Các nhà khoa học tạo ra màu mới: Màu xanh củ dền

Củ dền nổi tiếng với màu đỏ đặc trưng, nay các nhà khoa học khám phá chỉ cần một thay đổi nhỏ trong cấu trúc, củ dền có thể cho ra màu xanh dương mới.

Các nhà khoa học vừa công bố phát hiện bất ngờ và đầy triển vọng. Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học São Paulo (Brazil) có thể tạo màu xanh dương bán tự nhiên bằng… củ dền - loài thực vật mang sắc tố đỏ đặc trưng.


Tưởng chừng chỉ cho màu đỏ, củ dền lại có thể dùng tạo màu xanh dương - (Ảnh: SCIENCE NEWS).

Trên Science News, TS Erick Leite Bastos - chuyên ngành hóa học thuộc Đại học São Paulo (Brazil) - cho biết, chỉ cần thay thế một nguyên tử trong sắc tố củ dền bằng chất 2,4-dimethylpyrrole và tăng gấp đôi số liên kết sẽ tạo thành các một phân tử đặc biệt có thể hấp thụ các ánh sáng màu khác, để lại màu xanh dương.

"Để cho ra kết quả, tôi đã thực hiện nghiên cứu hàng tấn củ dền" - TS Bastos cho biết, khi tác động vào cấu trúc đúng cách, sắc tố trong củ dền sẽ chuyển từ màu đỏ sang cam, vàng rồi cuối cùng thành màu xanh dương.

Nhóm đặt tên cho sắc màu mới này là xanh củ dền. Xanh củ dền có tính trội hơn nhiều màu xanh dương khác nên có xu hướng lấn át các màu nhẹ khi pha màu.


Màu xanh củ dền được nhóm thử nghiệm với nhiều mục đích khác nhau. Từ trái sang phải, sắc tố này dùng để nhuộm tóc, nhuộm lụa, nhuộm vải cotton, nhuộm gỗ, tạo màu sữa chua và làm phẩm màu - (Ảnh: SCIENCE NEWS).

Màu xanh này đạt được độ bền vững khi nhóm thử nghiệm cho nhiều mục đích khác nhau trong phòng thí nghiệm từ nhuộm tóc, vải, lụa đến làm màu thực phẩm.

Ngoài ra, chỉ một ít củ dền cũng cho ra số lượng đáng kể tinh chất nhuộm, dễ ứng dụng trong sản xuất quy mô công nghiệp.

Đây là thành công bước đầu của nhóm nghiên cứu. TS Bastos cho biết do đã biết được cơ chế, trước mắt nhóm nghiên cứu sẽ tìm cách thay thế chất 2,4-dimethylpyrrole vốn không hoàn toàn có nguồn gốc thiên nhiên.

TS Bastos tự tin, trong đợt công bố sắp tới, nhóm sẽ cho ra được màu xanh tự nhiên 100%. Kết quả được nhóm công bố trên tạp chí khoa học Science Advances.


Số lượng chuồn chuồn xanh dương nói chung và các sinh vật màu này nói riêng trong tự nhiên rất hiếm - (Ảnh: GETTY IMAGES).

Trên thực tế, chiếc xuất màu xanh dương nguồn trong tự nhiên, tức không có sự can thiệp của hóa chất công nghiệp, rất khó.

Khi cần màu xanh dương tự nhiên nấu ăn, các đầu bếp Việt Nam thường dùng hoa đậu biếc, hay phương Tây dùng quả việt quất, tuy nhiên cả 2 đều không ổn định cho sản xuất quy mô công nghiệp.

Theo tạp chí khoa học Science, sở dĩ thực vật hiếm có màu xanh dương vì đa số chúng đều hấp thụ ánh sáng màu này. Màu xanh dương thường khiến côn trùng ngại đến thụ phấn cho hoa, do đó trong tự nhiên màu này thường được chọn lọc tự nhiên bỏ qua.

Ở động vật, số loài có màu xanh dương ít nhất trong tổng số được biết đến. Hiện nay, xanh dương thường gặp nhất là ở một vài loài bướm, chuồn chuồn, nhện hay chim.

TIN CŨ HƠN
Bí mật về miếng đất

Bí mật về miếng đất "tí hon" là tài sản bất khả xâm phạm không thể động tới

Ngay trước cửa hàng Village Cigars là một miếng đất nhỏ hình tam giác có khắc dòng chữ "Miếng đất này là tài sản của Hess và nó chưa bao giờ được quyên tặng cho mục đích công cộng".

Đăng ngày: 02/09/2025
Những vật liệu cứng nhất hành tinh

Những vật liệu cứng nhất hành tinh

Nhờ công nghệ tiên tiến, các nhà khoa học đã cho ra đời những "siêu vật liệu" nhân tạo có độ cứng vượt trội hơn nhiều.

Đăng ngày: 01/09/2025
Phong tục lễ Tạ Ơn khác biệt khắp năm châu

Phong tục lễ Tạ Ơn khác biệt khắp năm châu

Lễ Tạ Ơn không chỉ có riêng ở Mỹ mà còn được tổ chức ở nhiều quốc gia với tên gọi, phong tục và nghi lễ riêng biệt.

Đăng ngày: 31/08/2025
Thang máy rơi tự do, nếu nhảy lên thì có sống được không?

Thang máy rơi tự do, nếu nhảy lên thì có sống được không?

"Đi thang máy coi chừng bị đứt cáp, bị kẹt...". Với lo lắng này, không ít người "tẩy chay" thang máy, hoặc mắc hội chứng sợ thang máy. Thực tế thì sao?

Đăng ngày: 29/08/2025
Các nhà khoa học phát hiện LUCA, sinh vật đơn bào được cho là thủy tổ của sự sống

Các nhà khoa học phát hiện LUCA, sinh vật đơn bào được cho là thủy tổ của sự sống

Tổ tiên chung phổ quát cuối cùng là một tế bào sống cách đây 4,2 tỷ năm, khi Trái đất có những đại dương nóng và rất ít oxy.

Đăng ngày: 28/08/2025
Những điều bí ẩn trong rừng Amazon khiến bạn

Những điều bí ẩn trong rừng Amazon khiến bạn "hết hồn"

Khu rừng già Amazon rộng lớn luôn ẩn chứa những điều bí ẩn chưa được khám phá, khiến chuyến đi vào rừng đầy rẫy hiểm nguy nhưng không kém phần thú vị và kích thích trí tò mò.

Đăng ngày: 28/08/2025
Đất nước duy nhất chưa từng có bóng dáng loài rắn từ thuở sơ khai

Đất nước duy nhất chưa từng có bóng dáng loài rắn từ thuở sơ khai

Bạn biết không, rắn là một trong những loài có độ phân bổ sinh học tương đối rộng. Chỉ cần có điều kiện phù hợp, rắn chắc chắn sẽ xuất hiện.

Đăng ngày: 27/08/2025
Khoa Học News