Chộp được 'hình thái' ánh sáng ở cả dạng sóng và hạt

Lần đầu tiên trên thế giới, các nhà khoa học Thụy Sỹ đã chụp được một bức ảnh ánh sáng hoạt động dưới cả dạng sóng và dạng hạt cùng lúc.

Giới khoa học từ lâu đã biết, ánh sáng là một dải sóng. Đó là lí do tại sao ánh sáng có thể uốn cong gập quanh các tòa nhà và luồn lách qua các lỗ kim tí hon. Các bước sóng khác nhau của ánh sáng là nguyên nhân tại sao chúng ta có thể quan sát thấy những màu sắc khác nhau và khiến cùng một chiếc váy mà người thì nhìn ra màu xanh và đen, người khác lại nhìn ra màu vàng và trắng, thậm chí có người lại nhìn ra màu xanh và vàng.

Tuy nhiên, tất cả các đặc tính và hành vi của một dải sóng không đủ để lý giải mọi thứ mà ánh sáng tạo ra. Chẳng hạn như khi ánh sáng va đạp vào kim loại, nó phát tỏa một dòng electron. Thiên tài vật lý Einstein từng giải thích hiện tượng này vào năm 1905 rằng, ánh sáng cũng cấu tạo từ các hạt và những hạt ánh sáng đó va đập vào các hạt electron kim loại giống như những quả bóng bi-a, khiến chúng bay đi. Quan điểm này rốt cuộc đã giúp Einstein giành được giải thưởng Nobel, nhưng các nhà khoa học vẫn chưa hài lòng vì bị ép buộc công nhận rằng, ánh sáng có thể hành xử vừa như sóng, vừa như hạt.

Đã hơn 100 năm và tới mãi gần đây, mọi thí nghiệm với ánh sáng mà bất kỳ nhà khoa học nào từng tiến hành đều chứng minh ánh sáng hoặc hành xư như một dải sóng, hoặc như một hạt, nhưng chưa bao giờ là cả 2 cùng lúc.

Bức ảnh cực độc cho thấy ánh sáng vừa ở dạng sóng, vừa ở dạng hạt cùng lúc. Ảnh: BI

Tuy nhiên, mới đây, các nhà nghiên cứu đến từ Viện Công nghệ liên bang Thụy Sỹ đã ghi lại đặc tính phân chia kỳ dị của ánh sáng bằng cách sử dụng một kỹ thuật chụp ảnh mới.

Trước tiên, họ bắn ánh sáng laze vào một dây kim loại tí hon. Việc này giúp nhốt giữ các sóng ánh sáng trên dây.

Sau đó, nhóm nghiên cứu bắn một dòng electron dọc dây kim loại. Các sóng ánh sáng trên dây cấu tạo từ các hạt ánh sáng có tên gọi là photon, nên các hạt electron va đập và nẩy bật ra xa các photon, khiến một số hạt electron tăng tốc, trong khi một số khác giảm tốc. Những thay đổi về vận tốc bộc lộ như các đốm năng lượng có thể nhìn thấy được.

Các chuyên gia đã đặt dây kim loại phía dưới một kính hiển vi đồ sộ, có khả năng quan sát được electron và chụp một bức ảnh về chúng. Lớp đáy của bức ảnh cho thấy vị trí của các hạt ánh sáng và lớp trên cùng tiết lộ ánh sáng trông giống như một dải sóng như thế nào.

"Thí nghiệm này chứng tỏ, lần đầu tiên, chúng ta có thể quay phim được cơ học lượng tử và bản chất nghịch lý của nó một cách trực tiếp", nhà nghiên cứu Fabrizio Carbone nhấn mạnh.

Theo ông Carbone, kỹ thuật hình ảnh trên có thể giúp thúc đẩy sự phát triển của các máy tính lượng tử - những máy tính siêu nhanh tận dụng các đặc tính kỳ lạ khác của hạt ánh sáng.

TIN CŨ HƠN
Tìm hiểu về con cá bằng sắt Lucky Fish giúp ngăn ngừa thiếu máu

Tìm hiểu về con cá bằng sắt Lucky Fish giúp ngăn ngừa thiếu máu

Tham khảo thêm tài liệu và giải thích rõ hơn về quá trình phát triển của con cá Lucky Fish này cũng như những lợi ích mà nó mang lại.

Đăng ngày: 04/11/2025
Những điều bạn chưa biết về kinh tuyến và vĩ tuyến

Những điều bạn chưa biết về kinh tuyến và vĩ tuyến

Dưới đây là những khái niệm cơ bản và dễ hiểu nhất về kinh tuyến và vĩ tuyến, cũng như cách xác định kinh tuyến và vĩ tuyến trên bản đồ, mời các bạn cùng xem.

Đăng ngày: 04/11/2025
Cách hiểu các chỉ số dự báo thời tiết: chỉ số UV, lượng mưa, nhiệt độ, độ ẩm

Cách hiểu các chỉ số dự báo thời tiết: chỉ số UV, lượng mưa, nhiệt độ, độ ẩm

Khi nói tới điều kiện khí hậu, người ta phải đề cập đến nhiều yếu tố quan trọng, chứ không chỉ đơn thuần là nhiệt độ môi trường, đó là: nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió và bức xạ nhiệt, chỉ số UV...

Đăng ngày: 04/11/2025
Tộc người đầu tiên tiến hóa để lặn sâu 70 mét

Tộc người đầu tiên tiến hóa để lặn sâu 70 mét

Người Bajau hiện sống ở Indonesia sở hữu lá lách lớn khác thường phù hợp với hoạt động bắt cá dưới biển.

Đăng ngày: 03/11/2025
Tìm hiểu về lễ hội Halloween

Tìm hiểu về lễ hội Halloween

Ngày lễ Halloweem xuất phát từ một nghi lễ ở các nước phương Tây, vào ngày 31 tháng 10 hàng năm, ngay đêm trước lễ các thánh Nam Nữ.

Đăng ngày: 02/11/2025
Những đêm hội ma quỷ

Những đêm hội ma quỷ "quậy tưng bừng" từ Đông sang Tây

Bên cạnh Halloween, vẫn còn rất nhiều lễ hội ma quỷ khác diễn ra ở khắp nơi trên thế giới. Cùng tìm hiểu một vài những lễ hội ma quỷ nổi tiếng trên toàn thế giới dưới đây.

Đăng ngày: 02/11/2025
Lễ hội ma Halloween và những điều bạn chưa biết

Lễ hội ma Halloween và những điều bạn chưa biết

Halloween là lễ hội thường niên diễn ra vào cuối tháng 10 đầu tháng 11, nhưng đó là lễ hội để tưởng niệm cái gì? Tại sao người ta phải hoá trang và ăn mặc gớm ghiếc đến thế?

Đăng ngày: 01/11/2025
Khoa Học News