Đây chính là đế chế thúc đẩy Trung Quốc xây Vạn lý Trường thành
Dựa vào phân tích ADN, các nhà nghiên cứu phát hiện nhiều đặc điểm xã hội của đế chế Hung Nô từng nhiều lần xâm phạm lãnh thổ Trung Quốc cổ đại.
Nhóm khảo cổ khai quật ngôi mộ của một phụ nữ quý tộc tại nghĩa trang ở Takhiltyn Khotgor. (Ảnh: J. Bayarsaikhan).
Một đế chế du mục thống trị thảo nguyên châu Á suốt 3 thế kỷ từ năm 200 trước Công nguyên, trao đổi hàng hóa trên Con đường tơ lụa, xây dựng lăng mộ tráng lệ và xâm chiếm những vùng đất xa xôi trên vó ngựa. Mang tên Hung Nô, xung đột giữa đế chế này và Trung Quốc dẫn tới sự ra đời của Vạn lý Trường thành vẫn còn tồn tại ngày nay. Sử dụng bằng chứng ADN cổ đại kết hợp khai quật, các nhà nghiên cứu khám phá bí mật của một trong những thế lực hùng mạnh nhất thời kỳ đó. Họ công bố phát hiện hôm 14/4 trên tạp chí Science Advances.
Nhóm nhà khoa học quốc tế hoàn thành phân tích di truyền ở hai nghĩa trang dọc biên giới phía tây của đế chế Hung Nô, ngày nay là Mông Cổ, một nghĩa trang quý tộc ở Takhiltyn Khotgor và một nghĩa trang địa phương ở Shombuuzyn Belchir. Các nhà khoa học giải trình tự hệ gene của 17 cá nhân tại hai nghĩa trang và phát hiện độ đa dạng di truyền cao, chứng tỏ đế chế Hung Nô có sự đa dạng chủng tộc, đa văn hóa và ngôn ngữ.
Sự đa dạng di truyền trong quần thể hé lộ đế chế Hung Nô không phải tập hợp nhiều nhóm người vì một lý do chung, theo Choongwon Jeong, phó giáo sư khoa học sinh vật học ở Đại học Quốc gia Seoul. Trong các ngôi mộ cá nhân, những người có địa vị cao nhất là phụ nữ. Họ giữ vai trò đặc biệt quyền lực trong xã hội Hung Nô. Quan tài trang trí tỉ mỉ với hình Mặt trời và Mặt Trăng bằng vàng là biểu tượng tượng trưng cho sức mạnh của người Hung Nô. Một ngôi mộ thậm chí chứa xác 6 con ngựa và một cỗ xe.
Phụ nữ sở hữu vật liệu không chỉ thể hiện địa vị của họ (thắt lưng và vòng cổ) mà còn phô bày sức mạnh, Bryan Miller, phó giáo sư nghiên cứu nghệ thuật và khảo cổ Trung Á ở Đại học Michigan, cho biết. Họ được tôn thờ bằng nhiều đồ cúng tế từ người tham dự đám tang, chứng tỏ tầm quan trọng của họ trong cộng đồng.
Nghiên cứu cũng tiết lộ thông tin về đời sống của trẻ em Hung Nô. Tương tự đàn ông trưởng thành, những bé trai nhỏ tuổi được chôn cất cùng với cung nỏ, trừ khi đứa trẻ dưới 11 tuổi. Trẻ em được mai táng khác nhau tùy theo độ tuổi và giới tính, cung cấp manh mối về xã hội Hung Nô.
Ursula Brosseder, nhà khảo cổ tiền sử ở Đại học Bonn, nghiên cứu mang đến hiểu biết sâu hơn về đặc điểm xã hội ở đế chế Hung Nô, sử dụng công cụ là di truyền học. Sức mạnh của đế chế Hung Nô đã truyền cảm hứng cho nhiều bộ lạc du mục sau này có nguồn gốc từ thảo nguyên Á – Âu như đế quốc Mông Cổ.
Chuyện gì xảy ra nếu tất cả núi lửa trên Trái Đất cùng phun trào?
Với những dòng nham thạch nóng bỏng chảy xuống và những đốm lửa trong mây bụi, quang cảnh một ngọn núi lửa phun trào vừa đáng sợ lại vừa đáng kinh ngạc.
Bí ẩn những món ăn trong ngày lễ ma quỷ Halloween
Cũng như các ngày lễ khác, trong lễ Halloween, người ta thường ăn một số món ăn đặc trưng và mang ý nghĩa đặc biệt cho dịp này.
Cận cảnh "siêu quái vật" đào đất lớn nhất thế giới, có khối lượng lên tới 13.500 tấn
Bagger 288 là đơn đặt hàng của công ty khai mỏ Rheinbraun. Các kỹ sư phải mất 5 năm để lên kế hoạch thiết kế và sản xuất, thời gian lắp ráp cỗ máy khổng lồ này cũng mất thêm 5 năm nữa.
Một ngày trên trái đất đang trở nên dài hơn, và các nhà khoa học không thể giải thích nguyên nhân
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình đo đạc thời gian của con người, mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới những công nghệ quan trọng nhất phục vụ cuộc sống như GPS chẳng hạn.
Nguồn gốc khoa học của quái vật Halloween
Người sói, thây ma, hồn ma.... những sinh vật tiêu biểu cho sự đáng sợ của mùa Halloween không phải tự dưng xuất hiện trong các câu chuyện.
Tuổi thọ của loài người có thể đạt tới 1.000, chuyên gia: Chìa khóa ở tế bào bất tử này!
Tuyên bố về tế bào đặc biệt này của tiến sĩ Aubrey de Grey tại 1 buổi hội thảo khoa học đã làm rúng động cả thế giới.
