Bọ cạp tại “Hẻm núi tiến hóa”

Bọ cạp có khả năng chống chịu nhiệt độ cao và giữ nước trong một khoảng thời gian dài, và do đó chúng sinh sôi nảy nở ở những khu vực cằn cỗi và nắng nóng của thế giới. Tuy nhiên, sự phân bố toàn cầu này có xảy ra ở phạm vi khu vực hay không?

Shmeul Raz và các đồng nghiệp tại Đại học Haifa, Israel câu trả lời là có, kể cả khi môi trường sống giống châu Âu và môi trường sống giống châu Phi chỉ cách nhau khoảng 100 mét.

Shmuel Raz và các đồng nghiệp nghiên cứu cộng đồng bọ cạp ở thung lũng gần Núi Carmel, Israel, có tên gọi “Hẻm núi tiến hóa”. Khu vực này có những dốc đứng và chạy theo chiều Đông Tây, có nghĩa là những sườn núi hướng về phía Nam nhận bức xạ mặt trời gấp 8 lần sườn núi hướng về phía Bắc. Do đó, bất chấp sinh thái và lượng mưa tương tự nhau, một bên có khí hậu khô cằn hoang mạc trong khi một bên có khí hậu mát, rừng rậm, cách nhau thềm hẻm núi mà hầu hết các loài vật đều có thể vượt qua và chắc chắn không phải là một cản trở với bọ cạp.

Scorpio maurus, một loài bọ cạp Bắc Mỹ và Trung Đông, được biết đến với tên gọi Bọ cạp vuốt lớn hoặc bọ cạp vàng Isarel. (Ảnh: Guy Haimovitch)

Các nhà nghiên cứu thu thập gần 200 mẫu vật của 6 loài bọ cạp khác nhau tại “Hẻm núi tiến hóa”. Trong khi 4 loài được tìm thấy ở cả 2 bên sườn núi, 2 loài chỉ được tìm thấy ở phần khô cằn hơn, sườn núi “châu Phi”. Tương tự, sườn núi “châu Âu” có số lượng mẫu vật bọ cạp bằng 1/3 so với sườn “châu Phi”. Mặc dù rất dễ dàng để di chuyển qua lại giữa hai phần của hẻm núi, khả năng thích nghi đặc biệt đối với điều kiện khô hạn khiến bọ cạp phát triển mạnh hơn ở khu vực khô cạn hơn.

Khác biệt trong sự đa dạng hóa của các loài giữa sườn núi hướng về phía Bắc và phía Nam của “Hẻm núi tiến hóa” đã được quan sát ở những nhóm vi khuẩn, nấm, thực vật và động vật khác, và với nghiên cứu mới về bọ cạp, cho thấy áp lực môi trường hình thành do những yếu tố như lượng ánh sáng mặt trời, nhiệt độ, khô hạn, có thể có tính chất rất cục bộ.

Tham khảo:
Raz et al. Scorpion Biodiversity and Interslope Divergence at “Evolution Canyon”, Lower Nahal Oren Microsite, Mt. Carmel, Israel. PLoS ONE, 2009; 4 (4): e5214 DOI: 10.1371/journal.pone.0005214

TIN CŨ HƠN
Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Thú mỏ vịt là một loài động vật có vú bán thủy sinh đặc hữu miền đông Úc, bao gồm cả Tasmania. Cùng với bốn loài thú lông nhím, nó là một trong năm loài thú đơn huyệt còn tồn tại.

Đăng ngày: 16/12/2025
Những loài rắn độc nhất thế giới

Những loài rắn độc nhất thế giới

Thế giới có rất nhiều loài rắn, trong đó có loài vô hại nhưng có những loại cực độc, có thể khiến nạn nhân chết ngay tức khắc khi bị tấn công.

Đăng ngày: 15/12/2025
Cận cảnh loài

Cận cảnh loài "quái vật nước ngọt lớn nhất hành tinh" ở Amazon

Nhiều người hẳn sẽ ngỡ ngàng trước dáng vẻ khổng lồ đáng sợ của loài "thủy quái" nước ngọt lớn nhất thế giới này.

Đăng ngày: 13/12/2025
Biểu tượng quốc gia Congo sắp tuyệt chủng

Biểu tượng quốc gia Congo sắp tuyệt chủng

Theo Liên minh quốc tế bảo tồn thiên nhiên (IUCN) thì loài hươu cao cổ Okapi sống trong rừng rậm và loài chim cánh trắng flufftail nhiều khả năng sẽ tuyệt chủng.

Đăng ngày: 13/12/2025
Những động vật đang “đối mặt” với nguy cơ tuyệt chủng

Những động vật đang “đối mặt” với nguy cơ tuyệt chủng

Động vật hoang dã hiện nay đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, trong đó có nhiều loài đã ở mức báo động và vô cùng nguy cấp.

Đăng ngày: 11/12/2025
Những loài rùa lạ nhất thế giới

Những loài rùa lạ nhất thế giới

Những con rùa gai, rùa cổ dài, rùa bướu đen khiến không ít người ngạc nhiên về hình dáng kỳ dị và những đặc điểm "có một không hai" của chúng.

Đăng ngày: 10/12/2025
Những loài động vật ăn thịt đồng loại đáng sợ nhất

Những loài động vật ăn thịt đồng loại đáng sợ nhất

Chắc hẳn các bạn từng xem một vài bộ phim về những kẻ ăn thịt người (Cannibal). Những câu chuyện kiểu ấy xem ra nhàm chán với mọi người, nhưng với một số loài động vật, đây không phải là trò đùa.

Đăng ngày: 09/12/2025
Khoa Học News