Bí mật chiếc bình cổ vớt được ở sông Hương
Bình gốm được tìm thấy dưới đáy sông Hương, có hình củ tỏi, đáy nở, cổ thắt, miệng loe, đế choải, cao 19,5cm và thân rộng 18cm. Theo nhà nghiên cứu Huế Hồ Tấn Phan, loại bình này được gọi là Kendi gốm (loại bình có vòi mà không quai), thuộc thời đầu của văn hóa Chămpa (192-1306 SCN), niên đại nằm trong khoảng thế kỷ thứ 5.
Bình gốm được xác định có niên đại nằm
trong khoảng thế kỷ thứ 5. (Ảnh: Thừa Thiên Huế online)
Bình gốm do một ngư dân tìm thấy trong khi lặn ở cửa sông Hương (đoạn gần đập Thảo Long), sau đó được một nhà sưu tập đồ cổ ở Huế mua lại.
PGS.TS Lâm Mỹ Dung, ĐH Quốc gia Hà Nội cho biết, đây là tiêu bản Kendi độc nhất từ trước đến nay, chưa phát hiện được tiêu bản thứ hai trong các cuộc khảo cổ ở miền Trung. Tiêu bản Kendi này đặc biệt có xương gốm trộn nhiều hạt lớn hoặc đá vụn thô.
"Căn cứ vào xương gốm làm bằng cát lớn, đá vụn thô có thể khẳng định đây là một trong những Kendi gốm cổ nhất trong những Kendi tìm được từ trước đến nay. Vì càng về sau, con người đã biết nâng cao kỹ thuật, vẫn trộn cát khi nung (tránh cho bình khỏi vỡ) nhưng cát mịn và thẩm mỹ hơn", ông Hồ Tấn Phan cho biết.
Khái niệm Kendi bắt nguồn từ gốc chữ Phạn Kundika là bình nước. Kendi gốm cổ Chămpa là loại bình có vòi nhưng không quai, dùng để đựng nước thiêng hay loại lễ phẩm khác dùng trong nghi lễ ở các đền tháp, cũng có thể dùng trong đời thường.
Ở Việt Nam, các cuộc khai quật trên vùng đất ở miền Trung thời vương quốc Chămpa cổ, thậm chí ở đồng bằng Nam Bộ thuộc giai đoạn văn hóa Óc Eo, đều phát hiện Kendi. Riêng địa bàn Thừa Thiên Huế, mặc dù còn nhiều bia đá, điêu khắc đá, thành quách, tháp và các phế tích tháp Chămpa. Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Hồ Tấn Phan, điều làm các nhà nghiên cứu đi từ khó hiểu đến ngạc nhiên thú vị là những địa điểm khảo cổ này không phát hiện Kendi, mà chỉ tìm thấy Kendi nằm dưới các dòng sông Huế.
Khủng long có họ với... gà?
Gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện phần mô mềm trên đỉnh đầu của loài khủng long Edmontosaurus tại Canada và thấy sự tương đồng với phần mào của loài gà ngày nay.
Nguồn gốc thực sự của Bức tường thành Jerusalem
Lịch sử của một trong những địa điểm linh thiêng nhất thế giới đối với cả người Do Thái và người Hồi Giáo có lẽ sẽ phải được viết lại sau một khám phá bất ngờ của các nhà khảo cổ Israel.
Thủy quái Leviathan không còn là huyền thoại
Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện những dấu tích hóa thạch của một con cá voi cổ đại với bộ răng to lớn đáng sợ.
Bí ẩn về những năm cuối cùng của voi ma mút
Một nhà nghiên cứu người Hà Lan đã xem xét hàm của voi răng mấu thời tiền sử. Hóa thạch 2,5 triệu tuổi này có thể cung cấp hiểu biết về nguyên nhân tuyệt chủng của voi nguyên thủy.
Những điều nhầm tưởng về khủng long
Danh sách dưới đây sẽ khám phá một số quan niệm sai lầm thường gặp về khủng long, và rằng chúng ta đã biết bao nhiêu về chúng, do tạp chí NewScientist liệt kê.
Vật thể nghi smartphone trong tranh vẽ thế kỷ 17
Trong bức tranh "Mr. Pynchon and the Settling of Springfield" người này đang cầm một đồ vật trên tay phải, trông rất giống tư thế người thời nay cầm smartphone và vuốt màn hình bằng ngón cái.
