Bí ẩn sự trỗi dậy của Himalaya
Theo một giả thuyết mới, tốc độ va chạm giữa các đĩa kiến tạo trên trái đất đang chậm lại, tạo ra một lực đẩy lớn tác động đến độ cao của dãy Himalaya và cao nguyên Tây Tạng.
>>> Không thể chinh phục Everest do... hết tuyết?
Trong lúc các đĩa kiến tạo của trái đất trượt dọc bề mặt địa cầu, chúng mang các lục địa di chuyển theo. Đôi khi sau nhiều triệu năm, những lục địa này cuối cùng va vào nhau và trong quá trình này, sự va chạm dần chậm lại. Nghiên cứu mới cho rằng diễn biến trên có thể không chỉ xuất phát từ vỏ trái đất, mà còn có thể phụ thuộc vào những sức mạnh ẩn sâu trong lòng đất.
Hiểu được các lực kiểm soát quá trình dịch chuyển các đĩa kiến tạo có thể giúp khai mở sự hiểu biết về các yếu tố gây nên các trận động đất, núi lửa, cũng như nguồn gốc và sự sụp đổ của núi non, các rãnh sâu trong lòng đại dương và lục địa. Chuyên gia Marin Clark (Đại học Michigan) đã tập trung quan sát sự va chạm sắp tới giữa Ấn Độ và lục địa Á - Âu nhằm tìm hiểu thêm các lực đẩy này. “Cuộc va chạm giữa Ấn Độ và lục địa Á - Âu hết sức khủng khiếp, nó đang tạo ra sự hình thành đất đai lớn nhất trong 500 triệu năm qua hoặc hơn: có thể quan sát trường hợp dãy Himalaya và cao nguyên Tây Tạng”, Clark nói.
Núi Himalaya đang tăng dần độ cao khi đĩa kiến tạo Ấn Độ di chuyển về hướng bắc
Clark đã kiểm tra dữ liệu địa chất từ những cuộc nghiên cứu trước đó để phân tích cách thức đĩa kiến tạo Ấn Độ đang di chuyển theo hướng bắc với tốc độ 15cm/năm trong 67 triệu năm qua. Bà cũng xem xét sự thay đổi về độ cao của đất đai trong khu vực đang xảy ra va chạm. “Dãy Himalaya và cao nguyên Tây Tạng đang cao dần lên trong lúc đĩa kiến tạo Ấn Độ di chuyển về hướng bắc, giống như chiếc hộp dài ra dưới tác động xoắn”, trang OurAmazingPlanet dẫn lời chuyên gia này. Bà Clark đã xác định được tốc độ núi mọc hiện tại nhờ kết quả đo đạc từ hệ thống định vị toàn cầu, còn tốc độ trong quá khứ dựa vào việc so sánh kích thước của cao nguyên Tây Tạng với tốc độ đĩa kiến tạo trên di chuyển về hướng bắc.
Nghiên cứu trước đó cho rằng lực đẩy bên trong vỏ trái đất, trong đó có lực tác động khiến dãy Himalaya ngày càng cao hơn và sự dày lên của lớp vỏ phía dưới cao nguyên Tây Tạng, đã làm chậm lại quá trình va chạm giữa Ấn Độ và lục địa Á - Âu. Tuy nhiên, theo nghiên cứu đăng trên chuyên san Science, chuyên gia Clark phát hiện được tốc độ của quá trình này đã giảm theo hàm mũ kể từ khi 2 đĩa kiến tạo bắt đầu đụng nhau cách đây khoảng 45 đến 50 triệu năm. Ngược lại, tốc độ tăng chiều cao của núi trong khu vực dường như không thay đổi từ trước đến nay. Những khám phá mới này cho thấy quá trình va chạm chậm lại là do sự đối kháng không ngớt xuất phát từ độ sâu 60km phía dưới Tây Tạng, ở khu vực gọi là thạch quyển.
Quá trình hội tụ giữa 2 đĩa kiến tạo dần dần sẽ ngưng lại sau 20 triệu năm, theo dự đoán của chuyên gia Clark, đặt dấu chấm hết cho một trong những giai đoạn hình thành núi non lâu nhất trong lịch sử địa chất gần đây.
Hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt
Sau bão lụt, thường xảy ra nhiều loại dịch bệnh như tả, lỵ, thương hàn... mà nguyên nhân chính là do môi trường và nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm.
Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương
Loài thực vật nằm trong sách đỏ Việt Nam - Giáng hương quả to Pterocarpus macrocarpus bắt đầu thay áo mới và trang điểm bộ cánh màu xanh biếc bằng từng chùm bông hoa vàng rực rỡ. Với chiếc cuống dài và nhiều lông, vàng rực, đan xen trong từng kẽ lá. Những bông hoa đầu mùa không chỉ biết khoe sắc mà còn phát tán mùi hương thơm ngào ngạt cả góc rừng làm đánh thức lũ bướm ngái ngủ trong chiếc kén sau những ngày dài đói bụng...
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến
Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.
Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử
Trong quá khứ có không ít cơn bão với sức gió mạnh kỷ lục nhưng lại không gây ra nhiều thiệt hại.
Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?
Có nhiều người nhận xét sương mù những năm gần đây dày đặc hơn so với trước. Vậy sương mù là gì? Nó có liên quan gì đến ô nhiễm môi trường không?
Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính
Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã nghiên cứu ảnh hưởng của các đại dương trên thế giới trong việc hấp thụ khí nhà kính.
