Các nhà khoa học tạo ra màu mới: Màu xanh củ dền

Củ dền nổi tiếng với màu đỏ đặc trưng, nay các nhà khoa học khám phá chỉ cần một thay đổi nhỏ trong cấu trúc, củ dền có thể cho ra màu xanh dương mới.

Các nhà khoa học vừa công bố phát hiện bất ngờ và đầy triển vọng. Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học São Paulo (Brazil) có thể tạo màu xanh dương bán tự nhiên bằng… củ dền - loài thực vật mang sắc tố đỏ đặc trưng.


Tưởng chừng chỉ cho màu đỏ, củ dền lại có thể dùng tạo màu xanh dương - (Ảnh: SCIENCE NEWS).

Trên Science News, TS Erick Leite Bastos - chuyên ngành hóa học thuộc Đại học São Paulo (Brazil) - cho biết, chỉ cần thay thế một nguyên tử trong sắc tố củ dền bằng chất 2,4-dimethylpyrrole và tăng gấp đôi số liên kết sẽ tạo thành các một phân tử đặc biệt có thể hấp thụ các ánh sáng màu khác, để lại màu xanh dương.

"Để cho ra kết quả, tôi đã thực hiện nghiên cứu hàng tấn củ dền" - TS Bastos cho biết, khi tác động vào cấu trúc đúng cách, sắc tố trong củ dền sẽ chuyển từ màu đỏ sang cam, vàng rồi cuối cùng thành màu xanh dương.

Nhóm đặt tên cho sắc màu mới này là xanh củ dền. Xanh củ dền có tính trội hơn nhiều màu xanh dương khác nên có xu hướng lấn át các màu nhẹ khi pha màu.


Màu xanh củ dền được nhóm thử nghiệm với nhiều mục đích khác nhau. Từ trái sang phải, sắc tố này dùng để nhuộm tóc, nhuộm lụa, nhuộm vải cotton, nhuộm gỗ, tạo màu sữa chua và làm phẩm màu - (Ảnh: SCIENCE NEWS).

Màu xanh này đạt được độ bền vững khi nhóm thử nghiệm cho nhiều mục đích khác nhau trong phòng thí nghiệm từ nhuộm tóc, vải, lụa đến làm màu thực phẩm.

Ngoài ra, chỉ một ít củ dền cũng cho ra số lượng đáng kể tinh chất nhuộm, dễ ứng dụng trong sản xuất quy mô công nghiệp.

Đây là thành công bước đầu của nhóm nghiên cứu. TS Bastos cho biết do đã biết được cơ chế, trước mắt nhóm nghiên cứu sẽ tìm cách thay thế chất 2,4-dimethylpyrrole vốn không hoàn toàn có nguồn gốc thiên nhiên.

TS Bastos tự tin, trong đợt công bố sắp tới, nhóm sẽ cho ra được màu xanh tự nhiên 100%. Kết quả được nhóm công bố trên tạp chí khoa học Science Advances.


Số lượng chuồn chuồn xanh dương nói chung và các sinh vật màu này nói riêng trong tự nhiên rất hiếm - (Ảnh: GETTY IMAGES).

Trên thực tế, chiếc xuất màu xanh dương nguồn trong tự nhiên, tức không có sự can thiệp của hóa chất công nghiệp, rất khó.

Khi cần màu xanh dương tự nhiên nấu ăn, các đầu bếp Việt Nam thường dùng hoa đậu biếc, hay phương Tây dùng quả việt quất, tuy nhiên cả 2 đều không ổn định cho sản xuất quy mô công nghiệp.

Theo tạp chí khoa học Science, sở dĩ thực vật hiếm có màu xanh dương vì đa số chúng đều hấp thụ ánh sáng màu này. Màu xanh dương thường khiến côn trùng ngại đến thụ phấn cho hoa, do đó trong tự nhiên màu này thường được chọn lọc tự nhiên bỏ qua.

Ở động vật, số loài có màu xanh dương ít nhất trong tổng số được biết đến. Hiện nay, xanh dương thường gặp nhất là ở một vài loài bướm, chuồn chuồn, nhện hay chim.

TIN CŨ HƠN
Ghế tình yêu kỳ lạ hé lộ đời sống tình dục của nhà vua Anh

Ghế tình yêu kỳ lạ hé lộ đời sống tình dục của nhà vua Anh

Những chi tiết gây xôn xao về đời sống tình dục của một vị vua Anh xoay quanh chiếc ghế tình yêu được nhắc nhiều trong một tài liệu mới.

Đăng ngày: 19/11/2025
Top 15 món ăn

Top 15 món ăn "khó nuốt" nhất thế giới, bạn có dám thử?

Nhện đen chiên giòn, chuột bao tử, pín bò… là những món ăn siêu kinh dị khiến bạn chỉ nhìn thôi cũng đủ sởn gai ốc!

Đăng ngày: 18/11/2025
Những sinh vật sống lâu đời nhất còn tồn tại trên Trái đất

Những sinh vật sống lâu đời nhất còn tồn tại trên Trái đất

Vi khuẩn lam được biết đến là sinh vật sống cổ xưa nhất còn tồn tại khi có mặt trên Trái Đất từ cách đây 2,1 - 2,8 tỷ năm.

Đăng ngày: 17/11/2025
Thử giải bài toán khiến 98% người trên thế giới bó tay

Thử giải bài toán khiến 98% người trên thế giới bó tay

Bài toán "Ai giữ cá" tưởng chừng đơn giản nhưng khiến không ít người phải chào thua trước Einstein.

Đăng ngày: 17/11/2025
Súng điện từ railgun hoạt động như thế nào?

Súng điện từ railgun hoạt động như thế nào?

Tầm bắn xa hơn 20 lần, đầu đạn bay nhanh gấp hơn 10 lần các loại vũ khí quân sự thống thường – là tóm tắt ngắn gọn về uy lực của súng điện từ railgun.

Đăng ngày: 17/11/2025
Top 10 người có chỉ số IQ cao nhất thế giới

Top 10 người có chỉ số IQ cao nhất thế giới

Trên thế giới có những con người xuất chúng với chỉ số thông minh vượt trội như Albert Einstein, Stephen Hawking. Tuy nhiên, trong lịch sử thế giới có rất nhiều người có chỉ số IQ cao hơn hai nhà bác học trên.

Đăng ngày: 17/11/2025
Có tới 12 loại cầu vồng và không phải lúc nào cũng có đủ 7 màu cơ bản

Có tới 12 loại cầu vồng và không phải lúc nào cũng có đủ 7 màu cơ bản

Hồi nhỏ đi học chúng ta đã được dạy là cầu vồng hình thành khi các hạt nước trong không khí hoạt động như một cái lăng kính nhỏ, uốn, chia tách ánh sáng từ Mặt Trời và khi có đủ nước, đủ ánh nắng thì chúng ta có một quan cảnh rực rỡ với 7 màu sắc đẹp mắt.

Đăng ngày: 17/11/2025
Khoa Học News