Chó nhà được hình thành nhờ các "bãi rác"

Bất cứ ai nuôi chó cũng biết rằng chúng có thói lục lọi thùng rác để tìm kiếm thức ăn. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, hành động này của chúng có thể bắt nguồn từ một nguyên nhân sâu xa hơn chúng ta vẫn nghĩ.

>>> Vì sao chó thích gặm xương?

Một nghiên cứu mới về di truyền học ở chó cho thấy có rất nhiều gene tham gia vào quá trình chuyển hóa tinh bột ở giống chó nhà, so sánh với loài sói.

Điều này củng cố một ý kiến cho rằng nhiều giống chó nhà phát triển từ loài sói mà có khả năng tìm bới rác và tiêu hóa thức ăn thừa từ những người nông dân trước đây.

Không ai biết chính xác là từ khi nào và như thế nào tổ tiên của chúng ta có sự gắn kết mật thiết với loài chó, nhưng các bằng chứng khảo cổ học cho thấy việc này có từ hàng ngàn năm trước.

Có một đề xuất đó là chó lai xuất hiện từ thời kì người cổ đại dùng chó sói để hỗ trợ việc săn bắn hay để trông giữ. Nhưng cũng có ý kiến khác cho rằng việc nuôi súc vật bắt đầu với những con chó sói khi chúng ăn thức ăn thừa của con người và sau đó bắt đầu sống gần con người mãi mãi.

“Giả thuyết thứ hai nói rằng khi con người bắt đầu sống định cư, cùng với sự phát triển của nông nghiệp, chúng ta tạo ra các bãi rác xung quanh chỗ ở, và vậy là đột nhiên những bãi rác trở thành nguồn thức ăn và chỗ ở mới cho những con sói, những con sói nào thích nghi tốt nhất với nguồn thức ăn và chỗ ở mới này đã trở thành tổ tiên của giống chó nhà”, tiến sĩ Erik Axelsson đến từ trường Đại học Uppsala giải thích.

“Vậy thì, kết quả nghiên cứu của chúng tôi tương ứng với giả thuyết thứ hai, đó là loài chó được hình thành từ các bãi rác”.

Tiến sĩ Erik Axelsson và các cộng sự của ông đã phân tích ADN của hơn 50 con chó hiện đại thuộc nhiều giống như cocker spaniel (chó cộc tai cụp) và German shepherd (chó chăn cừu giống Đức). Sau đó họ đem so sánh thông tin di truyền loài của những con chó này và của 12 con sói được lấy từ các nơi trên thế giới với nhau.

Nhóm nghiên cứu tiến hành quét chuỗi ADN của hai loại chó này để tìm kiếm các đoạn gene có sự khác biệt lớn và đã phát hiện ra 36 đoạn như thế. Việc phân tích gene cho thấy gene của chúng được phân thành hai loại chức năng: các gene tham giam vào quá trình phát triển não bộ và quá trình chuyển hóa tinh bột.

Về sau, có vẻ như loài chó có nhiều gene mã hóa enzyme tham gia vào quá trình phân rã tinh bột hơn, đó là sự kế thừa từ việc tổ tiên của chúng ăn những thức ăn thừa là lúa mì và các loại hạt khác.

“Loài sói cũng có các gene này nhưng chúng không hoạt động hiệu quả như ở loài chó”, tiến sĩ Axelsson cho biết.

“Khi chúng tôi quan sát hệ gene của loài sói, chúng tôi chỉ thấy một gene (để mã hóa enzyme amylase) trên mỗi nhiễm sắc thể. Nhưng khi nhìn vào hệ gene của chó, chúng tôi thấy từ 2 đến 15 gene này, trung bình một con chó có nhiều hơn một con sói đến 7 gene. Điều này có nghĩa là chó tiêu hóa và sử dụng nhiều chất dinh dưỡng từ tinh bột hơn sói”.

Liên quan đến các gene phát triển bộ não, những gene này phản ánh các hành vi khác nhau giữa chó sói và chó nhà như chúng ta nhận thấy. Loài chó thì ngoan ngoãn hơn nhiều, đó có lẽ là vì ban đầu người ta chọn những con vật mà họ nghĩ là dễ bảo hơn để sử dụng trong công việc.

Nghiên cứu về nguồn gốc của giống chó nhà thật sự là lĩnh vực gây lúng túng cho các nhà nghiên cứu.

Tiến sĩ Carles Vila đến từ Viện Sinh học Donana Biological, Tây Ban Nha cho hay cuộc tranh luận đang được mở rộng. “Tôi cho rằng giống chó hiện đại có nguồn gốc từ nhiều quần thể sói. Có thể là việc thuần hóa chó trước đây bắt đầu với việc một vài con vật đến ở với người nhưng vẫn thường xuyên đi cùng với những con sói khác, do đó vẫn bị ảnh hưởng bởi những con sói đấy. Nhưng chắc chắn sau đó sẽ có sự nuôi dưỡng độc lập các con vật này”.

Từ khóa liên quan:

chó nhà

thói quen của chó

thói quen của chó nhà

chó lục bãi rác

chó lai

chó sói

người cổ đại

gene mã hóa enzyme

nguồn gốc của giống chó nhà

Erik Axelsson

Carles Vila