Đá magma vũ trụ cổ xưa nhất từng rơi xuống Trái đất

Mảnh thiên thạch quý hiếm bắt nguồn từ một thiên thể 4,566 tỷ năm tuổi, cổ xưa hơn cả Trái đất.

Erg Chech 002 (EC 002), mảnh thiên thạch được tìm thấy ở Adrar, Algeria, tháng 5/2020, có thể là mảnh vỡ của một tiền hành tinh - thiên thể đất đá lớn đang trong quá trình phát triển thành hành tinh. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences, hôm 8/3.


Thiên thạch Erg Chech 002 rơi xuống Algeria. (Ảnh: Bảo tàng Đá quý và Khoáng vật Maine/Darryl Pitt).

EC 002 có màu nâu và be, xen kẽ những tinh thể màu xanh lá, xanh vàng và một chút vàng nâu, theo miêu tả của Viện Hành tinh và Mặt Trăng (LPI). Đây là achondrite, loại thiên thạch bắt nguồn từ một thiên thể mẹ có vỏ và lõi tách biệt rõ, thiếu những hạt khoáng chất tròn gọi là chondrule, theo Trung tâm Nghiên cứu Thiên thạch thuộc Đại học Bang Arizona.

Trong số hàng nghìn thiên thạch đất đá, EC 002 rất nổi bật. Các phân tích chỉ ra thiên thể mẹ của nó tồn tại từ 4,566 tỷ năm trước, cổ xưa hơn Trái đất. Thành phần hóa học cho thấy EC 002 sinh ra từ bể magma đã tan chảy một phần trong vỏ của thiên thể mẹ. Đa số thiên thạch đất đá bắt nguồn từ những thiên thể có vỏ basalt - hình thành khi dung nham giàu sắt và magie nguội nhanh. Tuy nhiên, vỏ thiên thể mẹ của EC 002 cấu tạo từ andesite, loại đá magma giàu silica.

"EC 002 là mảnh đá magma cổ xưa nhất từng được phân tích đến nay, giúp cung cấp thêm thông tin về lớp vỏ nguyên sơ bao phủ những tiền hành tinh cổ xưa nhất", nhóm chuyên gia cho biết. EC 002 là thiên thạch cực kỳ hiếm. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác lại chỉ ra, loại vỏ andesite giàu silica có thể phổ biến trong giai đoạn Hệ Mặt trời hình thành tiền hành tinh.

Vậy những tiền hành tinh có vỏ andesite đã đi đâu? Trong giai đoạn các hành tinh chào đời và Hệ Mặt trời chưa ổn định, có thể phần lớn các tiền hành tinh này không thể sống sót lâu. Chúng vỡ vụn khi va chạm với các thiên thể đất đá khác hoặc bị nuốt chửng bởi những hành tinh đất đá lớn và mạnh hơn như Trái đất, sao Hỏa, sao Kim, sao Thủy. Do đó, tàn dư vỏ andesitic cổ xưa không chỉ hiếm trong các thiên thạch mà cũng hiếm trong vành đai tiểu hành tinh ngày nay.

TIN CŨ HƠN
Siêu trăng là gì?

Siêu trăng là gì?

Ngoài hiện tượng Siêu trăng - Mặt Trăng trông lớn hơn và sáng hơn bình thường, còn có nhiều hiện tượng đặc biệt khác khiến kích thước, độ sáng hay màu sắc Trăng thay đổi.

Đăng ngày: 23/09/2025
Phát hiện

Phát hiện "mưa sắt" kỳ lạ trên một ngoại hành tinh

Một nhóm các nhà thiên văn học quốc tế đã phát hiện ra một ngoại hành tinh cách Trái đất rất xa thường xuyên diễn ra “mưa sắt” kì lạ.

Đăng ngày: 23/09/2025
Hệ Mặt Trời là gì?

Hệ Mặt Trời là gì?

"Hệ Mặt Trời" (Thái Dương Hệ) là "một hệ hành tinh có Mặt Trời ở trung tâm và các thiên thể nằm trong phạm vi lực hấp dẫn của Mặt Trời".

Đăng ngày: 23/09/2025
Kết cục diệt vong nếu Mặt trời nhỏ hơn Trái đất

Kết cục diệt vong nếu Mặt trời nhỏ hơn Trái đất

Nếu Mặt Trời nhỏ hơn Trái Đất, Hệ Mặt trời của chúng ta sẽ trải qua một cuộc đại cải tạo hoàn toàn và sự sống trên Trái Đất sẽ rất khác so với hiện tại.

Đăng ngày: 23/09/2025
Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Trong bài viết dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu xem hiện tượng Nhật Thực, Nguyệt Thực là gì? Tại sao nó lại được những người yêu thích thiên văn học quan tâm đến vậy.

Đăng ngày: 22/09/2025
Khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời là bao nhiêu?

Khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời là bao nhiêu?

Trái Đất và các hành tinh hàng xóm, cùng các tiểu hành tinh, hành tinh lùn, thiên thạch, sao chổi... thuộc hệ Mặt Trời (Thái Dương hệ) với Mặt Trời là trung tâm của hệ này.

Đăng ngày: 20/09/2025
NASA phát hiện hành tinh có sự sống như trái đất

NASA phát hiện hành tinh có sự sống như trái đất

Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) ngày 5/12 thông báo rằng chương trình không gian Kepler đã khẳng định một hành tinh nằm trong vùng "có thể có sự sống".

Đăng ngày: 19/09/2025
Khoa Học News