Đây chính là đế chế thúc đẩy Trung Quốc xây Vạn lý Trường thành
Dựa vào phân tích ADN, các nhà nghiên cứu phát hiện nhiều đặc điểm xã hội của đế chế Hung Nô từng nhiều lần xâm phạm lãnh thổ Trung Quốc cổ đại.
Nhóm khảo cổ khai quật ngôi mộ của một phụ nữ quý tộc tại nghĩa trang ở Takhiltyn Khotgor. (Ảnh: J. Bayarsaikhan).
Một đế chế du mục thống trị thảo nguyên châu Á suốt 3 thế kỷ từ năm 200 trước Công nguyên, trao đổi hàng hóa trên Con đường tơ lụa, xây dựng lăng mộ tráng lệ và xâm chiếm những vùng đất xa xôi trên vó ngựa. Mang tên Hung Nô, xung đột giữa đế chế này và Trung Quốc dẫn tới sự ra đời của Vạn lý Trường thành vẫn còn tồn tại ngày nay. Sử dụng bằng chứng ADN cổ đại kết hợp khai quật, các nhà nghiên cứu khám phá bí mật của một trong những thế lực hùng mạnh nhất thời kỳ đó. Họ công bố phát hiện hôm 14/4 trên tạp chí Science Advances.
Nhóm nhà khoa học quốc tế hoàn thành phân tích di truyền ở hai nghĩa trang dọc biên giới phía tây của đế chế Hung Nô, ngày nay là Mông Cổ, một nghĩa trang quý tộc ở Takhiltyn Khotgor và một nghĩa trang địa phương ở Shombuuzyn Belchir. Các nhà khoa học giải trình tự hệ gene của 17 cá nhân tại hai nghĩa trang và phát hiện độ đa dạng di truyền cao, chứng tỏ đế chế Hung Nô có sự đa dạng chủng tộc, đa văn hóa và ngôn ngữ.
Sự đa dạng di truyền trong quần thể hé lộ đế chế Hung Nô không phải tập hợp nhiều nhóm người vì một lý do chung, theo Choongwon Jeong, phó giáo sư khoa học sinh vật học ở Đại học Quốc gia Seoul. Trong các ngôi mộ cá nhân, những người có địa vị cao nhất là phụ nữ. Họ giữ vai trò đặc biệt quyền lực trong xã hội Hung Nô. Quan tài trang trí tỉ mỉ với hình Mặt trời và Mặt Trăng bằng vàng là biểu tượng tượng trưng cho sức mạnh của người Hung Nô. Một ngôi mộ thậm chí chứa xác 6 con ngựa và một cỗ xe.
Phụ nữ sở hữu vật liệu không chỉ thể hiện địa vị của họ (thắt lưng và vòng cổ) mà còn phô bày sức mạnh, Bryan Miller, phó giáo sư nghiên cứu nghệ thuật và khảo cổ Trung Á ở Đại học Michigan, cho biết. Họ được tôn thờ bằng nhiều đồ cúng tế từ người tham dự đám tang, chứng tỏ tầm quan trọng của họ trong cộng đồng.
Nghiên cứu cũng tiết lộ thông tin về đời sống của trẻ em Hung Nô. Tương tự đàn ông trưởng thành, những bé trai nhỏ tuổi được chôn cất cùng với cung nỏ, trừ khi đứa trẻ dưới 11 tuổi. Trẻ em được mai táng khác nhau tùy theo độ tuổi và giới tính, cung cấp manh mối về xã hội Hung Nô.
Ursula Brosseder, nhà khảo cổ tiền sử ở Đại học Bonn, nghiên cứu mang đến hiểu biết sâu hơn về đặc điểm xã hội ở đế chế Hung Nô, sử dụng công cụ là di truyền học. Sức mạnh của đế chế Hung Nô đã truyền cảm hứng cho nhiều bộ lạc du mục sau này có nguồn gốc từ thảo nguyên Á – Âu như đế quốc Mông Cổ.
Kinh ngạc kỹ thuật cổ xưa lấy gỗ có một không hai của người Nhật
Không cần chặt cây vẫn lấy được gỗ, kỹ thuật cổ xưa của người Nhật khiến thế giới kinh ngạc
Những thí nghiệm khoa học có thể làm tại nhà
Không khó để thực hiện, nguyên liệu dễ kiếm và kết quả thú vị là những thứ bạn sẽ được trải nghiệm thông qua thí nghiệm khoa học đơn giản trong bài viết này.
Ý nghĩa của những vạch màu trên tuýp kem đánh răng là gì?
Chắc hẳn trong số chúng ta, ai cũng từng thắc mắc về cái vạch màu nhỏ phía cuối cùng tuýp kem đánh răng, mỹ phẩm...
Thời đi học của các thiên tài thế giới
Chắc chắn bạn sẽ vô cùng ngạc nhiên khi biết Edison luôn bị đội sổ trong lớp và bị đánh giá là "điên khùng, không nên ngồi học lâu hơn", Albert Einstein sợ run người khi phải đến trường, nhà phát minh vĩ đại Edison tự học là chính,...
8 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra
Các bạn biết không, thực sự cơ thể của chúng ta kỳ diệu hơn các bạn nghĩ rất nhiều. Chúng ta có những "siêu năng lực" và vẫn sử dụng chúng hàng ngày, nhưng lại chưa bao giờ nhận ra điều đó.
Sau hơn 2.000 năm, bí ẩn cánh cửa địa ngục được hé mở
Hai ngàn năm trước, các du khách cổ đại đã đến một ngôi đền Hi Lạp-La mã ở Hierapolis (ngày nay là Thổ Nhĩ Kỳ), nằm bên trên một chiếc hang được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới bên kia.
