Bí mật của… chiếc mũi

Một nghiên cứu mới đây cho thấy hàng triệu cơ quan thụ cảm bên trong mũi không nằm rải rác ngẫu nhiên mà phân bố có quy luật. Những cơ quan thụ cảm này nằm gom lại tại nhiều điểm “nóng” giúp não bộ phân biệt các mùi khác nhau.

Để thực hiện thí nghiệm, các nhà khoa học dán những cực dò lên mũi người tham gia, cho họ ngửi các mùi khác nhau và đo rung động của các dây thần kinh khứu giác.


Một người tình nguyện đang được gắn các cực dò vào mũi trong nghiên cứu.

Nhà nghiên cứu Don Wilson thuộc ĐH Y Khoa New York cho biết: "Phát hiện mới này cho thấy các tế bào thần kinh khứu giác đã xử lý một phần các thông tin về mùi hương trước khi đưa lên não. Giống như là mũi có một bộ não tí hon của riêng nó vậy."

Cơ quan xử lý mùi hương trong mũi người nằm phía trên khoang mũi, có kích thước bằng một con tem, và có tên gọi là biểu mô khứu giác.

Trước đây, qua các thí nghiệm thăm dò mũi của loài chuột, các nhà khoa học phát hiện các cơ quan cảm thụ (dưới đây gọi tắt là thụ quan) mùi hương của chúng có thể được gom thành nhiều nhóm. Tương tự trên lưỡi, các thụ quan cũng được bố trí thành nhiều vùng, mỗi vùng có nhiệm vụ cảm nhận những vị khác nhau, như chua, ngọt, mặn...

Nhưng mũi của loài gặm nhấm có đến hơn 1.200 loại thụ quan, và chỉ cần một cực dò nhỏ xíu cũng kích thích hàng chục ngàn thụ quan khác, gây khó khăn cho việc sàng lọc tín hiệu chính xác.

Ở người có khoảng 400 loại thụ quan khác nhau, và việc gắn các cực dò để thực hiện thí nghiệm dễ dàng hơn nhiều.

Một nhóm nghiên cứu đã tiến hành để 80 người tình nguyện ngửi nhiều chất có mùi khác nhau, cả mùi thơm lẫn mùi hôi.

Qua tập hợp dữ liệu của 801 ghi ghép từ các nghiên cứu trên, nhóm phát hiện một số vùng của biểu mô khứu giác có khả năng cảm thụ mùi nhạy hơn những vùng khác.

Ngoài ra các nhà nghiên cứu cũng phát hiện một số điểm nóng có thể phân biệt được mùi thơm và mùi hôi.

Nhà nghiên cứu Wilson cho biết: "Thật ngạc nhiên, phát hiện này cho thấy biểu mô khứu giác được điều chỉnh để nhận biết nhiều thông tin khác nhau. Hiện chúng tôi chưa xác định được chức năng của những vùng này là gì, nhưng kết quả của nghiên cứu là rất thú vị."

TIN CŨ HƠN
Các kim loại quý hiếm nhất hành tinh

Các kim loại quý hiếm nhất hành tinh

Vàng, kim cương thường được mọi người biết đến là những kim loại quý hiếm và đắt đỏ trên thế giới.

Đăng ngày: 24/09/2025
7 nghi lễ hiến tế người sống rùng rợn nhất thế giới

7 nghi lễ hiến tế người sống rùng rợn nhất thế giới

Không ít nền văn hóa cổ đại lại coi "hiến tế người" một cách rùng rợn là điều rất bình thường trong cuộc sống của họ.

Đăng ngày: 23/09/2025
10 câu nói càng đọc càng thấm của Galileo Galilei -

10 câu nói càng đọc càng thấm của Galileo Galilei - "Cha đẻ của Khoa học hiện đại"

Galileo Galilei (1564-1642) là một nhà thiên văn học, vật lý học, toán học và triết học người Ý, người đóng vai trò quan trọng trong cuộc cách mạng khoa học.

Đăng ngày: 23/09/2025
Những khả năng đặc biệt của con người khiến khoa học phải “nể phục”

Những khả năng đặc biệt của con người khiến khoa học phải “nể phục”

Con người có những khả năng đặc biệt mà đến khoa học cũng phải "lắc đầu ngao ngán" không lý giải được.

Đăng ngày: 22/09/2025
12 điều thú vị về tự nhiên bạn có thể chưa biết

12 điều thú vị về tự nhiên bạn có thể chưa biết

Thiên nhiên là nơi ấn giấu nhiều điều vô cùng mới lạ và bất ngờ đối với con người, không phải ai cũng biết đến những điều thú vị vẫn đang hiện hữu ngoài kia.

Đăng ngày: 22/09/2025
Hòn đá kỳ lạ lớn lên như nấm sau mưa

Hòn đá kỳ lạ lớn lên như nấm sau mưa

Ở Romania có một khu vực gồm toàn những hòn đá kỳ lạ, tên là trovant, có khả năng tự phình to và lớn lên như... nấm sau khi tiếp xúc với nước mưa.

Đăng ngày: 21/09/2025
Thăm quan hệ thống cối xay gió 1.000 năm vẫn chạy tốt của người Iran

Thăm quan hệ thống cối xay gió 1.000 năm vẫn chạy tốt của người Iran

Người Ba Tư cổ đại đã xây dựng nên những chiếc cối xay gió hơn 1.000 năm trước, và tới nay chúng vẫn hoạt động.

Đăng ngày: 19/09/2025
Khoa Học News