Cháy rừng ảnh hưởng đến quá trình tiến hóa của một số loài

Theo Popular Science, một nghiên cứu do nhóm của nhà sinh thái học Gavin Jones (Trạm nghiên cứu Rocky Mountain) thực hiện ghi nhận tình trạng cháy rừng ngày càng thường xuyên và dữ dội đang định hình quá trình tiến hóa ở nhiều loài.

Cháy rừng giết chết động vật này nhưng lại giúp động vật khác tồn tại, từ đó quyết định gene của loài nào được truyền lại cho thế hệ tương lai. Quá trình một số cá thể sống sót tốt hơn cá thể khác là sự chọn lọc tự nhiên - động lực thúc đẩy tiến hóa. Cá thể may mắn sở hữu vài đặc tính không chỉ cho phép sống sót qua đám cháy mà còn phát triển mạnh mẽ trong môi trường sống bị thiêu rụi, sau đó sinh sôi thành công.

Cháy rừng cũng có thể đóng vai trò kết nối, tạo ra môi trường sống khuyến khích các thành viên cùng loài hòa hợp với nhau. Tuy nhiên, không loại trừ khả năng đám cháy chia cắt quần thể nào đó thành nhiều nhóm nhỏ biệt lập, dẫn đến giao phối cận huyết rồi cuối cùng tuyệt chủng.

Liệu động vật hoang dã có thích nghi đủ nhanh hay không? Ông Jones cho biết loài quần thể lớn, thời gian thế hệ ngắn như côn trùng tiến hóa nhanh hơn loài thời gian thế hệ dài.


Cháy rừng ảnh hưởng đến quá trình tiến hóa.

Bọ lửa đen

Bọ lửa đen thích lửa, chúng tìm kiếm gốc cây vừa bị cháy để đẻ trứng. Cháy rừng còn giúp xua đuổi số động vật chuyên ăn trứng bọ. Vì vậy loài này phát triển cơ quan thụ cảm giấu sau chân ghi nhận được nhiệt, cho chúng biết chính xác nơi có lửa ở cách xa hàng chục dặm. Cơ quan thụ cảm hoạt động nhờ loạt túi nước nhỏ nằm bên trong, nở ra lúc nhiệt độ tăng.

Chim gõ kiến lưng đen

Loài này làm tổ trong thân cây cháy đen hoặc thân cây chết đứng - nơi bộ lông của chúng phát huy khả năng ngụy trang. Nhưng vài nghiên cứu chỉ ra, tổ chim nằm càng gần rừng chưa bị cháy (có nhiều cây che phủ bảo vệ) thì tỷ lệ con non sống sót đến tuổi trưởng thành càng tăng. Như vậy gene của số cá thể làm tổ xa điểm cháy rừng sẽ được truyền lại.

Theo một nghiên cứu bổ sung, chim gõ kiến lưng đen sẽ bay đến vùng rừng bị cháy 3-5 năm sau khi hỏa hoạn xảy ra để tìm bọ, cho phép các quần thể khác nhau chia sẻ gene thông qua giao phối.

Thằn lằn hàng rào phương Tây

Thằn lằn hàng rào phương Tây có bụng màu xanh da trời, lưng màu nâu, đen hoặc xám. Tại miền Nam bang California của Mỹ, chúng thường nằm trên các thân cây bụi cháy đen và tránh bề mặt trắng không phù hợp với mình. Theo thời gian hành vi này làm tăng số lượng cá thể màu sẫm.

Cú đốm

Cú đốm cần rừng tươi tốt để tồn tại. Nhưng khi xảy ra cháy không phải cá thể nào cũng chết hoặc di cư sang nơi khác. Hệ thống GPS phát hiện cú đốm thích săn mồi ở mảng rừng bị cháy nghiêm trọng - đặc biệt là mảng tương đối nhỏ khoảng 1 đến 10 hecta - có cây xanh nguyên vẹn bao quanh (thích hợp làm tổ). Phát hiện này chỉ ra chúng đã biết thích nghi với cháy rừng.

Bướm xanh Boisduval

Hoa dại Lupin - thức ăn ưa thích của ấu trùng bướm cùng các loài thụ phấn khác - phát triển mạnh mẽ sau cháy rừng. Tại công viên quốc gia Yosemite trên địa bàn California, cháy rừng khuyến khích các quần thể bướm xanh Boisduval biệt lập tương tác với nhau, tăng cường sự đa dạng đồng thời thúc đẩy tổng thể loài phát triển.

TIN CŨ HƠN
Nhà máy điện rác

Nhà máy điện rác "khổng lồ" ở Hà Nội, đứng thứ 2 thế giới, chỉ sau Trung Quốc

Nhà máy điện rác Sóc Sơn có tổng mức đầu tư 7.000 tỷ đồng, giúp giải quyết 75% lượng rác của thành phố Hà Nội. Xung quanh nhà máy bố trí như công viên cho người dân tập thể dục.

Đăng ngày: 28/10/2025
7 điều ít biết về cầu vồng

7 điều ít biết về cầu vồng

Hai người cùng quan sát không thể nhìn thấy sắc màu giống nhau từ cùng một chiếc cầu vồng hay có thể dùng kính phân cực để làm "cầu vồng" biến mất, là hai trong số nhiều điều thú vị về hiện tượng thiên nhiên đẹp mắt này.

Đăng ngày: 28/10/2025
Cầu vồng chỉ xuất hiện sau mưa mùa hè?

Cầu vồng chỉ xuất hiện sau mưa mùa hè?

Sau những cơn mưa rào vào mùa hè, trên nền trời thường xuất hiện một dải cầu vồng với bảy sắc màu: đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm tím được tạo nên bởi ánh sáng mặt trời bị khúc xạ từ những hạt nước.

Đăng ngày: 27/10/2025
Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Cầu vồng trắng được tạo ra khi ánh sáng Mặt Trời chiếu vào những giọt nước nhỏ trong lớp sương mù ở góc độ phù hợp.

Đăng ngày: 26/10/2025
Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là một hiện tượng đặc trưng bởi sức gió mạnh ít nhất là 56km/h và kéo dài trong một thời gian dài - thường là ba giờ hoặc hơn.

Đăng ngày: 25/10/2025
Nơi lạnh nhất Trái đất đang -100 độ C, người bình thường không trụ nổi vài giây

Nơi lạnh nhất Trái đất đang -100 độ C, người bình thường không trụ nổi vài giây

Theo các vệ tinh quan sát Trái đất của NASA, nơi lạnh nhất hành tinh là một sườn núi nằm trên Cao nguyên Đông Nam Cực, nơi nhiệt độ có thể hạ xuống mức -100 độ C.

Đăng ngày: 25/10/2025
Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Dân gian có câu "Ông tha mà bà không tha/ Làm nên lũ lụt hai ba tháng mười”, để nhắc nhở, cảnh báo mùa lũ ở các tỉnh từ Thanh Hóa đổ vào thường xảy ra đầu tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.

Đăng ngày: 25/10/2025
Khoa Học News