Đã tìm ra nguồn mưa trên sao Thổ

Những quan sát của Đài thiên văn vũ trụ Herchel châu Âu cho thấy chính nước bắn từ vệ tinh Enceladus đã tạo ra những vòng tròn mây nước quanh sao Thổ. Khám phá này đã giải mã bí mật 14 năm về nguồn gốc nước trong tầng ngoại quyển của hành tinh lớn thứ hai trong Hệ mặt trời, tờ Physorg cho hay.

Năm 1997, Đài quan sát vũ trụ Tia hồng ngoại của châu Âu đã phát hiện ra có hơi nước trong khí quyển của sao Thổ. Sau này, các tàu thăm dò Cassini/Huygens của NASA/ESA lại tìm thấy những vòi nước trên mặt trăng Enceladus của sao Thổ. Tuy nhiên, sự thể vẫn còn chưa rõ ràng cho đến nay.

Những hình ảnh mới nhất của Đài thiên văn được đưa vào không gian từ năm 2009 này cho thấy Enceladus là vệ tinh được biết duy nhất trong Hệ mặt trời có ảnh hưởng đến thành phần hóa học của hành tinh chủ của nó.


Ít nhất có bốn vòi băng nước bắn ra từ vùng cực Nam vệ tinh Enceladus của Sao Thổ,
chính lượng nước này tạo ra những vòng hơi nước bao quanh Sao Thổ
mà đến nay chúng ta mới khám phá ra. Ảnh: NASA.

Mỗi giây, mặt trăng Enceladus bắn ra 250 kilogram hơi nước qua một tập hợp vòi phun ở vùng cực nam của nó. Vùng cực nam này được biết đến với cái tên Những Vết Lằn Cọp (Tiger Stripes) do các vết lằn đặc trưng trên bề mặt.

Kết quả phân tích vi tính từ những dữ liệu quan sát mới nhất của Herschel đã chỉ ra rằng hầu hết số nước bắn ra từ Enceladus "lạc" vào không gian, đông cứng trên các vòng khí trong không gian hoặc rơi xuống các vệ tinh khác của sao Thổ.

Chỉ có khoảng 3-5% nước đó cuối cùng sẽ rơi vào tầng ngoại quyển sao Thổ, tạo ra một vòng hơi nước hình tròn bao quanh hành tinh chủ. Toàn bộ độ rộng của vòng hơi nước đó bằng khoảng 10 lần bán kính sao Thổ, tuy nhiên nó chỉ dày tương đương Sao Thổ. Mặt trăng Enceladus quay quanh hành tinh sao Thổ ở khoảng cách gấp 4 lần bán kính sao Thổ, và như thế tiếp nước liên tục cho vòng hơi nước đó.

Mặc dù có kích thước khổng lồ, vòng hơi nước bao quanh sao Thổ đến nay mới được dò thấy là vì ánh sáng thường không thể nhận diện được hơi nước trong suốt nhưng các sóng hồng ngoại của đài quan sát Herchel thì có thể dò được chúng. Chính vòng hơi nước bên ngoài tầng khí quyển sao Thổ này tạo ra mưa ở thể khí trong những tầng khí bên trong.

Nước trong tầng ngoại quyển của sao Thổ theo thời gian được đưa vào các tầng thấp hơn, nơi chúng sẽ đông đặc lại thành những đám mây tuy nhiên những đám mây này rất nhỏ nên không thể quan sát thấy. Chính lượng nước này tạo ra những hợp chất chứa oxy, như CO2 trong tầng khí quyển sao Thổ.

“Đối với trái đất, không có sự tương đồng như thế”, Paul Hartogh, Max-Planck-Institut für Sonnensystemforschung, Katlenburg-Lindau ở Đức, những người cùng hợp tác phân tích kết quả này cho biết. “Lượng nước đó quá nhỏ để có thể xâm nhập vào khí quyển của chúng ta từ vũ trụ. Trường hợp hứng mưa của sao Thổ là duy nhất”.

“Một lần nữa chúng ta lại thấy giá trị của Đài thiên văn Herschel. Có rất nhiều quan sát mà chỉ đài Herschel mới có thể nhìn thấy”, Goran Pilbratt, nhà khoa học nổi tiếng của Trạm quan sát vũ trụ châu Âu cho biết.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Năm ánh sáng là gì? Một năm ánh sáng bằng bao nhiêu km?

Năm ánh sáng là gì? Một năm ánh sáng bằng bao nhiêu km?

Năm ánh sáng là đơn vị đo thông dụng ngoài vũ trụ bao la, rộng lớn. Và người ta thường nhầm lẫn nghĩ rằng đây là đơn vị đo thời gian.

Đăng ngày: 21/02/2025
Sẽ ra sao nếu bạn rơi vào hố đen vũ trụ?

Sẽ ra sao nếu bạn rơi vào hố đen vũ trụ?

Thật khó tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra khi rơi vào một hố đen. Một mô phỏng mới đây đã hé lộ trải nghiệm kinh hoàng này.

Đăng ngày: 17/02/2025
Thiên Vương Tinh - Hành tinh kỳ lạ nhất Hệ Mặt Trời

Thiên Vương Tinh - Hành tinh kỳ lạ nhất Hệ Mặt Trời

Cho tới khi chưa tìm ra được Hành tinh thứ 9 (chỉ mới là giả thuyết), Thiên Vương Tinh (Uranus) vẫn là hành tinh "khác người" nhất so với 7 hành tinh còn lại của hệ Mặt Trời chúng ta.

Đăng ngày: 17/02/2025
Những sự thật

Những sự thật "khó tin nổi" về sao Thiên vương

Sao Thiên vương có thể chứa được 63 Trái đất bên trong nó, mùa hè ở đây kéo dài tới 42 năm, sao Thiên vương chỉ có 2 mùa.... đây là những sự thật khó tin, ít người biết về sao Thiên Vương.

Đăng ngày: 15/02/2025
Hàng tỉ nền văn minh ngoài hành tinh đã và đang tồn tại

Hàng tỉ nền văn minh ngoài hành tinh đã và đang tồn tại

Các nhà khoa học tính toán và gần như chắc chắn nhiều nền văn minh ngoài Trái đất đã và đang tồn tại trong vũ trụ này.

Đăng ngày: 06/02/2025
Tìm hiểu về tia gamma và chớp gamma

Tìm hiểu về tia gamma và chớp gamma

Tia gamma (kí hiệu là γ) là một loại bức xạ điện từ hay quang tử có tần số cực cao.

Đăng ngày: 06/02/2025
Vũ trụ có mùi gì?

Vũ trụ có mùi gì?

Từ lâu, các nhà du hành vũ trụ sau những chuyến đi của mình thường nhắc đến một thứ mùi thơm đặc biệt xuất hiện bên ngoài không gian bao la.

Đăng ngày: 03/02/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News