Bí ẩn sự trỗi dậy của Himalaya

Theo một giả thuyết mới, tốc độ va chạm giữa các đĩa kiến tạo trên trái đất đang chậm lại, tạo ra một lực đẩy lớn tác động đến độ cao của dãy Himalaya và cao nguyên Tây Tạng.

>>> Không thể chinh phục Everest do... hết tuyết?

Trong lúc các đĩa kiến tạo của trái đất trượt dọc bề mặt địa cầu, chúng mang các lục địa di chuyển theo. Đôi khi sau nhiều triệu năm, những lục địa này cuối cùng va vào nhau và trong quá trình này, sự va chạm dần chậm lại. Nghiên cứu mới cho rằng diễn biến trên có thể không chỉ xuất phát từ vỏ trái đất, mà còn có thể phụ thuộc vào những sức mạnh ẩn sâu trong lòng đất.

Hiểu được các lực kiểm soát quá trình dịch chuyển các đĩa kiến tạo có thể giúp khai mở sự hiểu biết về các yếu tố gây nên các trận động đất, núi lửa, cũng như nguồn gốc và sự sụp đổ của núi non, các rãnh sâu trong lòng đại dương và lục địa. Chuyên gia Marin Clark (Đại học Michigan) đã tập trung quan sát sự va chạm sắp tới giữa Ấn Độ và lục địa Á - Âu nhằm tìm hiểu thêm các lực đẩy này. “Cuộc va chạm giữa Ấn Độ và lục địa Á - Âu hết sức khủng khiếp, nó đang tạo ra sự hình thành đất đai lớn nhất trong 500 triệu năm qua hoặc hơn: có thể quan sát trường hợp dãy Himalaya và cao nguyên Tây Tạng”, Clark nói.

Bí ẩn sự trỗi dậy của Himalaya
Núi Himalaya đang tăng dần độ cao khi đĩa kiến tạo Ấn Độ di chuyển về hướng bắc

Clark đã kiểm tra dữ liệu địa chất từ những cuộc nghiên cứu trước đó để phân tích cách thức đĩa kiến tạo Ấn Độ đang di chuyển theo hướng bắc với tốc độ 15cm/năm trong 67 triệu năm qua. Bà cũng xem xét sự thay đổi về độ cao của đất đai trong khu vực đang xảy ra va chạm. “Dãy Himalaya và cao nguyên Tây Tạng đang cao dần lên trong lúc đĩa kiến tạo Ấn Độ di chuyển về hướng bắc, giống như chiếc hộp dài ra dưới tác động xoắn”, trang OurAmazingPlanet dẫn lời chuyên gia này. Bà Clark đã xác định được tốc độ núi mọc hiện tại nhờ kết quả đo đạc từ hệ thống định vị toàn cầu, còn tốc độ trong quá khứ dựa vào việc so sánh kích thước của cao nguyên Tây Tạng với tốc độ đĩa kiến tạo trên di chuyển về hướng bắc.

Nghiên cứu trước đó cho rằng lực đẩy bên trong vỏ trái đất, trong đó có lực tác động khiến dãy Himalaya ngày càng cao hơn và sự dày lên của lớp vỏ phía dưới cao nguyên Tây Tạng, đã làm chậm lại quá trình va chạm giữa Ấn Độ và lục địa Á - Âu. Tuy nhiên, theo nghiên cứu đăng trên chuyên san Science, chuyên gia Clark phát hiện được tốc độ của quá trình này đã giảm theo hàm mũ kể từ khi 2 đĩa kiến tạo bắt đầu đụng nhau cách đây khoảng 45 đến 50 triệu năm. Ngược lại, tốc độ tăng chiều cao của núi trong khu vực dường như không thay đổi từ trước đến nay. Những khám phá mới này cho thấy quá trình va chạm chậm lại là do sự đối kháng không ngớt xuất phát từ độ sâu 60km phía dưới Tây Tạng, ở khu vực gọi là thạch quyển.

Quá trình hội tụ giữa 2 đĩa kiến tạo dần dần sẽ ngưng lại sau 20 triệu năm, theo dự đoán của chuyên gia Clark, đặt dấu chấm hết cho một trong những giai đoạn hình thành núi non lâu nhất trong lịch sử địa chất gần đây.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Mưa axit là gì? Tác hại của mưa axit như thế nào?

Mưa axit là gì? Tác hại của mưa axit như thế nào?

Mưa axit được phát hiện ra đầu tiên năm 1948 tại Thuỵ Điển. Mưa axit là hiện tượng nước mưa có độ chua (pH dưới 5,6) và trong thành phần nước mưa có nitơ và lưu huỳnh.

Đăng ngày: 18/10/2018
Dự án Ecobrick: tái chế nhựa làm gạch xây nhà, giải pháp hiệu quả bậc nhất thời điểm hiện tại

Dự án Ecobrick: tái chế nhựa làm gạch xây nhà, giải pháp hiệu quả bậc nhất thời điểm hiện tại

Một cách tuyệt vời để tái chế thứ rác thải nhựa độc hại, khó phân hủy. Dưới hình dạng những viên gạch ecobrick, ta bắt chúng tiếp tục phục vụ cuộc sống cho tới cuối vòng đời của nhựa thì thôi!

Đăng ngày: 22/07/2018
Tại sao bão thường theo hướng Tây -Tây Bắc?

Tại sao bão thường theo hướng Tây -Tây Bắc?

Dự báo hướng di chuyển của bão cũng giống như dự báo tốc độ di chuyển được xác định là hướng di chuyển trung bình (hướng chủ đạo) của cơn bão trong thời hạn 12h hoặc 24h.

Đăng ngày: 21/07/2018
Vết nứt lan rộng tại siêu núi lửa hoạt động mạnh nhất thế giới - các chuyên gia nói gì?

Vết nứt lan rộng tại siêu núi lửa hoạt động mạnh nhất thế giới - các chuyên gia nói gì?

Mới đây, nhân viên tại Công viên quốc gia Grand Teton của Mỹ đã phải tạm thời đóng cửa một số khu vực, khi các vết nứt trên mặt đất ngày càng xuất hiện nhiều hơn.

Đăng ngày: 20/07/2018
Đừng thờ ơ trước biến đổi khí hậu, nó sẽ khiến bạn mất kết nối internet trong tương lai gần

Đừng thờ ơ trước biến đổi khí hậu, nó sẽ khiến bạn mất kết nối internet trong tương lai gần

Ngày nay, internet dần trở thành yếu tố quan trọng trong cuộc sống con người, thậm chí, nó còn là nhu cầu thiết yếu giống như đồ ăn, thức uống vậy.

Đăng ngày: 19/07/2018
Mùa bão 2018: Bão dịch chuyển bất thường, cần đề phòng những vùng

Mùa bão 2018: Bão dịch chuyển bất thường, cần đề phòng những vùng "ít nhạy cảm"

Khu vực miền Trung luôn được ví là “rốn bão”, còn miền Nam lại hiếm khi có bão. Tuy nhiên, xu hướng bão đang có sự dịch chuyển dần về phía Nam và xuất hiện ở những vùng ít khi có bão.

Đăng ngày: 19/07/2018
Bão Sơn Tinh suy yếu thành áp thấp, Bắc Trung Bộ mưa lớn

Bão Sơn Tinh suy yếu thành áp thấp, Bắc Trung Bộ mưa lớn

Đêm 18/7, bão đã đổ bộ vào đất liền, vùng tâm bão khu vực ven biển các tỉnh Nghệ An, Thanh Hoá gió mạnh cấp 7.

Đăng ngày: 19/07/2018
Tiêu điểm
Khoa Học News