Đê đá hé lộ kỳ quan kỹ thuật thủy lực bên sông Nile
Người Ai Cập và Nubia cổ đại xây dựng mạng lưới đê đập rộng khắp trên sông Nile, giúp trồng hoa màu trên đất khai hoang mà không cần tưới tiêu.
Một nhóm nhà nghiên cứu phát hiện mạng lưới đê đá khổng lồ dọc theo sông Nile ở Ai Cập và Sudan cho biết những con đê sông này hé lộ một dạng kỹ thuật thủy lực đặc biệt lâu đời tại thung lũng sông Nile và mối liên hệ giữa người Nubia và Ai Cập cổ đại. Những phát hiện từ Dự án nghiên cứu Tây Amara của Bảo tàng Anh được công bố trên tạp chí Geoarchaeology, Phys.org hôm 13/6 đưa tin.
Khai quật một con đê ở kênh dẫn nước khô cạn hé lộ lớp phù sa sông Nile dày tích tụ. (Ảnh: Đại học Tây Australia).
"Chúng tôi sử dụng ảnh vệ tinh, drone và khảo sát trên mặt đất, cũng như nguồn lịch sử, để xác định gần 1.300 đê sông giữa nam Ai Cập và Sudan", tiến sĩ Matthew Dalton ở Đại học Tây Australia, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết.
Hàng trăm đê sông trong số này giờ đây chìm dưới hồ chứa nước đập Aswan. Nhiều đê sông khác nằm trên sa mạc, bên trong những kênh dẫn khô cạn. Các nhánh sông Nile ở Sudan có nhiều kênh dẫn và chúng bị khô cạn khi lưu lượng sông giảm do biến đổi khí hậu, theo giáo sư Jamie Woodward ở Đại học Manchester, đồng tác giả nghiên cứu.
Các nhà khoa học sử dụng kỹ thuật tìm niên đại bằng đồng vị carbon và phát quang để xác định một số đê ở kênh dẫn cổ đại được xây cách đây hơn 3.000 năm. Chúng giữ lại phù sa màu mỡ trong suốt mùa lũ hàng năm trên sông Nile, cho phép trồng hoa màu trên đất khai hoang này mà không cần tưới tiêu. Kỹ thuật thủy lực như vậy được tiến hành đầu tiên bởi cộng đồng Nubia bản xứ trong vùng cũng như cư dân ở những thị trấn hình thành sau này tại Ai Cập.
Nhóm nghiên cứu cũng nhận dạng nhiều đê đá lớn ở sông Nile, một số dày tới 5m và dài 200m. Đó là những đập thấp dẫn hướng dòng chảy và hỗ trợ tàu thuyền đi qua khúc sông chảy siết. Theo Dalton, công trình đóng vai trò quan trọng giúp các cộng đồng phát triển thịnh vượng và trồng lương thực trong môi trường khắc nghiệt hàng nghìn năm trước.
Tìm thấy giống loài "chưa từng được biết đến" trong lăng mộ bà nội Tần Thủy Hoàng
Khi khai quật hầm mộ của bà nội Tần Thủy Hoàng, các nhà khảo cổ không thể ngờ được rằng mình lại tìm ra một giống loài mới cho ngành sinh vật học thế giới.
Hé lộ gương mặt thật của Chúa Jesus
Bằng công nghệ hiện đại, các khoa học gia đã tạo nên một phiên bản "hợp lý" hơn về gương mặt của Chúa Jesus.
Con người bắt đầu mặc “quần áo” từ bao giờ?
Theo các nhà khảo cổ học, họ tìm ra bằng chứng thời điểm sớm nhất tổ tiên loài người không “cởi truồng” là ở những khu vực khảo cổ như Gran Dolina thuộc dãy núi Atapuerca ở Tây Ban Nha, liên quan tới loài người Homo antecessor có niên đại khoảng 780.000 năm về trước.
Phát hiện hóa thạch loài thú cổ trong hang động ở Vịnh Hạ Long
Đây là loài thú có vú, chiều dài đoán định khoảng hơn 1m, có tuổi khoảng 10.000 năm trở lại đây.
Lời trần tình của kẻ "khai quật mộ cổ"
Nhà khảo cổ kể về trải nghiệm về sự nguy hiểm và thú vui của nghề đào mộ.
Loài người đang bị teo nhỏ vì nguyên nhân đáng sợ?
55 triệu năm trước, những con ngựa sơ khai đã trải qua giai đoạn cơ thể bị teo nhỏ bất thường. Loài người chúng ta có thể đang bước vào giai đoạn đó bởi một tác nhân khó tưởng tượng.
