Bất ngờ với những tác dụng của quả bứa

Không phải là một loại trái cây phổ biến, thậm chí nhiều người ở Quảng Ninh không biết đến quả bứa. Tuy nhiên, loại cây này lại có rất nhiều công dụng và cực kỳ an toàn khi sử dụng.

Quả bứa là quả gì?

Quả bứa có mùi hương dễ chịu, có vị chua, vỏ màu xanh khi chín vỏ màu vàng.

Bứa là một loại quả cùng họ với quả măng cụt, một loại trái cây nổi tiếng của miền Tây Nam Bộ nước ta. Khác với quả măng cụt, quả bứa có mùi hương dễ chịu, có vị chua, vỏ màu xanh khi chín vỏ màu vàng, mọi người vẫn thường sử dụng quả bứa làm gia vị cho các món canh chua hoặc món cá kho.

Quả bứa là loại quả có nguồn gốc từ miền Nam Ấn Độ và Đông Nam Á, tại Việt Nam quả bứa xuất hiện ở một số tỉnh miền Trung. Bứa là loại cây có kích thước trung bình, thời gian thu hoạch quả bứa rơi vào khoảng tháng 6 đến tháng 8 âm lịch hàng năm. Giá cho mỗi kg bứa dao động từ 50 đến 70 ngàn đồng. Mọi người thường bắt gặp quả bứa tại các chợ ở miền Trung hoặc Nam Bộ còn ở các tỉnh thành khác dường như quả bứa là một loại quả chưa từng biết đến và chưa từng xuất hiện.

Những đặc điểm của quả bứa

Bứa có tên khoa học là Garcinia obiongifolia Champ, thường mọc hoang ở nhiều tỉnh miền núi. Ở Quảng Ninh, loại cây này hầu như chỉ còn lại ở các vùng đảo Quan Lạn, Ngọc Vừng của huyện Vân Đồn, tuy nhiên số lượng không nhiều.

Bứa là loài cây thân gỗ lớn, chiều cao trung bình từ 6-7m, có nhiều cây lâu năm cao 10-15m, tán xoè rộng. Cành non thì thường có dáng vuông, xoè ngang và rủ xuống. Lá hình thuẫn, hơi dài, đuôi nhọn, mép nguyên và nhẵn bóng, có nhiều điểm mờ. Quả bứa mọng, vỏ dày, có khía múi, nhìn qua giống quả ổi găng.

Quả bứa không chỉ làm tăng thêm gia vị cho mỗi bữa ăn, mà còn rất tốt cho sức khỏe.

Quả bứa có hương thơm nhẹ dễ chịu, có nhiều hạt, vị chua, vỏ màu xanh và ngả vàng khi chín. Thời gian thu hoạch khoảng từ tháng 8 đến tháng 10 hàng năm, bứa được trồng ở Quảng Ninh hiện đang trong mùa thu hoạch.

Loại quả chứa nhiều công dụng thần kỳ

Từ xưa, bứa đã được coi là một cây thuốc quý trong điều trị các bệnh: mẩn ngứa, ho ra máu, dị ứng, viêm loét dạ dày, tá tràng, tiêu hoá kém. Các tác dụng này được phát hiện khi sử dụng vỏ cây bứa, nơi được tìm thấy chứa rất nhiều vitamin C.

Ngoài ra, quả bứa còn có thành phần Hydroxycitric Acid rất lớn. Đây là chất có tác dụng làm giảm quá trình chuyển hóa đường thành chất béo, làm cho các tế bào mô mỡ nhỏ hơn và làm giảm quá trình tổng hợp cholesterol xấu bên trong cơ thể. Nghiên cứu của các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng thành phần này trong vỏ bứa sẽ làm giảm cảm giác thèm ăn, có tác dụng rất tốt trong việc đốt cháy lượng mỡ thừa và giúp giảm cân một cách hiệu quả. Trong khi đó, nhựa cây bứa có tác dụng điều trị các vết bỏng.

Quả bứa sau khi hái về, được sơ chế và phơi khô dùng làm gia vị cho các món ăn.

Bứa thường được hái khi quả chín hoặc gần chín, sau đó tách hạt giữ lại phần vỏ, vỏ được thái mỏng và phơi khô bảo quản dần để làm thuốc hoặc dùng để nấu canh chua, kho cá...

Loại gia vị đặc trưng

Khác với vị chua gắt của chanh hoặc vị chát của sấu khi nêm vào nồi nước luộc rau muống. Vị chua của bứa thanh thanh, thơm nhẹ và dịu. Chan cơm với chút nước canh rau muống luộc có bỏ vỏ bứa, ăn chung với vài quả cà muối thì đúng chuẩn vị Bắc, khiến ai đó chẳng thể quên được một thời thơ ấu canh rau muống ăn vài bát cơm. Khi luộc rau muống cần lưu ý sau khi rau chín, vớt rau ra rồi mới bỏ khoảng 2 miếng vỏ bứa vào, cho nhiều dễ bị chua quá khó ăn.

Món canh cá nấu chua sẽ đượm vị hơn khi có thêm 2-3 vỏ bứa.

Vỏ bứa nấu canh chua hay kho cá thường được cho vào nồi cùng các loại nguyên liệu khác ngay từ đầu, khi cá chín hoặc nồi canh hoàn thành cũng là lúc vị chua của vỏ bứa hòa tan khiến món ăn trở nên đượm vị, chua nhưng không bị nồng.

Một điểm khác biệt khiến vỏ bứa được ưa chuộng hơn các loại quả khác, đặc biệt là với người dân vùng biển đó là bứa thường được phơi khô, không cần bảo quản tủ lạnh, không cầu kỳ, chỉ cần cho vào hũ hoặc túi bóng buộc kín là sử dụng được vài năm. Trong khi đó, các loại quả như chanh, sấu, me, tai chua... hầu hết phải sử dụng tươi hoặc muốn để lâu phải bảo quản trong tủ lạnh. Tuy nhiên, từ vài năm trở về trước, trên các đảo của Quảng Ninh đều không có điện, việc sử dụng tủ lạnh là một điều không thể khả thi. Bởi thế, bứa hầu hết được bà con trữ để ăn dần.