Giải mã được dòng chữ khắc 2.600 năm tuổi ở Thổ Nhĩ Kỳ

Một dòng chữ cổ 2.600 năm tuổi bị hư hỏng nặng được trang trí bằng hình sư tử và nhân sư ở Thổ Nhĩ Kỳ cuối cùng đã được giải mã, và nó được cho là liên quan đến "mẹ của các vị thần".

Mark Munn, giáo sư về lịch sử và khảo cổ học Hy Lạp cổ đại tại Đại học Tiểu bang Pennsylvania, Mỹ, cho biết đã giải mã được dòng chữ này trong một bài báo vừa được đăng trên tạp chí Kadmos.


Tượng đài có dòng chữ cổ được gọi là Arslan Kaya (còn được viết là Aslan Kaya), có nghĩa là "đá sư tử" trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. (Ảnh: Daphnusia)

Tượng đài, được khắc hình ảnh sư tử và nhân sư, được gọi là Arslan Kaya (còn được viết là Aslan Kaya), có nghĩa là "đá sư tử" trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Chữ khắc này đánh vần là "Materan", một nữ thần của người Phrygians, người đã phát triển mạnh mẽ ở nơi hiện là Thổ Nhĩ Kỳ từ khoảng năm 1200 đến năm 600 trước Công nguyên. Họ biết bà "chỉ đơn giản là Mẹ".

Các nền văn hóa cổ đại khác cũng tôn kính Materan. "Người Hy Lạp biết bà là Mẹ của các vị thần", Munn nói, lưu ý rằng người La Mã gọi bà là "Magna Mater" hay "Mẹ vĩ đại". Vào thời điểm tượng đài được xây dựng, một vương quốc được gọi là Lydia, cũng rất tôn trọng Materan, có thể đã cai trị khu vực này.

Tượng đài bị hư hại nặng nề do thời tiết và cướp bóc, khiến cho dòng chữ khắc cực kỳ khó đọc. Để giải quyết bí ẩn, Munn đã chụp ảnh dòng chữ khắc một cách chi tiết khi ánh sáng tốt và xem xét lại các bức ảnh và hồ sơ cũ hơn về dòng chữ khắc.

Munn cho biết, rất có lý khi tượng đài mang tên Materan vì nó cũng chứa hình ảnh của nữ thần. Tên Materan có thể là một phần của dòng chữ khắc và có ý nghĩa lớn hơn việc giải thích ai là người đã ủy quyền cho dòng chữ khắc đó và Materan là ai.

TIN CŨ HƠN
Bí ẩn về chữ viết cổ đại của đế chế Kushan cuối cùng đã được giải mã

Bí ẩn về chữ viết cổ đại của đế chế Kushan cuối cùng đã được giải mã

Các nhà khảo cổ đã giải mã một phần của hệ thống chữ viết "không xác định" từ Đế chế Kushan bằng cách sử dụng kỹ thuật tương tự đã giúp giải mã Đá Rosetta.

Đăng ngày: 21/09/2025
Lão nông đào được chiếc bình hình mặt người và vứt xó bếp, chuyên gia cho rằng bảo vật quốc gia

Lão nông đào được chiếc bình hình mặt người và vứt xó bếp, chuyên gia cho rằng bảo vật quốc gia

Lão nông không ngờ chiếc bình hình mặt người mà ông tìm được hóa ra lại là bảo vật quốc gia có niên đại hàng nghìn năm.

Đăng ngày: 21/09/2025
Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Nghĩa trang Xiaohe nằm trong sa mạc Taklamakan ở tây bắc Trung Quốc nổi tiếng thế giới với hàng trăm xác ướp bí ẩn.

Đăng ngày: 21/09/2025
Tìm thấy thanh kiếm 3.200 năm tuổi khắc dòng chữ

Tìm thấy thanh kiếm 3.200 năm tuổi khắc dòng chữ "Ramesses II"

Các nhà khảo cổ học ở Ai Cập đã khai quật được di tích 3.200 năm tuổi của một doanh trại quân đội chứa rất nhiều hiện vật, bao gồm một thanh kiếm có chữ tượng hình khắc tên Ramesses II.

Đăng ngày: 20/09/2025
Sự thật về những chữ tượng hình Ai Cập cổ đại được phát hiện ở Úc

Sự thật về những chữ tượng hình Ai Cập cổ đại được phát hiện ở Úc

Ở một nơi xa xôi ở Úc, một loạt chữ tượng hình rất giống với những chữ tượng hình được tạo ra ở Ai Cập cổ đại đã được tìm thấy.

Đăng ngày: 20/09/2025
Ba sinh vật tuyệt chủng có thể sắp được hồi sinh

Ba sinh vật tuyệt chủng có thể sắp được hồi sinh

Công ty công nghệ sinh học Colossal Biosciences của Mỹ cho biết vào năm 2028, sinh vật đã tuyệt chủng đầu tiên mà họ cố hồi sinh có thể ra đời.

Đăng ngày: 18/09/2025
Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Dài 41cm và nặng hơn em bé sơ sinh, ếch Beelzebufo được coi là loài ếch lớn nhất từng tồn tại với khả năng săn mồi đáng kinh ngạc.

Đăng ngày: 18/09/2025
Khoa Học News