Các nhà khảo cổ khai quật được "trò chơi ngàn năm" tại Oman

Các nhà khảo cổ học nghiên cứu tại Thung lũng Qumayrah tại Oman mới khai quật được một cổ vật quý hiếm: một bộ boardgame 4.000 năm tuổi. Bộ bàn chơi trò chơi sở hữu những vết khắc xếp thành hình lưới, đồng thời có những lỗ nhỏ. Bộ trò chơi cổ đại nằm gần ngôi làng Ayn Bani Saidah.

Nỗ lực khảo cổ là một phần dự án nghiên cứu những khu định cư từ thời Đồ Sắt và Đồ Đồng tại Thung lũng Qumayrah. Dự án có sự tham gia của Sultan al Bakri, lãnh đạo của Bộ Di sản và Du lịch Oman và nhà nghiên cứu Piotr Bielinski tới từ Trung tâm Khảo cổ Địa Trung hải thuộc Đại học Warsaw, Ba Lan.


Trò chơi ngàn năm.

Đây là một trong những khu vực khảo cổ ít được nghiên cứu nhất, mặc dù chuyên gia nhận định Thung lũng Qumayrah có thể từng là con đường thông thương giữa nhiều thành phố Ả-rập cổ đại.

Bên cạnh bộ “trò chơi ngàn năm”, đội khảo cổ tại Thung lũng Qumayrah còn tìm thấy nhiều cột đá tròn có từ thời Đồ Đồng, bên cạnh nhiều tòa tháp vuông vức. Họ còn tìm thấy dấu vết của một tháp luyện đồng, cho thấy khu vực này từng chứng kiến kẻ mua người bán đi lại nhộn nhịp.


Khu vực khảo cổ tại Oman.

Chúng ta từng nhiều lần thấy trò chơi cổ đại xuất hiện tại nhiều khu khảo cổ, với niên đại hàng thiên niên kỷ: như trò Senet và Mehan có xuất xứ Ai Cập cổ đại, hay ludus lantrunculorum (trò chơi lính đánh thuê) được các quân đoàn La Mã ưa chuộng. Còn trong phát hiện mới, bàn boardgame có thể là “tiền bối” của một trò chơi tồn tại ở Trung Đông cổ đại, có tên gọi Royal Game of Ur (Trò chơi Hoàng gia của Ur).

Nhà khảo cổ người Anh, Ngài Leonard Woolley được vinh danh là người tìm ra Trò chơi Hoàng gia của Ur. Nhóm của ông khai quật Nghĩa trang Hoàng Gia tại Ur, và đã tìm thấy 5 bàn chơi game có niên đại 3.000 năm Trước Công nguyên.


Bàn dùng để chơi Royal of of Ur.

Không ai biết những game này chơi ra sao cho tới đầu thập niên 80, khi một chuyên viên Bảo tàng Anh có tên Irvign Finkel dịch văn tự khắc trên đất nặn có từ thời Babylon mô tả cách chơi Royal Game of Ur. Hóa ra, nhiệm vụ của hai người chơi là tìm cách đưa quân cờ của mình đi vòng quanh bàn trước đối thủ.

Tuy vậy, một báo cáo nghiên cứu xuất bản năm 2013 cho thấy luật lệ có thể cả hình dáng bàn chơi và luật biến chuyển theo thời gian; nhóm các nhà khoa học đi đến kết luận sau khi phân tích hơn 100 boardgame có nguồn gốc Cận Đông. Tính tới thập niên 50, vẫn còn ngôi làng Kochi tại Ấn Độ chơi một phiên bản của game này có tên Aasha.

TIN CŨ HƠN
Pharaoh Ai Cập Akhenaten bị ái nam ái nữ

Pharaoh Ai Cập Akhenaten bị ái nam ái nữ

Hoàng đế Ai Cập cổ đại Akhenaten không phải là người nam tính thực thụ, dù ông là cha của ít nhất nửa tá con. Thực tế, cơ thể ông khá nữ tính, với cái đầu hình trứng.

Đăng ngày: 07/09/2025
Gương mặt bí ẩn giữa 7000 chiến binh đất nung: Xuất hiện trong 5 phút,

Gương mặt bí ẩn giữa 7000 chiến binh đất nung: Xuất hiện trong 5 phút, "biến mất" ngay sau khi khai quật

Bức tượng này là độc nhất trong số 7000 tượng binh mã trong lăng Tần Thủy Hoàng.

Đăng ngày: 06/09/2025
Phát hiện mộ cổ 2.000 năm, giật mình sinh vật sống bên trong bò ra

Phát hiện mộ cổ 2.000 năm, giật mình sinh vật sống bên trong bò ra

Đây là lần đầu tiên nhóm chuyên gia này đào được một sinh vật sống từ một ngôi mộ cổ hơn 2.000 năm.

Đăng ngày: 30/08/2025
Màn bí ẩn về nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn

Màn bí ẩn về nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn

Nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn từ lâu đã trở thành chủ đề gây tranh cãi. Theo sử sách lưu truyền, người lập nên đế chế Mông Cổ yêu cầu được chôn trong một ngôi mộ vô danh.

Đăng ngày: 24/08/2025
Người thượng cổ biến đổi gen lúa nước từ 10.000 năm trước

Người thượng cổ biến đổi gen lúa nước từ 10.000 năm trước

Một nghiên cứu vừa được công bố chứng tỏ, người thượng cố cách đây 10.000 năm là “nhà khoa học” biến đổi gen lúa nước ngày nay.

Đăng ngày: 20/08/2025
Thủy quái Leviathan không còn là huyền thoại

Thủy quái Leviathan không còn là huyền thoại

Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện những dấu tích hóa thạch của một con cá voi cổ đại với bộ răng to lớn đáng sợ.

Đăng ngày: 15/08/2025
Cá Dunkleosteus:

Cá Dunkleosteus: "Kẻ hủy diệt" của kỷ Devon

Trước khi loài khủng long xuất hiện, Trái Đất cũng từng tồn tại rất nhiều loài động vật được mệnh danh là sát thủ khét tiếng, trong số đó có rất nhiều loài đến từ đại dương và cá Dunkleosteus là một trong số đó.

Đăng ngày: 15/08/2025
Khoa Học News