Bộ não biết bụng đã no bằng cách nào?

Bạn không cần là bác sĩ phẫu thuật não mới biết khi nào bạn đã ăn đủ lượng cần thiết. Tuy nhiên, một nhóm nhà khoa học thần kinh đến từ Canada và Đức hiện đã khám phá ra cách dạ dày truyền đạt thông tin với hệ thống thần kinh trung ương để ra lệnh cho chúng ta ngừng ngốn ngấu thêm thức ăn như thế nào.

Đột phá đầu tiên về vấn đề này có được từ những năm 1990, khi các nhà nghiên cứu khám phá ra leptin, một hormone được các tế bào mỡ tiết ra trong máu nhằm báo hiệu dạ dày đã đầy. Tuy nhiên, cho tới hiện nay, họ mới giải mã được bí ẩn về cách leptin từ máu vào não như thế nào vẫn còn là điều bí ẩn đối với các nhà nghiên cứu.

Vị trí gặp gỡ chính giữa các dòng máu trong cơ thể với khu vực dưới đồi - vùng não kiểm soát sự thèm ăn, được gọi là vùng lồi giữa (ME). Tại đây, các hợp chất trong máu tiếp xúc với các tế bào thần kinh, mặc dù quá trình này có thể đầy rủi ro, vì máu cũng chứa các sản phẩm thải loại và những chất độc hại khác, tiềm tàng khả năng gây hại những tế bào thần kinh này.


NG2-glia tồn tại ở vùng ME nhiều hơn bất kỳ nơi nào khác trong bộ não.

May mắn là, vùng ME chứa đầy một dạng tế bào có tên NG2-glia, giúp bảo vệ các tế bào thần kinh thông qua kích thích sự sản sinh vỏ myelin bao phủ chúng. Nhận thấy NG2-glia tồn tại ở vùng ME nhiều hơn bất kỳ nơi nào khác trong bộ não, các nhà nghiên cứu bắt đầu phỏng đoán rằng, chất này giữ vai trò then chốt trong việc đảm bảo tiếp xúc an toàn giữa leptin và các tế bào thần kinh của vùng não dưới đồi.

Để xác thực giả thuyết này, nhóm nghiên cứu đã vô hiệu hóa các tế bào NG2-glia ở vùng ME của chuột về phương diện hóa học. Họ phát hiện, động thái này ngay lập tức khiến các con vật thí nghiệm ăn uống vô độ, tăng gấp đôi trọng lượng chỉ trong vòng 1 tháng.

Bước tiếp theo, nhóm nghiên cứu đã biến đổi gene để các con chuột thiếu microglia, một loại tế bào não khác cũng chịu trách nhiệm bảo vệ các tế bào thần kinh. Nhận thấy động thái này không ảnh hưởng đến trọng lượng hay thói quen ăn uống của chuột, họ đã có thể chắc chắn rằng, chính NG-glia, chứ không phải microglia, đã giúp các tế bào thần kinh đón nhận leptin.


Chính NG-glia, chứ không phải microglia, đã giúp các tế bào thần kinh đón nhận leptin.

Nhằm củng cố các phát hiện, nhóm nghiên cứu sau đó sử dụng kỹ thuật chiếu xạ bằng tia X (tương tự như việc xạ trị để tiêu diệt khối u não ở người) để tấn công NG2-glia của chuột. Một lần nữa, động thái này khiến các con chuột không kiểm soát được việc ăn uống và trở nên béo phì.

Theo nhà nghiên cứu Maia Kokoeva, "những người được xạ trị để ngăn chặn sự sinh sôi nảy nở của các tế bào trong khối u ung thư não thường trở nên dư cân". Phát hiện mới do đó có thể giúp lí giải hiện tượng này, ám chỉ sự tăng cân có thể do việc xạ trị làm mất NG2-glia ở vùng ME.

TIN CŨ HƠN
Vitamin B12 quan trọng thế nào?

Vitamin B12 quan trọng thế nào?

Năm 1948, Rickes đã phân lập từ gan lợn một chất kết tinh màu đỏ đặt tên là vitamin B12, sau đó 4 giải Nobel đã được trao tặng cho những công trình nghiên cứu có liên quan đến vitamin B12.

Đăng ngày: 23/09/2025
Nên ăn hàu sống hay chín?

Nên ăn hàu sống hay chín?

Hàu chứa nhiều kẽm, nhiều loại men tiêu hóa, các vitamin (D, B11, B1, B2, B2, C…), khoáng chất (sắt, đồng, kali, photpho…) rất tốt cho cơ thể; đặc biệt hàm lượng axít béo omega-3 cao.

Đăng ngày: 21/09/2025
Điều gì sẽ xảy ra Trái đất không còn muỗi?

Điều gì sẽ xảy ra Trái đất không còn muỗi?

Nếu bị tuyệt chủng, 3.500 loài muỗi trên Trái Đất hiện nay sẽ biến mất. Trong số đó, khoảng 200 loài muỗi có khả năng hút máu người và ba loài Anopheles, Culex, Aedes truyền bệnh nguy hiểm.

Đăng ngày: 20/09/2025
Bộ tộc 900 năm qua không một người mắc ung thư

Bộ tộc 900 năm qua không một người mắc ung thư

Bộ tộc Hunzas ăn chay, dùng thực phẩm không hóa chất, môi trường tự nhiên trong lành, vận động nhiều và hít thở xua tan căng thẳng giúp tránh xa các căn bệnh thời đại.

Đăng ngày: 20/09/2025
Trong trái cà tím có gì mà người Nhật rất thích ăn và ăn rất nhiều?

Trong trái cà tím có gì mà người Nhật rất thích ăn và ăn rất nhiều?

Theo một nghiên cứu gần đây, trong số các loại rau trái màu tím thì trái cà tím đứng hàng đầu vì đem lại cho chúng ta rất nhiều mặt lợi ích về sức khỏe.

Đăng ngày: 16/09/2025
Cách chọn bánh trung thu đảm bảo an toàn thực phẩm

Cách chọn bánh trung thu đảm bảo an toàn thực phẩm

Tết Trung thu đang đến gần, mỗi nhà không không thể thiếu những chiếc bánh bánh nướng, bánh dẻo.

Đăng ngày: 05/09/2025
Hiểm họa chết người từ methanol trong rượu lậu

Hiểm họa chết người từ methanol trong rượu lậu

Chất độc methanol phổ biến trong rượu lậu chỉ khác ethanol ở số lượng nguyên tử carbon và hydro nhưng có thể gây chết người với liều lượng nhỏ.

Đăng ngày: 31/08/2025
Khoa Học News