Các nhà thiên văn học phát hiện "điểm gãy" trong dải Ngân Hà

Một nhóm sao trẻ và đám mây khí hình thành sao đang nhô ra khỏi nhánh xoắn ốc của dải Ngân Hà, trải dài tới 3.000 năm ánh sáng.

Đây là cấu trúc lớn đầu tiên được xác định có hướng khác biệt đáng kể so với Cánh tay Nhân Mã - một trong những nhánh xoắn ốc của dải Ngân Hà, các nhà thiên văn học nhấn mạnh trong báo cáo mới trên tạp chí Astronomy & Astrophysics.

Khám phá được thực hiện dựa trên dữ liệu cũ từ kính viễn vọng không gian Spitzer của NASA đã ngừng hoạt động vào tháng 1/2020. Được trang bị camera hồng ngoại, thiết bị có khả năng nhìn xuyên qua những đám mây khí bụi, còn được gọi là tinh vân, để tìm kiếm những ngôi sao mới hình thành.

Theo quan sát trước đây, các ngôi sao trẻ và tinh vân luôn liên kết chặt chẽ với hình dạng của các cánh tay xoắn ốc chứa chúng. Tuy nhiên, cấu trúc mới lại nhô ra một góc đáng kể thay vì bám chặt vào vòng xoắn của Cánh tay Nhân Mã.


Mô phỏng điểm gãy nhô ra khỏi Cánh tay Nhân Mã của dải Ngân Hà. (Ảnh: NASA).

"Đặc tính quan trọng nhất của các cánh tay xoắn ốc là chúng xoắn chặt xung quanh thiên hà. Đặc tính này được đo bằng góc độ của cánh tay. Một đường tròn có góc tung độ bằng 0 và khi hình xoắn ốc càng mở rộng, góc tung độ càng tăng. Hầu hết các mô hình của dải Ngân Hà cho thấy Cánh tay Nhân Mã tạo thành một đường xoắn ốc có góc nghiêng khoảng 12 độ, nhưng cấu trúc mới thực sự nổi bật với một góc gần 60 độ", nhà vật lý thiên văn Michael Kuhn tại Viện Công nghệ California (Caltech) của Mỹ, tác giả chính của nghiên cứu, giải thích.

Những cấu trúc tương tự - còn được gọi là cựa hay lông vũ - trước đây đã được quan sát thấy ở các thiên hà xoắn ốc khác. Trong nhiều thập kỷ, các nhà khoa học tự hỏi liệu chúng có tồn tại trong thiên hà Milky Way của chúng ta hay không và cuối cùng họ cũng tìm được câu trả lời.


Tinh vân Đại bàng, Thiên Nga, Chẻ Ba và Lagoon (từ trái qua phải). (Ảnh: NASA/JPL-Caltech).

Cấu trúc "lông vũ" trong dải Ngân Hà rộng tới 3.000 năm ánh sáng và chứa bốn tinh vân nổi tiếng, bao gồm các tinh vân Đại Bàng (Eagle),Thiên Nga (Omega), Chẻ Ba (Trifid) và Lagoon. Những ngôi sao mới được phát hiện trong đó có khả năng hình thành vào cùng một thời điểm và cùng chịu ảnh hưởng của các lực tác động bên trong thiên hà, bao gồm lực hấp dẫn và lực đẩy do chuyển động quay tạo ra.

"Điểm gãy này chỉ là một phần nhỏ của dải Ngân Hà, nhưng có thể hé lộ điều gì đó quan trọng về toàn bộ thiên hà. Vì vậy, nó cần được xem xét chi tiết nếu chúng ta muốn hiểu bức tranh lớn hơn", đồng tác giả Robert Benjamin, nhà vật lý thiên văn tại Đại học Wisconsin-Whitewater của Mỹ, nhấn mạnh về tầm quan trọng của nghiên cứu.

TIN CŨ HƠN
Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Hướng dẫn chụp ảnh hiện tượng mưa sao băng

Khác với các hiện tượng thiên văn khác như Nhật thực, Nguyệt thực hay sao chổi - Mưa sao băng là một hiện tượng xảy ra với tần suất khá nhiều và dễ gây hứng thú cho những người chưa từng được quan sát.

Đăng ngày: 18/12/2025
Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?

Vì sao thiên hà của chúng ta có tên gọi Milky Way?

Chúng ta có rất nhiều tên gọi không chính thức cho các cảnh quan vũ trụ. Thỉnh thoảng chúng được đặt tên theo hình dạng mà ta nhìn thấy, ví dụ Tinh vân Đầu Ngựa.

Đăng ngày: 17/12/2025
Mất bao lâu để đến được hệ sao khác ngoài Hệ Mặt trời?

Mất bao lâu để đến được hệ sao khác ngoài Hệ Mặt trời?

Một nhóm các nhà vật lý quyết định ước tính xem chúng ta mất bao nhiêu thời gian để đến được các hệ sao khác trong Dải Ngân hà bằng các tàu vũ trụ hiện có.

Đăng ngày: 17/12/2025
Các ngôi sao được tạo ra như thế nào?

Các ngôi sao được tạo ra như thế nào?

Sao không do ai hay cái gì tạo ra mà chúng tự hình thành, hay có thể nói thế này: các ngôi sao sinh ra nhờ một tác động rất mạnh của tự nhiên được gọi là trọng lực.

Đăng ngày: 17/12/2025
Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Do chuyển động tự quay của Trái đất quanh trục, các ngôi sao luôn thay đổi vị trí trên bầu trời, mọc và lặn. Tuy nhiên trục quay của Trái đất lại hướng thẳng về phía sao Bắc Cực làm nó có vẻ không bao giờ di chuyển.

Đăng ngày: 16/12/2025
5 hiện tượng huyền bí trong vũ trụ vô tận

5 hiện tượng huyền bí trong vũ trụ vô tận

Hiện tượng bí ẩn là một phần của khoa học, các nhà khoa học liên tiếp phát hiện ra những điều mới mẻ trong không gian bao la, vô hạn của vũ trụ và không ngừng phân tích, nghiên cứu chúng.

Đăng ngày: 16/12/2025
Sự sống Trái đất bắt nguồn từ vi khuẩn vũ trụ

Sự sống Trái đất bắt nguồn từ vi khuẩn vũ trụ

Loài người trên Trái đất từ lâu vẫn nghĩ rằng mình cô đơn trong vũ trụ và hiện vẫn đang cố gắng một cách vô vọng tìm kiếm những nền văn minh ngoài hành tinh. Trong khi đó có thể chính họ là những người ngoài hành tinh thứ thiệt.

Đăng ngày: 08/12/2025
Khoa Học News