"Bọ chét ma quỷ" mang thủy ngân vào chuỗi thức ăn của con người
Nghiên cứu mới cho thấy loài giáp xác trong suốt Leptodora vào ban đêm hoạt động như một thang máy vận chuyển thủy ngân từ đáy hồ lên bề mặt.
Bằng cách nào mà thủy ngân độc hại từ môi trường tích lũy bên trong cơ thể sinh vật như cá và đi vào chuỗi thức ăn của con người là một đề tài được quan tâm trong nhiều thập kỷ. Trong một nghiên cứu được xuất bản gần đây trên tạp chí Environmental Science & Technology Letters, các nhà sinh vật học từ Đại học Regina của Canada đã phát hiện ra một con đường di chuyển mới của thủy ngân bên trong các hồ nước, liên quan đến một loài giáp xác được mệnh danh là bọ chét ma quỷ.
Leptodora hấp thụ thủy ngân độc hại dưới đáy hồ và mang lên bề mặt. (Ảnh: Blickwinkel/Alamy).
Hầu hết ô nhiễm thủy ngân có nguồn gốc từ hoạt động đốt than và luyện vàng quy mô nhỏ. Quá trình này làm thủy ngân bay hơi vào khí quyển và lưu thông trên toàn cầu, sau đó rơi xuống mặt đất theo những hạt mưa hoặc tuyết.
Khi thủy ngân đi vào môi trường có nồng độ oxy thấp, như đáy hồ hoặc vùng đất ngập nước, vi khuẩn sẽ chuyển hóa nó thành một dạng hợp chất độc hại khác được gọi là methylmercury hay methy thủy ngân, thứ có thể tích lũy bên trong cơ thể động vật hoặc thực vật, đặc biệt là những loài ở dưới đáy của mạng lưới thức ăn.
Do đó, tại các hồ có nhiều tảo và sinh vật phù du, hàm lượng methylmercury bên trong hệ sinh thái thường ở mức thấp. Tuy nhiên, vẫn có những ngoại lệ khó lý giải như ở các hồ nước trên thảo nguyên Bắc Mỹ, nơi một số loài cá có hàm lượng thủy ngân tích lũy rất cao dù môi trường sống của chúng có nhiều tảo và sinh vật nhỏ.
Để tìm câu trả lời, nhà sinh vật học Britt Hall từ Đại học Regina đã dẫn đầu một nhóm nghiên cứu đo hàm lượng thủy ngân ở một loạt các loài cá và động vật phù du sinh sống bên trong hồ Katepwa ở tỉnh Saskatchewan, Canada. Họ phát hiện những loài săn mồi về đêm như cá rô vàng có nồng độ thủy ngân tích lũy cao hơn đáng kể so với những loài săn mồi vào ban ngày. Nguyên nhân có liên quan đến một loài họ hàng của bọ chét nước có tên khoa học là Leptodora.
Những sinh vật trong suốt dài khoảng 1,5 cm này hoạt động mạnh về đêm. Vào ban ngày, chúng lẩn trốn các loài cá săn mồi bằng cách di chuyển xuống đáy hồ, nơi không có oxy. Tại đây, chúng ăn vi khuẩn hoặc loăng quăng chứa đầy methylmercury, khiến hàm lượng thủy ngân tích lũy trong cơ thể cao gấp hai lần các loài giáp xác và sinh vật phù du khác.
Vào ban đêm, khi hầu hết các loài cá không còn hoạt động hoặc không có thị lực tốt, Leptodora bơi lên phía trên để săn sinh vật phù du. Do đó, chúng hoạt động như một thang máy vận chuyển thủy ngân độc hại từ dưới đáy hồ lên bề mặt. Khi các loài cá săn mồi về đêm như cá rô vàng ăn Leptodora, thủy ngân được chuyển sang cơ thể của chúng và có thể đi vào chuỗi thức ăn của con người.
Phát hiện mới của Hall và các đồng nghiệp sẽ giúp cải thiện tính chính xác trong việc giám sát ô nhiễm thủy ngân ở quy mô lớn, bởi các nghiên cứu trước đây chỉ tập trung vào các loài cá sinh sống trong hồ. Kết quả đó có thể sai lệch nếu có sự hiện diện của Leptodora.
Những loài cá khổng lồ của sông Mekong
Khối lượng cực đại của cá tra dầu sông Mekong đạt 300kg, còn chiều dài tối đa của cá đuối nước ngọt lên tới 5m. Sông Mekong, với hàng trăm loài cá và nguồn phù sa dồi dào, là mạch sống của hàng chục triệu người.
Những loài động vật đẹp nhất thế giới
Cá trạng nguyên, cáo Fennec, cua kẹo, bướm đêm hoàng hôn... là một trong những loài động vật đẹp nhất thế giới.
13 loài thủy quái nước ngọt nguy hiểm nhất trên thế giới
Những loài thủy quái nước ngọt sở hữu kích thước nhỏ hơn rất nhiều so với các loài thủy quái sống dưới đại dương nhưng mức độ đáng sợ của chúng thì không hề thua kém chút nào.
Điều ít người biết về số trứng gà chúng ta vẫn ăn hàng ngày
Nhiều lúc ăn trứng gà, bạn tự hỏi liệu mình có đang... sát sinh không? Bởi vì quả trứng bạn ăn nếu được ấp nở sẽ thành gà con, không phải vậy sao?
Loài cừu đặc biệt vừa giống cừu vừa giống chó
Loài cừu đặc biệt này có vẻ ngoài rất dị, chúng không giống những con cừu dễ thương, đáng yêu khác mà có những đặc điểm khiến nhiều người bị nhầm lẫn với loài lợn lông hoặc chó.
Núi xương sọ phơi bày cuộc đại thảm sát bò rừng bizon
Cuộc thảm sát của những người bản xứ và di cư từng khiến số lượng bò rừng bizon giảm từ 60 triệu xuống còn chưa đầy 1.000 con.
