Con trai hay con gái phụ thuộc vào bố

Một nghiên cứu của Đại học Newcastle với sự tham gia của hàng nghìn gia đình là lời giải cho các bậc cha mẹ về việc liệu họ có con trai hay con gái.

Nghiên cứu của nhà khoa học Corry Gellatly cho thấy rằng đàn ông thừa hưởng từ cha mẹ xu hướng có nhiều con trai hơn hoặc nhiều con gái hơn. Điều này có nghĩa rằng một người đàn ông có nhiều anh em trai có nhiều khả năng có con trai, trong khi một người đàn ông có nhiều chị em gái có nhiều khả năng có con gái.

Nghiên cứu được thực hiện dựa trên thông tin của 927 cây phả hệ gia đình và 556.387 người từ Bắc Mỹ và châu Âu từ những năm 1600.

Gellatly giải thích: “Cây phả hệ gia đình cho thấy xu hướng có con trai hoặc con gái mang tính chất di truyền. Bây giờ chúng ta biết rằng đàn ông có nhiều khả năng có con trai hơn nếu họ có nhiều anh em trai, và có nhiều khả năng có con gái hơn nếu có nhiều chị em gái. Tuy nhiên, đối với phụ nữ, bạn không thể dự đoán được gì”.

Đàn ông quyết định giới tính của một đứa trẻ dựa trên tinh trùng của họ chứa nhiễm sắc thể X hay Y. Một nhiễm sắc thể X kết hợp với một nhiễm sắc thể X khác từ người mẹ sẽ hình thành nên bé gái (XX), và một nhiễm sắc thể Y kết hợp với nhiễm sắc thể của người mẹ sẽ cho ra một bé trai (XY).

Nghiên cứu của Đại học Newcastle cho thấy một gen chưa được phát hiện kiểm soát việc liệu tinh trùng của đàn ông chứa nhiều nhiễm sắc thể X hoặc nhiều nhiễm sắc thể Y hơn. Điều này ảnh hưởng đến giới tính của đứa trẻ được sinh ra. Trên quy mô lớn hơn, số lượng đàn ông với tinh trùng chứa nhiều nhiễm sắc thể X hơn so sánh với số lượng đàn ông với nhiều nhiễm sắc thể Y hơn ảnh hưởng đến tỷ lệ giới tính của trẻ được sinh ra mỗi năm.

Con trai hay con gái?

Một gen chứa hai phần, được gọi là gen tương ứng, thừa hưởng từ bố mẹ. Trong bài báo của mình, Gellatly chứng minh rằng rất có khả năng đàn ông chứa hai loại gen tương ứng khác nhau. Điều này dẫn đến 3 khả năng tổ hợp của một gen kiểm soát tỉ lệ của tinh trùng X và Y.
• Loại tổ hợp đầu tiên, gọi là mm, tạo ra nhiều tinh trùng Y và có nhiều con trai hơn.
• Loại tổ hợp thứ hai, gọi là mf, tạo ra lượng tinh trùng X và Y tương đương, và có số lượng con trai con gái như nhau.
• Loại tổ hợp thứ ba, gọi là ff, tạo ra nhiều tinh trùng X hơn và có nhiều con gái hơn.

Gellatly cho biết: “Gen thừa hưởng từ cả cha lẫn mẹ khiến một số đàn ông có nhiều con trai hơn và một số khác có nhiều con gái hơn, có thể giải thích tại sao số lượng đàn ông và đàn bà là tương đương. Nếu có quá nhiều đàn ông trong cộng đồng, đàn bà sẽ dễ dàng tìm được bạn đời, vì vậy những người đàn ông có nhiều con gái hơn sẽ di truyền nhiều gen của họ, khiến nhiều bé gái được sinh ra hơn trong những thế hệ tiếp theo”.

 

Nhiều bé trai được sinh ra sau chiến tranh

Ở nhiều nước tham gai vào chiến tranh thế giới, số lượng bé trai được sinh ra thường tăng đột ngột sau chiến tranh. Năm sau khi chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, có thêm hai bé trai sinh ra trên 100 bé gái tại Anh Quốc khi so sánh với năm trước khi chiến tranh bắt đầu. Gen được Gellatly miêu tả trong nghiên cứu của mình có thể giải thích tại sao hiện tượng này xảy ra.
Những người đàn ông với nhiều con trai hơn, có khả năng một trong số đó quay trở về từ mặt trận và cũng có xu hướng, thừa kế từ cha mình, trở thành cha của những bé trai. Ngược lại, những người đàn ông với nhiều con gái hơn, có thể mất đứa con duy nhất trong chiến tranh. Những người này có xu hướng trở thành cha của những bé gái. Điều này giải thích tại sao những người đàn ông sống sót qua chiến trận có xu hướng có con trai và khiến tỷ lệ bé trai được sinh ra tăng mạnh.

Một biểu đồ được đơn giản hóa thể hiện đàn ông chỉ có con trai hoặc chỉ có con gái, hoặc số lượng con trai và con gái tương đương. (Ảnh: Đại học Newcastle)

Ở hầu hết các nước, trong những dữ liệu tồn tại, luôn có nhiều bé trai hơn bé gái được sinh ra. Tại Anh Quốc và Hoa Kỳ, hiện có 105 bé trai được sinh ra trên 100 bé gái.

Cũng có rất nhiều tài liệu ghi chép rằng nhiều bé trai chết sớm trước khi đủ trưởng thành để có con. Vì vậy tương tự như việc gen khiến nhiều con trai được sinh ra sau chiến tranh, nó cũng có thể khiến nhiều bé trai được sinh ra mỗi năm

Hoạt động của gen?

Phả hệ (bên trên) minh họa hoạt động của gen. Đây là một ví dụ được đơn giản hóa, trong đó đàn ông chỉ có con trai, hoặc chỉ có con gái, hoặc có số lượng con trai và con gái bằng nahu. Nó cho thây rằng mặc dù gen này không ảnh hưởng đến phụ nữ, những họ cũng mang gen đó và kế thừa lại cho con cái.

Trong cây phả hệ đầu tiên (A), người ông là mm, vì vậy tất cả con cái đều là con trai. Ông chỉ cho gen tương ứng là m, vì vậy những đứa con của ông có nhiều khả năng hình thành tổ hợp mm hơn. Vì vậy, những người con trai có thể chỉ sinh ra con trai. Những cháu nội có thể có tổ hợp gen tương ứng mf, vì họ thừa hưởng m từ cha và f từ mẹ. Do đó, họ có số lượng con trai và con gái tương đương (chắt).

Trong cây phả hệ thứ hai (B) người ông là ff, vì vậy chỉ có con gái, và họ có tổ hợp gen tương ứng ff, vì cả cha lẫn mẹ họ đều mang gen ff. Một trong những người con gái có con với một người đàn ông có tổ hợp gen mm. Người đàn ông đó quyết định giới tính của những đứa con, vì vậy cháu ngoại đều là con trai. Những đứa cháu ngoại có tổ hợp gen tương ứng mf, vì họ thừa hưởng m từ cha và f từ mẹ. Vì vậy, họ có số lượng con trai và con gái bằng nhau (chắt).

Tham khảo:
1. Gellatly et al. Trends in Population Sex Ratios May be Explained by Changes in the Frequencies of Polymorphic Alleles of a Sex Ratio Gene. Evolutionary Biology, Dec 11, 2008; DOI: 10.1007/s11692-008-9046-3

Từ khóa liên quan:

Con trai

con gái

bố

gen

nhiễm sắc thể