Chân dung xác ướp não to khác thường do bệnh hiếm

Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên hé lộ gương mặt xác ướp của một thiếu niên Ai Cập mắc bệnh phì đại não sống cách đây 2.300 năm.

Minirdis là một quý tộc Ai Cập cổ đại và chỉ mới 14 tuổi khi qua đời. Cậu là con trai của một gia đình sùng đạo và được định sẵn là người kế thừa công việc của người cha tên Inaros, một thầy tu thờ thần sinh sản Min. Tuy nhiên, Minirdis chết trẻ và xác ướp của cậu nằm nguyên vẹn tại nghĩa trang Akhmim ở vùng Thượng Ai Cập cho tới khi được phát hiện vào năm 1925. Các nhà khoa học đứng đầu là Cicero Moraes, chuyên gia thiết kế 3D người Brazil, tái tạo lại gương mặt của Minirdis và chẩn đoán thiếu niên này mắc một hội chứng hiếm gặp, Mail hôm 22/11 đưa tin.


Gương mặt xác ướp của Minirdis. (Ảnh: Cicero Moraes)

Theo Moraes và cộng sự, Minirdis mắc chứng phì đại não, hội chứng khiến não lớn khác thường. "Khi nghiên cứu thể tích hộp sọ, chúng tôi rất ấn tượng với kích thước của nó. Tôi nhận thấy quan tài dường như dành cho một người lớn tuổi hơn xác ướp, nhưng ngay cả vậy, phần đầu vẫn chiếm gần hết chiều dài của nó. Do đó, mặt người chết bị xoay đi, nếu không nắp quan tài không thể đóng lại", Moraes cho biết.

Một hộp sọ được xem là mắc chứng phì đại nếu chu vi đầu lệch chuẩn gấp hơn 2,5 lần so với độ tuổi và giới tính của cá nhân. Trong trường hợp này, chu vi đầu và thể tích não của xác ướp lệch chuẩn gấp hơn 3 lần.

Chân dung của Minirdis được phục dựng bằng mô hình kỹ thuật số hóa hộp sọ, sau đó bổ sung thêm mô mềm. Quá trình diễn ra với dữ liệu lấy từ người sống, bao gồm nhóm có độ tuổi tương ứng. Ngoài ra, hộp sọ và cấu trúc da của một người hiến tặng được tái tạo trên máy tính và biến dạng cho tới khi phù hợp với kích thước của Minirdis, giúp hé lộ gương mặt người chết. Theo Moraes, đó là một gương mặt trẻ trung và non nớt.

Các nhà nghiên cứu biết tới tên của xác ướp và cha cậu thông qua chữ khắc trên quan tài. Moraes cho rằng cậu có cuộc sống giàu có về vật chất và phong phú về tinh thần. Dù vậy, nhóm nghiên cứu không thể xác định rõ nguyên nhân cái chết của Minirdis.

Chứng phù đại não có thể cản trở phát triển, ảnh hưởng tới trí tuệ, gây động kinh, thậm chí liệt. Hiện nay, xác ướp của Minirdis đang nằm trong bộ sưu tập tại Bảo tàng Field tại Chicago.

TIN CŨ HƠN
Loại chữ bí truyền chưa được giải mã của thầy tu Ai Cập cổ

Loại chữ bí truyền chưa được giải mã của thầy tu Ai Cập cổ

Khoảng năm 2.700 TCN, người Ai Cập cổ đại sáng tạo ra loại chữ viết mới được giản lược từ chữ tượng hình, được gọi là chữ Thầy tu.

Đăng ngày: 08/10/2025
Sinh vật tuyệt chủng nửa con người, là loài ăn thịt đáng sợ nhất địa cầu

Sinh vật tuyệt chủng nửa con người, là loài ăn thịt đáng sợ nhất địa cầu

Các nhà khoa học đã vén màn bí ẩn 2 triệu năm trước, tìm ra chân dung của sinh vật đứng đầu chuỗi thức ăn trong những khu rừng và thảo nguyên đầy quái thú: họ mang dòng máu của con người.

Đăng ngày: 08/10/2025
Tìm thấy hang khổng lồ

Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil

Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.

Đăng ngày: 05/10/2025
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.

Đăng ngày: 05/10/2025
Xuất hiện báu vật 25.000 năm “làm thay đổi dòng thời gian” nhân loại

Xuất hiện báu vật 25.000 năm “làm thay đổi dòng thời gian” nhân loại

Những báu vật mà các nhà khảo cổ Brazil tìm được là những mặt dây chuyền được chế tác bằng vật liệu "lạ", cung cấp dữ liệu đủ khiến nhiều tư liệu lịch sử khảo cổ phải được viết lại.

Đăng ngày: 04/10/2025
Phát hiện

Phát hiện "báu vật ma thuật" quý hơn vàng giữa 25 hài cốt 5.000 tuổi

Phát hiện khảo cổ tại Tây Ban nha được coi là báu vật cổ đại được chế tác từ kỹ thuật tinh vi bậc nhất thế giới, bằng những vật liệu quý giá nhất và với tuổi đời 5.000 năm, nó trở nên vô giá.

Đăng ngày: 03/10/2025
Các nhà khảo cổ đào được quái vật dài 1,5m không tay, mặc

Các nhà khảo cổ đào được quái vật dài 1,5m không tay, mặc "áo giáp" ở Nam Mỹ

Kết quả phục dựng từ các mảnh hóa thạch cho thấy một quái vật có vẻ ngoài đáng sợ, được đặt tên là Jakapil kaniukura, lang thang trên đất Argentina khoảng 94-97 triệu năm về trước.

Đăng ngày: 30/09/2025
Khoa Học News