống. Theo chúng tôi, những yếu tố chính dẫn đến điều này là địa điểm khác lạ, Covid-19 hoành hành (khiến lượng khách du lịch giảm), các cuộc diễn tập sơ tán và các nỗ lực nâng cao nhận thức tăng lên ở Tonga trong những năm trước vụ phun trào", giáo sư Sam Purkis, chủ tịch Khoa Khoa học Địa chất Biển thuộc Trường Rosenstiel, giải thích.
Bản mô phỏng cũng chỉ ra, vị trí điểm phun trào so với các trung tâm đô thị góp phần làm giảm hậu quả. Chỉ 6 trường hợp tử vong trực tiếp được xác nhận từ thảm họa HTHH.
"Sự kiện năm 2022 có thể là một cuộc thoát nạn may mắn, nhưng các núi lửa ngầm khác có khả năng tạo ra những đợt sóng thần trong tương lai với quy mô tương tự", Purkis cho biết.
"Vụ phun trào mang lại nhiều bài học quan trọng liên quan đến những đợt sóng thần, cả trong quá khứ lẫn tương lai, tại Tonga cũng như các nơi khác. Vụ phun trào là 'phòng thí nghiệm tự nhiên' tuyệt vời để kiểm tra các giả thuyết và mô hình có thể triển khai ở những nơi khác, giúp chuẩn bị tốt hơn cho các thảm họa trong tương lai, hiểu rõ hơn về những vụ phun trào và sóng thần tương tự", ông nói thêm.
Thời gian thực sự có thể quay ngược hay không?
Chúng ta luôn mong muốn có thể quay ngược thời gian để sữa chữa một lỗi lầm, để trải nghiệm lại những kỷ niệm xưa.
Nghiên cứu sốc: Có thể làm thời gian ngừng lại
Theo các nhà nghiên cứu, thời gian có thể dừng lại được. Tiết lộ này đã gây ra nhiều kinh ngạc đồng thời mang đến niềm hi vọng cho con người với mong ước du hành thời gian vào một lúc nào đó sẽ trở thành hiện thực.
Con người bé nhỏ như thế nào trong vũ trụ?
Trái Đất có gần 8 tỷ người, mỗi người trong số chúng ta chỉ là một chấm nhỏ bé vô nghĩa. Giờ hãy nhìn rộng và thấy chúng ta nhỏ bé như thế nào trong vũ trụ.
Lò than cháy suốt 300 năm, mỗi năm "đốt nhẹ" 1 tỷ NDT nhưng Trung Quốc vẫn lực bất tòng tâm!
Lò than này được ví như "Hỏa Diệm Sơn" phiên bản đời thực, và tất nhiên lửa không phải do lò bát quái gây ra.
Cặp sinh đôi kỳ lạ nhất thế giới: Chào đời giống y đúc, ngoại hình lúc trưởng thành gây bất ngờ
Là chị em sinh đôi vốn đã đặc biệt nhưng sự khác biệt về chiều cao giữa cặp song sinh Nhật Bản này càng khiến họ trở nên khác lạ hơn.
14 điều có thể bạn chưa biết về vũ trụ
Nếu con người không mặc đồ bảo hộ trong vũ trụ, nước trong miệng, mắt và các mô mềm sẽ bay hơi tức thời, còn da bỏng nặng do tiếp xúc với bức xạ từ mặt trời hoặc ngôi sao khác.
